Qaraboyun maygülü

Qaraboyun maygülü (lat. Podiceps nigricollis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin maygülükimilər dəstəsinin maygülülər fəsiləsinin maygülü cinsinə aid heyvan növü.

Qaraboyun maygülü
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Sinif: Quşlar İnfrasinif: Yenidamaqlılar Klad: Neoaves Klad: Mirandornithes Dəstə: Maygülükimilər Fəsilə: Maygülülər Cins: Maygülü Növ: Qaraboyun maygülü
Beynəlxalq elmi adı
Podiceps nigricollis Christian Ludwig Brehm, 1831[1][2][…]
Şəkil axtarışı ITIS   174485 NCBI   85099 EOL   45509033 FW   335289

Qışda bədəninin üstü qara-qonur, altı isə ağ olur. Yayda başında kəkil olur, gözlərindən qulaqlarına doğru qızılı-kürən rəngində lələklər topası uzanır. Boynu qara, bədəninin yanları qonura çalan kürən olur. Dimdiyi iti və düzdür. Ayaqları bədəninin geri hissəsində yerləşir. Barmaqları enli üzmə pərdəsi ilə əhatə olunmuşdur.

Çoxsaylıdır.

Avropa, Asiya, Afrika və Amerikanın Şimalında yayılıb. Azərbaycanda aran və dağ ərazilərinin su hövzələrində və Xəzər dənizinin sahil sularında yayılıb.

Politipik növdür. Dünyada 3 yarımnövü vardır. Azərbaycan faunasına daxildir.

Su hövzələrinin açıq su sahələri və sahildəki qamışlıqlar yaşayış yerləridir. Oturaq həyat tərzi keçirir. Koloniya halında yuvalayır. Cüt və sürü halında yaşayır. Gündüz fəal olur.

Zoofaqdır. Yemini əsasən böcəklər, nadir hallarda isə su bitkilərinin toxumları təşkil edir.

Bataqlıq belibağlısı və boz qarğa qaraboyun maygülünun yumurtalarını və balalarını yeyir.

Monoqamdır. Cütlər əmələ gətirir, cinsi oyunlar edir, yuva qurur, yumurta qoyur.

Aprel ayında cütlər əmələ gətirir, cinsi oyunlar, səsləmələr edir, yuva tikir və yumurtlayır. İyunun ortalarında yumurtalardan balaların çıxışı müşahidə olunur. İyul-avqustda balaları pərvazlanır. Qış görkəminə girmək üçün lələkdəyişməsi iyunda başlayır, iyuldan intensiv gedir. Yay görkəminə girmək üçün lələkdəyişmə martda başlayır, apreldə başa çatır.

Orta ömrün uzunluğu məlum deyil. Ömrünün 2-ci ilində cinsi yetişkənliyə çatır. Fərdi inkişafı rüşeym, bala, cavan (yuvinal) və yetkin formalardan ibarətdir. İnkişaf tipinə görə maturonatla immaturonat arasında aralıq mövqe tutur.

İldə bir dəfə 2-4 yumurta verir. Adətən 1-2 balası pərvazlanır.

Məlum deyil.

Hidrofil bitkilərə təsir edən biotik faktorlara daxildir. Hidrofil heyvanlardan yem kimi istifadə edir. Özü isə üçüncü səviyyəli konsumentlərin rasionuna daxildir. Beləliklə, sahil ekosistemlərində və enerji çevrilməsində iştirak edir.

Qışda Xəzərin Azerbaycan hissəsinin sahil sularında, Lənkəran, Kür-Araz və Samur-Dəvəçi ovalığına nisbətən çoxsaylı olur. 2005-ci ilin yanvarında Xəzər dənizinin sahil sularında sayı 2404 fərd olub. Bataqlıqların qurudulması, su hövzələrinin çirkləndirilməsi limit faktorlarıdır.

Elmi və estetik əhəmiyyəti var.

Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu|Qızılağac və Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruqlarında, Şirvan, Abşeron və Ağgöl Milli Parklarında, Dövlət Təbiət Yasaqlıqlarında qorunur. Ramsar və Bern konvensiyalarına daxil edilmişdir. Əlavə qorunma tədbirlərinə ehtiyac yoxdur. Qızılağac və Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruqlarında, Şirvan, Abşeron və Ağgöl Milli Parklarında, Dövlət Təbiət Yasaqlıqlarında qorunur. Muzeylərdə (kolleksiya) nümayiş etdirilir, populyar maarifçilik ədəbiyyatlarına daxil edilir. Əlavə qorunma tədbirlərinə ehtiyac yoxdur.

Elmi fondlarda kolleksiyası saxlanır, muzeylərdə, dərsliklərdə, elm və ədəbiyyatlarda, plakatlarda kolleksiyası nümayiş etdirilir.