Ripple (XRP) — rəqəmsal ödənişlər və pul köçürmələri üçün qlobal bir sistem təmin edən bir texnologiya platforması və kriptovalyutadır.[2] Ripple, ənənəvi banklararası ödəniş sistemlərini əvəz etmək və ya təkmilləşdirmək məqsədi daşıyır.[3] Ripple Labs tərəfindən yaradılan bu sistem, həm mərkəzləşdirilmiş, həm də mərkəzləşdirilməmiş texnologiyaların birləşməsindən istifadə edir.[4]
Ripple | |
---|---|
Tipi | Blokçeyn |
Repozitoriya | github.com/ripple/rippled |
Proqramlaşdırma dili | C++ |
Yayımlanma tarixi | 2012, 2013 |
Sonuncu versiya |
|
Sayt | ripple.com |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ripple-in potensialı həm müasir maliyyə bazarlarında, həm də rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafında mühüm rol oynaya bilər.[5] Bank sistemlərinə inteqrasiya olunması, onun istifadəsinin artmasına və qlobal ödəniş sistemlərinin daha sürətli və əlçatan olmasına gətirib çıxara bilər. Bununla belə, hüquqi və tənzimləmə[6] məsələlərinin həlli Ripple-in gələcək inkişafında kritik əhəmiyyət kəsb edir.[7]
RippleNet — qlobal bir ödəniş şəbəkəsidir. Banklar, ödəmə təminatçıları və digər maliyyə qurumları RippleNet vasitəsilə pul köçürmələri həyata keçirə bilər.[8] RippleNet, ənənəvi SWIFT sisteminə alternativ olaraq təqdim edilir və daha sürətli, ucuz və şəffaf xidmət təmin edir. Ripple sisteminin əsas texnologiyası olan XRP Ledger açıq mənbə əsaslı blokçeyn sistemi əməliyyatları təsdiqləyir. XRP Ledger ənənəvi blokçeyn texnologiyasından daha sürətli və enerji səmərəlidir. XRP kriptovalyutası — Ripple ekosisteminin yerli rəqəmsal valyutasıdır.[9] XRP, əsasən likvidlik təmin etmək və tranzaksiyaları asanlaşdırmaq üçün istifadə olunur. Banklar və maliyyə qurumları XRP-dən sərhədlərarası əməliyyatları həyata keçirmək üçün istifadə edə bilərlər.
Ripple vasitəsilə əməliyyatlar saniyələr ərzində həyata keçirilir, bu da ənənəvi bank sistemlərindən (SWIFT kimi) xeyli sürətlidir. Ripple sistemində əməliyyat xərcləri çox aşağıdır. Həmçinin beynəlxalq köçürmələri daha səmərəli edir. XRP, banklararası əməliyyatlar zamanı likvidliyi təmin etmək üçün körpü valyutası kimi istifadə olunur. Proqram həm mərkəzləşdirilmiş tərəfdaşlıq əlaqələri (banklarla) qurur, həm də blokçeyn texnologiyasının təməl prinsiplərindən istifadə edir.[10]
Ripple, digər kriptovalyutalar (məsələn, Bitcoin və Ethereum) kimi tamamilə mərkəzləşdirilməmiş deyil. Ripple Labs sistemi idarə edir və XRP-nin əhəmiyyətli hissəsini nəzarətdə saxlayır. Əsas hədəfi fərdi istifadəçilər deyil, daha çox banklar, maliyyə institutları və korporasiyalardır. Banklar RippleNet vasitəsilə sərhədlərarası köçürmələri daha tez və ucuz həyata keçirə bilərlər. XRP, sərhədlərarası əməliyyatlar zamanı valyuta məzənnələrini idarə etmək üçün körpü valyutası kimi istifadə olunur. Ripple fərdlər və müəssisələr üçün aşağı xərcli rəqəmsal pul köçürmələrini mümkün edir.[3]