Osmanlı sultanlarının siyahısı

Qazi

• Ərtoğrul Qazinin Həlimə Xatundan doğulan oğlu idi;
• Osmanlı imperiyasının qurucusudur;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi

• Osman Qazinin Malhun Xatundan doğulan oğlu idi;
• Bursa şəhəri fəth edilərək və paytaxta çevrilib;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, Şəhid, Hüdavəndigar

• Orxan Qazinin Nilüfər Xatundan doğulan oğlu idi;
• Sultan titulu alan ilk Osmanlı hökmdarıdır;
• Şəhid düşən ilk Osmanlı hökmdarıdır;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

İldırım

• I Muradın Gülçiçək Xatundan doğulan oğlu idi;
• Anadoludakı bəylikləri hakimiyyəti altında birləşdirib;
• Ankara döyüşündə Əmir Teymura məğlub olaraq əsir düşüb;
• Əsir düşən ilk Osmanlı sultanıdır.

(1402–1413)

Çələbi, Kirişçi

• I Bəyazidin Dövlət Xatundan doğulan oğlu idi;
• Dövləti yenidən birləşdirdi;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, Qoca

sentyabr 1446 – 3 fevral 1451

• I Mehmedin Əminə Xatundan doğulan oğlu idi;
• İki dəfə hakimiyyətə gələn ilk Osmanlı sultanıdır;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, Fateh

3 fevral 1451 – 3 may 1481

• II Muradın Hüma Xatundan doğulan oğlu idi;
• İki dəfə hakimiyyətə gəlib;
• Konstantinopolu fəth edərək Bizans imperiyasına son qoyub;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, Sofu, Vəli

• II Mehmedin Gülbahar Xatundan doğulan oğlu idi;
• Qardaşı Cemlə taxt mübarizəsi aparıb;
• Oğluyla girişdiyi taxt mübarizəsində məğlub olaraq taxtdan çəkilib;
• Oğlu tərəfindən zəhərlənərək öldürülüb.

Qazi, Yavuz

• II Bəyazidin Əminə Gülbahar Xatundan doğulan oğlu idi;
• Atası və qardaşlarıyla taxt mübarizəsi aparıb;
• 8 illik səltənətinin sonunda imperiyanın torpaqlarını 2,5 dəfə genişləndirdi;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, Qanuni, Möhtəşəm

• I Səlimin Hafsa Sultandan doğulan oğlu idi;
• 45 il 11 ay 8 günlük səltənətiylə ən uzun səltənət sürən Osmanlı sultanı olub;
• Əsasən Avropa üzərinə səfərlərə çıxıb;
• Belqrad, Rodos, Macarıstan və Boğdan başda olmaqla mühüm qələbələr qazanıb;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Sarı

• I Süleymanın Xürrəm Sultandan doğulan oğlu idi;
• Hələ atasının səltənətində qardaşı Bəyazidlə taxt mübarizəsi apardı və yeganə vəliəhd olaraq taxta çıxdı;
• Kipr, Tunis, Yəmən və Mərakeş fəth edildi;
• Ordunun başında səfərə çıxmayan ilk Osmanlı sultanı olub;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Muradi

• II Səlimin Nurbanu Sultandan doğulan oğlu idi;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Adli

• III Muradın Safiyə Sultandan doğulan oğlu idi;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Bahti

• III Mehmedin Handan Sultandan doğulan oğlu idi;
• Sünnət edilmədən taxta çıxan ilk Osmanlı sultanı olub;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Dəli

20 may 1622 – 10 sentyabr 1623

• III Mehmedin Həlimə Sultandan doğulan oğlu idi;
• İki dəfə hakimiyyətə gəlib;
• Əqli zəifliyi səbəbilə hər iki səltənətində də taxtdan endirildi və qalan ömrünü saray həbsində yaşadı.

Gənc, Şəhid

• I Əhmədin Mahfiruzə Sultandan doğulan oğlu idi;
• Yeniçəri üsyanı nəticəsində taxtdan endirilib;
• Yeniçərilər tərəfindən öldürülən ilk və son Osmanlı sultanı olub;

Qazi, Sahib-i Qıran

• I Əhmədin Kösəm Sultandan doğulan oğlu idi;
• Səltənətinin ilk 10 ili anasının naibəliyi ilə keçib;
• Bağdad və İrəvan fəth edilib;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, Şəhid, Dəli

• I Əhmədin Kösəm Sultandan doğulan oğlu idi;
• Əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirilib;
• Taxtdan endirildikdən 10 gün sonra boğularaq edam olundu.

Ovçu

• Sultan İbrahimin Turxan Sultandan doğulan oğlu idi;
• Taxta çıxarılan ən azyaşlı (6 yaşında) Osmanlı sultanı olub;
• Yeniçəri üsyanı nəticəsində taxtdan endirildi və qalan ömrünü saray həbsində yaşadı.

Qazi

• Sultan İbrahimin Dilaşub Sultandan doğulan oğlu idi;
• Yeniçəri üsyanı nəticəsində taxta çıxarıldı.
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi

• Sultan İbrahimin Müəzzəz Sultandan doğulan oğlu idi;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, İqbali

• IV Mehmedin Gülnuş Sultandan doğulan oğlu idi;
• Karlovitsa sülhü (1699) ilə Osmanlı imperiyası ilk dəfə geniş miqyasda torpaq itirdi;
• Ədirnə hadisələrinin ardından taxtdan endirildi və qalan ömrünü saray həbsində yaşadı.

Qazi, Nəcib

• Ədirnə hadisələrinin ardından taxta çıxarıldı;
• Məşhur Lalə dövrünün sultanıdır;
• Osmanlıda ilk mətbəə bu dövrdə açılıb;
• Patrona Xəlil üsyanı nəticəsində taxtdan endirildi və qalan ömrünü saray həbsində yaşadı.

Qazi, Sebkati

• II Mustafanın Saliha Sultandan doğulan oğlu idi;
• Patrona Xəlil üsyanı nəticəsində taxta çıxarıldı;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Sofu

• II Mustafanın Şahsüvar Sultandan doğulan oğlu idi;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi, Cahangir

• III Əhmədin Mihrişah Sultandan doğulan oğlu idi;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi

• III Əhmədin Şərmi Sultandan doğulan oğlu idi;
• İmzaladığı Kiçik Qaynarca sülhüylə Krım itirilib;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Şəhid, İlhami

• III Mustafanın Mihrişah Sultandan doğulan oğlu idi;
• Müxtəlif istiqamətdə islahatlar aparıb;
• 1793-cü ildə Nizami-Cədid ordusu qursa da, yeniçəri üsyanı səbəbilə ordunu ləğv edib;
• Qabaqçı Mustafa üsyanı nəticəsində taxtdan endirilib;
• Qardaşı oğlunun əmriylə Topqapı sarayının həbs tutulduğu Şimşirlik bölümündə edam olunub.

• I Əbdülhəmidin Səniyəpərvər Sultandan doğulan oğlu idi;
• Qabaqçı Mustafa üsyanı nəticəsində taxta çıxarılıb;
• Ələmdar Mustafa Paşanın səyləriylə taxtdan endirilib;
• Qardaşının əmriylə Topqapı sarayının həbs tutulduğu Şimşirlik bölümündə edam olunub.

Qazi

• I Əbdülhəmidin Nəqşidil Sultandan doğulan oğlu idi;
• Ələmdar Mustafa Paşanın səyləriylə taxta çıxarılıb;
• 16 iyun 1826-cı ildə Vaqiəyi-Xeyriyyə hadisəsiylə Yeniçəri ocağını ləğv edib;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Qazi

• II Mahmudun Bəzmialəm Sultandan doğulan oğlu idi;
• 3 noyabr 1839-cu ildə Tənzimat fərmanını imzalayıb;
• 18 fevral 1856-cı ildə İslahat fərmanını imzalayıb;
• Son 4 Osmanlı sultanının atasıdır;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Şəhid

• II Mahmudun Pərtəvniyal Sultandan doğulan oğlu idi;
• Avropaya səyahət edən ilk Osmanlı sultanı olub;
• 30 may 1876-cı ildə taxtdan endirilib;
• 4 iyun 1876-cı ildə həbs tutulduğu Fəriyə sarayında qətlə yetirilib.
• Ölümünün ardından keçirilən Ulduz məhkəməsində qətli araşdırılıb.

Dəli

• Sultan Əbdülməcidin Şövqəfza Sultandan doğulan oğlu idi;
• 93 günlük səltənətiylə ən qısa səltənət sürən Osmanlı sultanı olub;
• Əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirildi və qalan ömrünü Çırağan sarayında həbsdə yaşadı.

Qazi

• Sultan Əbdülməcidin Tirimüjgan Sultandan doğulan oğlu idi;
• 23 dekabr 1876 Birinci Məşrutiyyəti və 23 iyul 1908-ci ildə İkinci Məşrutiyyəti elan edib;
• 31 mart hadisəsinin ardından taxtdan endirilib;
• Sonrakı illərini Salonikidəki Alatini köşkündə və İstanbuldakı Bəylərbəyi sarayında həbsdə keçirib.

Rəşad

• Sultan Əbdülməcidin Gülcamal Sultandan doğulan oğlu idi;
• Liviya, Balkan yarımadası və Ön Asiyadakı torpaqlar onun səltənətində itirilib;
• Səltənəti boyunca real hakimiyyət İttihad və Tərəqqi partiyasının əlində olub;
• İttihadçıların təzyiqiylə Almaniyanın yanında Birinci Dünya Müharibəsinə qoşulub;
• Ölümünədək səltənəti davam etdi.

Vahidəd'din

• Sultan Əbdülməcidin Gülüstü Sultandan doğulan oğlu idi;
• Son Osmanlı sultanı olub;
• TBMM-nin 1 noyabr 1922-ci il tarixli 308 saylı qanunuyla səltənətinə son qoyulub;
• 17 noyabr 1922-ci ildə ölkədən gizlicə qaçıb;
• Sürgündə ölən ilk Osmanlı sultanı olub.

• Sultan Əbdüləzizin Heyranıdil Sultandan doğulan oğlu idi;
• TBMM tərəfindən səltənəti olmadan xəlifə elan edilib;
• TBMM-nin 3 mart 1924-cü il tarixli 431 saylı qanunuyla xəlifəliyinə son qoyulub;
• Bütün Osmanlı sülaləsiylə birlikdə ölkədən sürgün edilib;
• Sürgün illərində Osmanlı sülaləsinin ailə rəisi olaraq xidmət edib.