Rüstəm Paşa karvansarayı

Rüstəm Paşa karvansarası (2014)

Rüstəm Paşa karvansarasıƏdirnədə XVI əsrə aid karvansara. Osmanlı sultanı I Süleymanın kürəkəni Sədrəzəm Rüstəm Paşanın sifarişi ilə Memar Sinan tərəfindən şəhər mərkəzində inşa olunmuşdur.[1][2][3]

Şəhər mərkəzində yerləşən karvansara 1560–1561 tarixlərində inşa edilmişdir. İnşaatında kərpic və kəsmə daşlardan istifadə edilmiş karvansaranın ön cəbhəsində isə 21 dükan və 2 qapı yerləşir.[4][5][6][7]

İkimərtəbəli olan karvansara 2 hissədən ibarətdir. Önündəki meydanı nisbətən böyük olan sol tərəfdəki hissə Memar Sinan tərəfindən inşa olunmuşdur. İki meydan arasındaki keçidlə bir-birinə bağlanan karvansaranın daxilində köşk formasında bir məscidi də olmuş ancaq bu məscid 1877–1878 Osmanlı-Rus müharibəsi əsnasında dağıdılmışdır.[8][9][10][11]

  1. Şükran Danışoğlu, Edirne’de Bedesten, Rüstem Paşa Hanı ve Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Hanı (lisans tezi, 1964), İÜ Ed. Fak. Sanat Tarihi bölümü, s. 48–55
  2. Gönül Cantay [Güreşsever], "Kervansaraylar", Mimar Başı Koca Sinan: Yaşadığı Çağ ve Eserleri (nşr. Sadi Bayran), İstanbul 1988, I, 373–374, 379
  3. a.mlf., "Türkiye’de Osmanlı Devri Kervansaray Yapılarının Tipolojisi", TTK Bildiriler, IX (1989), III, 1387
  4. a.mlf., "Edirne’de Türk Mimarisinin Gelişmesi", Edirne: Edirne’nin 600. Fetih Yıldönümü Armağan Kitabı, Ankara 1993, s. 231
  5. Oral Onur, Edirne Türk Tarihi Vesikalarından Kitabeler, İstanbul 1972, s. 223
  6. Ekrem Hakkı Ayverdi, "Edirne’de Rüstem Paşa Kervansarayı", TTOK Belleteni, sy. 122 (1952), s. 9–10
  7. Ertan Çakırlar, "Rüstem Paşa Kervansarayı Turistik Oteli", Arkitekt, sy. 338, İstanbul 1970, s. 70–75
  8. A. Süheyl Ünver, Edirne Tarihi, İstanbul 1940, s. 87–88
  9. Oktay Aslanapa, Edirne’de Osmanlı Devri Âbideleri, İstanbul 1949, s. 134
  10. Aptullah Kuran, Mimar Sinan, İstanbul 1986, s. 152–153, 369
  11. a.mlf., "Edirne Rüstem Paşa Kervansarayı", Rölöve ve Restorasyon Dergisi, sy. 1, Ankara 1974, s. 129–144