Qabıqlı çayyovşanı
Myricaria germanica (lat. Myricaria germanica) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin yulğunkimilər fəsiləsinin çayyovşanı cinsinə aid bitki növü.
| Myricaria germanica | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Myricaria germanica |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Təbii yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Krım, Qafqaz, Orta Asiya, Qərbi və Şərqi Sibir, İran, Himalay və Şimali Çində təbii arealı vardır.
Botaniki təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qoca budaqların qabığı bozumtul-qonur, birillik zoğların qabığı sarımtıl-yaşıldır. Yarpaqları xətvarı-uzunsov, xırdа, uzunluğu 1,5-5 mm, eni 0,5-1 mm, biz, bir az içəriyə burulmuş, bünövrəsi enli, oturaq, rəngi göyümtül-yaşıldır. Çiçək salxımları yan, illik budaqlardа inkişaf edir. Çiçək salxımları sıx, sünbülvarı, uzunluğu 5-10 sm, eni 1-1,3 sm olub, bünövrəsi çoxsaylı, enli, yumurtavarı, küt pulcuqludur. Çiçək saplaqlarının uzunluğu 2-3,5 mm-dir. Çiçəkaltlıqları yumurtavarı, ellipsvarı, uzunluğu 5–10 mm, eni 2–5 mm-dir. Çiçəkaltlıqlarının orta hissəsi enli, kənarları bütöv, ucu kütdür. Kasacığın uzunluğu 3–4 mm arasında olur və hissələri uzunsov-yumurtavaridir. Erkəkcik saplaqları aşağı hissəsində öz uzunluğunun 2/3 hissəsinədək borucuğa bitişmişdir. Erkəkcik saplaqları sərbəst hissəsində aşağıdan enliləşmişdir. Yumurtalığı piramidal, uzunluğu təxminən 5 mm, başcıq oturaq dişicik ağızlıdır. Qutucuğu uzunsov-piramidal, uzunluğu 7–10 mm, eni 3 mm, 2-2,5 dəfə kasacıqdan uzundur. Toxumları uzunsov, xırda, uzunluğu təxminən 1 mm, yarısından yuxarı hissəsi ağ tükcüklərlə örtülmüşdür. May-iyun aylarında çiçəkləyir.
Ekologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çayların vadilərində, qumluqlarda bitir, dağ yamaclarındа 3200 m hündürlüyədək qalxır. Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır. Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir. Mədəni şəraitdə nəbatat bağlarında becərilir. Xüsusi qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycanın nadir bitkisidir və arealı geniş deyildir. Dağlıq Qarabağ, Ağdam, Bərdə rayonları ərazilərində təbii halda yayılmışdır. Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilməsi zəruridir.
Çохаlmаsı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bаşlıcа оlаrаq insаn fəаliyyətidir.
Bеcərilməsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mədəni şəraitdə Nəbatat bağlarında becərilir.
Qəbul еdilmiş qоrumа tədbirləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Xüsusi qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qоrumа tədbirləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Azərbaycanın "Qırmızı Kitab"ına daxil edilməsi zəruridir.