Qazaxıstanın əmək ehtiyatları

Qazaxıstanın əmək ehtiyatları — Qazaxıstan Respublikasında iqtisadi cəhətdən aktiv əhali sayındadır (Qazaxıstan Respublikası Milli İqtisadiyyat Nazirliyinin Statistika Komitəsi 2016-cı ildən bəri "işçi qüvvəsi" terminindən istifadə edir). 2017-ci ilin iyul ayı etibarilə Qazaxıstanda iqtisadi cəhətdən fəal əhali 9.032.075 nəfərdi (ümumi əhalinin təqribən 49% -i), bunlardan 8.515.900 nəfəri ("özünəməxsus işləyənlər" də daxil olmaqla) məşğul, 437.000 nəfəri isə işsizdir[1].

İşsizlik

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Qazaxıstanda işsizlik

İyul 2017-ci il tarixinə rəsmi işsizlik nisbəti 4.9% -dir. [1]

Çoxsaylı mütəxəssislər həqiqi işsizlik nisbətlərinin çox aşağı olduğunu iddia edirlər. Müstəqil iqtisadçı Rəhim Oşakbayevin hesablamalarına görə Qazaxıstanda həqiqi işsizlik 15% -ə çatır [2]. Eyni göstəricilər "Strateji" ictimai fondunun sosioloqu Serik Beisembayev tərəfindən verilir; tədqiqatçıya görə, qeyri-rəsmi işləyənlərin üst və alt təbəqələri var. Birincilər şüurlu şəkildə qeyri-rəsmi bazarı seçirlər, əhalinin sosial cəhətdən həssas qruplarına aid deyillər və potensial olaraq qanuni əsaslarla işlədiklərindən daha yüksək əmək haqqı alırlar. Qeyri-rəsmi işləyənlərin aşağı təbəqəsi son dərəcə həssasdır; ixtisas çatışmazlığı və ya digər səbəblərdən qanuni əsaslarla iş tapa bilmirlər. Qeyri-rəsmi sektorda ümumiyyətlə az maaşlı işlərlə qarşılaşırlar. Təhsilin aşağı keyfiyyəti problemi var, gənclər arasında aparılan sorğular zamanı insanların iki ali təhsilli olduqları, amma diplom alaraq öz ixtisası üzrə işə düzələ bilmədikləri üçün taksi sürücüsü kimi işlədikləri hallar olmuşdur[3].

SSRİ-nin dağılmasından sonra Qazaxıstanda bazar iqtisadiyyatına keçid proqramları monetarist iqtisadi siyasət modellərinə əsaslanırdı. İşsizliyin ümumi səviyyəsini təsir edən amillərə iqtisadiyyatda struktur dəyişiklikləri, yeni iqtisadi formaların inkişafı, əməyin könüllülük prinsipinin tətbiqi ilə özəlləşdirmə, habelə əməyin cəlb olunmasını ləngidən amillər istehsal və xidmətlərdə daxildir. Ən çətin məşğulluq vəziyyəti daxili bazara yönəlmiş ağır sənayedə, hasilat sənayesində inkişaf etmişdir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 "stat.gov.kz". 2017-10-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-09.
  2. ↑ "Казахстан – 2016: безработица выросла, промышленность просела, международные резервы сократились - Новости общества". 2017-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-09.
  3. ↑ "Реальная безработица в Казахстане может достигать 15% | Atameken Business". 2017-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-09.