Rafiq Yusifoğlu

Rafiq Yusifoğlu (Rafiq Yusif oğlu Əliyev; d. 2 yanvar 1950, Qubadlı rayonu, Çardaxlı kəndi) — şair, yazıçı, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1986), Əməkdar mədəniyyət işçisi (2005), filologiya elmləri doktoru (2007), professor (2008). [1]

Rafiq Yusifoğlu
Rafiq Yusif oğlu Əliyev
Doğum adı Rafiq Yusif oğlu Əliyev
Təxəllüsü Yusifoğlu
Doğum tarixi (74 yaş)
Doğum yeri Çardaqlı, Qubadlı rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ→
Azərbaycan Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Atası Yusif Əliyev
Təhsili Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
İxtisası müəllim
Fəaliyyəti şair, yazıçı, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi
Əsərlərinin dili Azərbaycan dili
Mükafatları "İlin ən yaxşı kitabı", "Qızıl qələm", "Araz", "Vətən", "Tofiq Mahmud".

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rafiq Yusifoğlu 2 yanvar 1950-ci ildə Qubadlı rayonunun Çardaxlı kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. Burada səkkizillik məktəbi, 1966-cı ildə isə Qubadlı qəsəbə orta məktəbində onillik məktəbi bitirmişdir. Ədib 1966-1970-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil almışdır. Rafiq Yusifoğlu əmək fəaliyyətini davam etdirməklə yanaşı, 1978-1982-ci illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir.

O, 1984-cü ildə "Azərbaycan poemasının inkişaf problemləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 2006-cı ildə isə "XX əsr Azərbaycan poemasının sənətkarlıq xüsusiyyətləri" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.[1]

Fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əmək fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rafiq Yusifoğlu əmək fəaliyyətinə Sumqayıt şəhərində tərbiyəçi müəllim kimi başlamış, 1971-1972-ci illərdə Sumqayıtda 10 saylı orta məktəbdə ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. Hərbi xidməti başa vurduqdan sonra 1973-1985-ci illərdə Sumqayıt şəhərində 23 saylı orta məktəbdə müəllimlik etmişdir. Ədib 1985-ci ildən 1992-ci ilədək "Göyərçin" jurnalında şöbə müdiri, 1992-1996-cı illərdə məsul katib olmuşdur. Rafiq Yusifoğlu 1997-ci ildən "Göyərçin" jurnalının baş redaktorudur. Həmçinin 1996-1997-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Televiziyasının "Xəbərlər" baş redaksiyasında "Elm, mədəniyyət, incəsənət" şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.

Rafiq Yusifoğlu Sumqayıt Dövlət Universitetinin "Azərbaycan və xarici ölkələr ədəbiyyatı" kafedrasının professorudur. 2005-ci ildən Azərbaycan Respublikasının Əməkdar Mədəniyyət işçisidir. Eyni zamanda 2008-ci ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin professorudur. Şairin uşaq ədəbiyyatı sahəsində xüsusi fəaliyyəti vardır. O, uşaq və gənclər ədəbiyyatı tənqidçilərinin Moskvada keçirilən birinci (1982), ikinci (1985) və üçüncü (1988) Ümumittifaq seminarlarının, Qazaxıstanda keçirilən Beynəlxalq Uşaq ədəbiyyatı günlərinin (1989) iştirakçısı olmuşdur. Bununla yanaşı, 1985-ci ildə Moskvada Ali Komsomol məktəbinin bir aylıq jurnalistika kursunun müdavimi olmuşdur.[1]

Ədəbi fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbi fəaliyyətə hələ orta məktəbdə oxuyarkən başlayan Rafiq Yusifoğlu 1966-cı ildən dövri mətbuatda şeirləri, məqalələri ilə müntəzəm çıxış etməyə başlamışdır. Şair son illər bədii tərcümə ilə ciddi məşğul olur. O, F.Q.Lorkanın, Corc Bayronun, Peter Şyuttun, Hans Yurgen Hayzenin, Ulla Hanın, Roza Auslenderin və başqalarının şeirlərini, dünya uşaq ədəbiyyatının gözəl nümunələrini dilimizə tərcümə etmişdir. Əsərləri bir sıra dillərə tərcümə edilib, dərsliklərə düşüb. Külli miqdarda elmi-publisistik məqalələrin, çoxlu mahnı mətnlərinin müəllifidir. Əsərləri əsasında "Qəm karvanı", "Bütün Azərbaycan əsgər olmalı" televiziya tamaşaları çəkilib, dəfələrlə nümayiş etdirilmişdir.[1]

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Yurdum-yuvam. Bakı: Gənclik, 1983, 72 səh.
  2. Ətirli düymələr. Bakı: Gənclik, 1986, 88 səh.
  3. Ocaq yeri. Bakı: Yazıçı, 1989
  4. Aylı cığır. Bakı: Gənclik, 1992
  5. Qəm karvanı. Bakı: Sumqayıt, 1997
  6. Həsrət köçü. Bakı: Sumqayıt, 1998
  7. Сладкий дождь (rus dilində). Bakı: Şuşa, 1998
  8. Dünya xalqlarının nağılları. Bakı: Azərbaycan, 1998
  9. Azərbaycan poeması: axtarışlar və perspektivlər. Bakı: Elm, 1998
  10. Xatirə kəcavəsi. Bakı: Elm, 1999
  11. Bahar qatarı. Bakı: Azərbaycan, 1999
  12. Kitabi-Dədə Qorqud. Bakı: İşıq, 1999
  13. Böyük arzuya gedən yol. Bakı: Azərbaycan, 2000
  14. Möcüzəli xəzinə. Bakı: Azərbaycan, 2000
  15. Təzə sevdalara doğru. Bakı: Şuşa, 2000
  16. Çiçək yağışı. Bakı: Şuşa, 2000
  17. Ədəbiyyatşünaslığın əsasları. Bakı: Sabah, 2001
  18. Söz çəməni. Bakı: Azərbaycan, 2002
  19. Uşaq ədəbiyyatı. Bakı: Təhsil, 2002
  20. Ayrılığın qəm hasarı. Bakı: Təhsil, 2002
  21. Günlərimiz, aylarımız. Bakı: Azərbaycan, 2003
  22. Bir sevdalı ürəyim var. Bakı: Çaşığolu, 2003
  23. Ədalətli hakim. Bakı: Azərbaycan, 2004
  24. Şirin yuva. Bakı: Azərbaycan, 2004
  25. Müasir ədəbi proses və ədəbi tənqid. Bakı: Çaşıoğlu, 2004
  26. Min dovşan otaran çoban. Bakı: Azərbaycan, 2005
  27. Zamanın qatarı. Bakı: Azərbaycan, 2005
  28. Həsrət sazağı. Bakı: Şivannəşr, 2005
  29. Ədəbiyyatşünaslığın əsasları. Bakı: Şivannəşr, 2005
  30. Dəniz səviyyəsi. Bakı: Şivannəşr, 2005
  31. Meymunlar ölkəsi. Bakı: Azərbaycan, 2006
  32. Yollar. Bakı: Azərbaycan, 2006
  33. Uşaq ədəbiyyatı. Bakı: Şivannəşr, 2006
  34. Daha uşaq deyiləm. Bakı: Şivannəşr, 2006
  35. Sevdalı sabahlar. Bakı: Şivannəşr, 2007
  36. Namusu qoru. Bakı: Azərbaycan, 2007
  37. Ana dilim. Bakı: Azərbaycan, 2007
  38. Tanrının ömür payı. "Sumqayıt" nəşriyyatı, 2007
  39. İlahi qazlar. Bakı: Azərbaycan, 2008
  40. Sehrli üzük. Bakı: Azərbaycan, 2008
  41. Ana dili (Əlifba, oxu). Ümumtəhsil məktəblərinin birinci sinifləri üçün dərslik. Bakı: Çaşıoğlu, 2008
  42. Eşqin qarlı yollarında. Bakı: ADPU, 2008
  43. Dəniz, sən və mən. Bakı: ADPU, 2009
  44. Qızıl balıq (tərcümələr). Bakı: Lider-press, 2009
  45. Ulu yurd yerlərimiz (məqalələr). Bakı: Lider-press, 2009
  46. Azərbaycan dili 2. Bakı: Çaşıoğlu, 2009
  47. Möcüzəli ağac (tərcümələr). Bakı: Azərbaycan, 2010
  48. Elm və helm (hekayələr və nağıllar). Bakı: Azərbaycan, 2010
  49. Qoruq və yasaqlıqlarımız (məqalələr). BAkı: Azərbaycan, 2010
  50. Azərbaycan poemasının sənətkarlıq xüsusiyyətləri. Bakı: ADPU, 2010
  51. Ədəbiyyatşünaslığın əsasları (dərslik). Bakı, ADPU, 2009
  52. Çiçək yağışı (şeirlər). Bakı, Çaşıoğlu, 2009
  53. Pamela Trevers. Meri Poppins (tərcümə). Bakı, Çaşıoğlu, 2009
  54. Möcüzəli ağac (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2010
  55. Qızıl saçlı gözəl (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2011
  56. Quşlar dünyası (şeirlər). Bakı, Azərbaycan, 2012
  57. Qurbağa libaslı gözəl (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2012
  58. Xoşbəxt günlər yolçusu (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2012
  59. Könül səltənəti (şeirlər və tərcümələr). Bakı, ADPU, 2012
  60. Tapmacalar ölkəsi (nağıllar və hekayələr). Bakı, Azərbaycan, 2013
  61. Həyat ağacı (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2013
  62. Kiçik siçanın böyük sərgüzəştləri (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2013
  63. Qızılı məktublar (şeirlər). Bakı, ADPU, 2013
  64. Müasir ədəbi proses və ədəbi tənqid (dərslik). Bakı, Çaşıoğlu, 2004
  65. Ağıl sınağı (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2014
  66. Arzular kəhkəşanı (şeirlər). Bakı, ADPU, 2015
  67. Xeyirxah ovçu (tərcümələr). Bakı, Azərbaycan, 2015
  68. Ədəbi-nəzəri fikrin inkişaf mərhələləri (monoqrafiya). Bakı, Elm və təhsil, 2016
  69. Sabahın sorağında (şeirlər). Bakı, ADPU, 2016
  70. Ədəbi-nəzəri fikrin inkişaf mərhələləri: monoqrafiya .- Bakı: Elm və təhsil, 2016.- 365 [3] s.
  71. Bulud fayton: şeirlər Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2017.- 200 s.: şək.
  72. Üçüncü qərinə: şeirlər .- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2017.- 304 s.
  73. Yağış, çiçəklər və mən: [Rain, flowers and I]: şeirlər və kiçik hekayələr .- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2017.- 62 s.- (Azərbaycan və ingilis dillərində).
  74. Bədii söz-məna ocağının közləri: ədəbi-tənqidi məqalələr .- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2018.- 528 s.
  75. Bitdilicə: hekayələr və nağıllar .- Bakı: Azərbaycan, 2018.- 20 s.: şək.- “Göyərçin”in kitabxanası.
  76. Nağıl qapısı: şeirlər, poemalar, nağıllar .- Bakı, ADPU-nun nəşr-tı, 2018.- 308 s.
  77. Ömür ağacından düşən yarpaqlar: şeirlər .- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2019.- 300 s.
  78. Sevdalı ömür yaşadım: şeirlər.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2019.- 304 s.
  79. Taleyimdən keçən yollar: məqalələr, müsahibələr, məktublar .- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2019.- 520 s.
  80. Yaddaş kitabı: [Tarixi günlər haqqında şeirlər - 1] .- Bakı: Azərbaycan, 2019.- 20 s.: şək.- “Göyərçin”in kitabxanası.
  81. Yaddaş kitabı: [Tarixi günlər haqqında şeirlər - 2].- Bakı: Azərbaycan, 2019.- 20 s.: şək.- “Göyərçin”in kitabxanası.
  82. Yaddaş kitabı: [Tarixi günlər haqqında şeirlər - 2] .- Bakı: Azərbaycan, 2019.- 20 s.: şək.- “Göyərçin”in kitabxanası.
  83. Cəh-cəh: şeirlər .- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2020.- 200 s.
  84. Şeirli-sehrli qrammatika: şeirlər .- Bakı: Azərbaycan, 2020.- 20 s.
  85. Xiffət: roman .- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2021.- 250 s.
  86. Vətən ətri: hekayələr, nağıllar .- Bakı: Azərbaycan, 2021.- 19 [1] s.- “Göyərçin”in kitabxanası.
  87. Zəfər dastanı: şeirlər.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2021.- 280 s.
  88. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2022.-c.1.-512 s.
  89. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2022.-c.2.-512 s.
  90. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2022.-c.3.-512 s.
  91. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2022.-c.4.-512 s.
  92. Şuşa yolu, zəfər yolu: hekayələr, nağıllar.- Bakı: Azərbaycan, 2022.-19 s.
  93. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.5.-512 s.
  94. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.6.-512 s.
  95. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.7.-512 s.
  96. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.8.-512 s.
  97. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.9.-512 s.
  98. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.10.-512 s.
  99. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.11.-512 s.
  100. Seçilmiş əsərlər: on iki cilddə.- Bakı: ADPU-nun nəşr-tı, 2023.-c.12.-512 s.

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rafiq Yusifoğlu "İlin ən yaxşı kitabı", "Qızıl qələm" (2000), "Araz" (2001, 26 sentyabr ), "Vətən" (1998, 20 fevral),“Qızıl kəlmə” ( 2019), "Tofiq Mahmud" ədəbi mükafatları laureatıdır.[1]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 Teymur Əhmədov. "Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)". Bakı: "Nurlar" NPM. 2011. 1056. ISBN 978 9952 460 06 3.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]