Qida sənayesi — ərzaq məhsullarının istehsalı, emalı, qablaşdırılması,[1] paylanması və satışı ilə məşğul olan qlobal bir sektordur.[2] Bu sənaye kənd təsərrüfatından başlayan və son istehlakçının qida məhsulunu əldə etməsi ilə bitən mürəkkəb bir tədarük zəncirini əhatə edir. Qida sənayesi həm iqtisadiyyatın əsas sektoru, həm də insanların sağlamlıq və rifahına birbaşa təsir edən həyati bir sahədir.[3]
Qida sənayesi yalnız insanların qidalanmasını təmin etməklə kifayətlənmir, həm də iqtisadiyyatın güclənməsinə, sosial rifahın artırılmasına və qlobal problemlərin həllinə töhfə verir.[4]
Taxıl, tərəvəz, meyvə, ət, balıq və süd məhsulları kimi təməl ərzaq məhsullarının yetişdirilməsi və istehsalı. Ərzaq məhsullarının istehsal prosesindən keçərək işlənmiş qidaya çevrilməsi (məsələn, buğdadan un istehsalı, süd məhsullarından pendir hazırlanması). Qidanın saxlanılma müddətini uzatmaq və onu istehlakçılar üçün cəlbedici etmək üçün qablaşdırma texnologiyaları. Qida məhsullarının istehsal müəssisəsindən mağazalara, restoranlara və ya istehlakçılara çatdırılması.[5] Supermarketlər, mağazalar və ya bazarlar vasitəsilə qida məhsullarının satışa çıxarılması. Hazır qida məhsullarının istehlakı üçün xidmətlərin (restoranlar, kafe, fast food şəbəkələri) təmin edilməsi.[6]
Qida sənayesi dünya üzrə ən böyük iqtisadi sektorlardan biridir və milyonlarla insanı işlə təmin edir. Sənaye, insanların sağlam qidaya çıxışını təmin edərək, cəmiyyətin sağlamlığına birbaşa təsir edir. Yeni emal texnologiyaları, biotexnologiya və qida istehsalındakı innovasiyalar sənayeni irəli aparır.[7]
Məhsulların daha dəqiq emalı, keyfiyyətin izlənməsi və çatdırılma prosesində süni zəka texnologiyalarının istifadəsi.[8] Genetik modifikasiya ilə daha davamlı və məhsuldar bitkilərin yetişdirilməsi. Ət məhsullarına alternativ olaraq bitki əsaslı proteinlər və laboratoriyada istehsal olunan ət məhsulları populyarlaşır.[9] Ətraf mühitə təsiri azaldan bioloji parçalana bilən materiallardan istifadə.
Taxıl, pambıq, çay, meyvə, tərəvəz, süd və ət məhsulları əsas məhsullar arasındadır. Son illərdə Azərbaycan hökuməti kənd təsərrüfatı və qida sənayesinə xüsusi diqqət ayırır, ixrac imkanlarını artırır və yerli istehsalı təşviq edir. Fındıq, meyvə, şərab və digər qida məhsulları əsas ixrac mallarını təşkil edir.[10][11][12] Yerli qida sənayesində müasir avadanlıq və texnologiyalardan istifadə artır.