Qravüra

Ştihellər
Dəri oyma üçün istifadə olunan alətlər

Qravür (fr. gravure alm. graben‎dən — qazmaq, kəsmək fr. graver) — çap qrafikasıdır. Buraya metal, ağac, daş və maqnezium üzərində qazılmış və ya həkk olunmuş rəsmlər daxildir. Qrafik lövhənin materialından asılı olaraq müxtəlif texnikalar yaranmışdır. Metal, yəni mis üzərində iynə ilə cızılmış və sonra basma üsulu ilə yaranmış qravürlərə ofort deyirlər[1].

Daş üzərində həkk olunmuş qravürə litoqrafiya (yun. lito — "daş"), ağac üzərindəkilərə isə ksiloqrafiya ("ksilo" – yunanca "ağac" deməkdir) deyilir. Nisbətən sonra yaranmış linoqravür – linoleumu qazımaqla işlənir.

Metalları qravür vasitəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bir kəsici olaraq istifadə olunanlar: ştihel, bor (frez), puanson (dırnağa bənzər alət, müxtəlif ölçülü və dərinlikdəki nöqtələrdən kəsikli bir xətt ilə oyma zamanı istifadə olunur).

Qravürün tətbiqi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qravür ən tipik nümunəsi cib saatları, silahlar, bilərziklər, lampalar kimi əşyalardır. Zərgərlikdə istifadə olunur.

Qravürün istifadəsini texnoloji bir proses kimi – çap qrafikasında və əsasən – qravür (bu prosesin özünün də adlandırıldığı, yuxarıda göstərilənlərdən fərqli olaraq, çap şəklindəki qravür işinə peşəkarlar tərəfindən heç vaxt deyilmir — adətən deyilir: "kəsilmiş oyma"). öz-özünə bitmiş bir iş və ya element hesab olunur, detal, qravür, oyma ilə tamamlanır.

Qravürün istifadəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Петрушевский, Фёдор Фомич, Сомов, Андрей Иванович. Гравирование  // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]