Qaraçı (titul)

Qaraçı — XV–XVIII əsrlərdə türk xalqları arasında ən ali feodal titullardan biri.^[1] Bu, Yaxın Şərq və Orta Şərqdə işlədilən vəzir titulu ilə eynidir.

"Qaraçı" titulundan Krım xanlığında, Sibir xanlığında, Böyük Noqay Ordasında, Qazan xanlığında və digər dövlətlərdə istifadə edilirdi.^[2]

"Qaraçı" ünvanı, adətən, Şirin, Barğın, Arğın və Qıpçaq tayfalarının adamlarına verilirdi.^[3] Bu dörd tayfa Krım xanlığının idarə olunmasında iştirak edən və Çingiz xanın soyundan gəlməyən əsas tayfalar idi.

Bəzi mənbələrə görə, Çingiz xan və bir çox qardaşları “Qaraça, Qara Tatar, Xaraçın” alt qrupundan idilər.^[4][5] Bu ad həm də Çingizlə bağlı ifadədən götürülüb.^[6]

Tatar xalqında belə bir məsəl var: “Ağıllı qaraçı ağıllı insanı xan edər”.^[1]

• Bəylərbəyi

• Новосельский А. А. «Борьба Московского государства с татарами в XVII веке», Москва 1948
• Скрынников Р. Г. «Ермак», Москва 2008.

• Шамильоглу Ю. «Карачи-беи» (сборник «Из истории Золотой Орды, Казань, 1993, с. 44-60

1. ↑ ^{1 2} Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.
2. ↑ Новосельский А. А. «Борьба Московского государства с татарами в XVII веке». Москва. 1948.
3. ↑ Leszek Podhorodecki, Chanat Krymski i jego stosunki z Polską w XV-XVIII w., Książka i Wiedza Warszawa 1987.
4. ↑ Ахметзаки Валиди Тоган. История башкир. Уфа: Китап, 2010 ISBN 978-5-295-05000-8 стр.222
5. ↑ Армянские источники о монголах. Извлечения из рукописей XIII-XIV вв. / Пер. с древнеарм., пред. и прим. А.Г.Галстяна., М., 1962, с.44
6. ↑ Г. Еникеев. Корона Ордынской империи, или Татарского ига не было. — Казань: Алисторус, 2013. — ISBN 978-5-4438-0094-3

Tarix haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.