Ripple

Ripple (XRP) — rəqəmsal ödənişlər və pul köçürmələri üçün qlobal bir sistem təmin edən bir texnologiya platforması və kriptovalyutadır.[2] Ripple, ənənəvi banklararası ödəniş sistemlərini əvəz etmək və ya təkmilləşdirmək məqsədi daşıyır.[3] Ripple Labs tərəfindən yaradılan bu sistem, həm mərkəzləşdirilmiş, həm də mərkəzləşdirilməmiş texnologiyaların birləşməsindən istifadə edir.[4]

Ripple
Loqonun şəkli
Tipi Blokçeyn
Repozitoriya github.com/ripple/rippled
Proqramlaşdırma dili C++
Yayımlanma tarixi 2012, 2013
Sonuncu versiya
Sayt ripple.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ripple-in potensialı həm müasir maliyyə bazarlarında, həm də rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafında mühüm rol oynaya bilər.[5] Bank sistemlərinə inteqrasiya olunması, onun istifadəsinin artmasına və qlobal ödəniş sistemlərinin daha sürətli və əlçatan olmasına gətirib çıxara bilər. Bununla belə, hüquqi və tənzimləmə[6] məsələlərinin həlli Ripple-in gələcək inkişafında kritik əhəmiyyət kəsb edir.[7]

RippleNet — qlobal bir ödəniş şəbəkəsidir. Banklar, ödəmə təminatçıları və digər maliyyə qurumları RippleNet vasitəsilə pul köçürmələri həyata keçirə bilər.[8] RippleNet, ənənəvi SWIFT sisteminə alternativ olaraq təqdim edilir və daha sürətli, ucuz və şəffaf xidmət təmin edir. Ripple sisteminin əsas texnologiyası olan XRP Ledger açıq mənbə əsaslı blokçeyn sistemi əməliyyatları təsdiqləyir. XRP Ledger ənənəvi blokçeyn texnologiyasından daha sürətli və enerji səmərəlidir. XRP kriptovalyutası — Ripple ekosisteminin yerli rəqəmsal valyutasıdır.[9] XRP, əsasən likvidlik təmin etmək və tranzaksiyaları asanlaşdırmaq üçün istifadə olunur. Banklar və maliyyə qurumları XRP-dən sərhədlərarası əməliyyatları həyata keçirmək üçün istifadə edə bilərlər.

Xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ripple vasitəsilə əməliyyatlar saniyələr ərzində həyata keçirilir, bu da ənənəvi bank sistemlərindən (SWIFT kimi) xeyli sürətlidir. Ripple sistemində əməliyyat xərcləri çox aşağıdır. Həmçinin beynəlxalq köçürmələri daha səmərəli edir. XRP, banklararası əməliyyatlar zamanı likvidliyi təmin etmək üçün körpü valyutası kimi istifadə olunur. Proqram həm mərkəzləşdirilmiş tərəfdaşlıq əlaqələri (banklarla) qurur, həm də blokçeyn texnologiyasının təməl prinsiplərindən istifadə edir.[10]

Ripple, digər kriptovalyutalar (məsələn, Bitcoin və Ethereum) kimi tamamilə mərkəzləşdirilməmiş deyil. Ripple Labs sistemi idarə edir və XRP-nin əhəmiyyətli hissəsini nəzarətdə saxlayır. Əsas hədəfi fərdi istifadəçilər deyil, daha çox banklar, maliyyə institutları və korporasiyalardır. Banklar RippleNet vasitəsilə sərhədlərarası köçürmələri daha tez və ucuz həyata keçirə bilərlər. XRP, sərhədlərarası əməliyyatlar zamanı valyuta məzənnələrini idarə etmək üçün körpü valyutası kimi istifadə olunur. Ripple fərdlər və müəssisələr üçün aşağı xərcli rəqəmsal pul köçürmələrini mümkün edir.[3]

  1. Release 2.3.0. 2024.
  2. "Ripple Labs Banks $3.5M for Open-Source Payments System and Virtual Currency". The Wall Street Journal Pro. Dow Jones & Company. November 12, 2013. İstifadə tarixi: January 28, 2014.
  3. 1 2 Arslanian, Henri. The Book of Crypto: The Complete Guide to Understanding Bitcoin, Cryptocurrencies and Digital Assets. Springer Nature. 2022. 111–13. ISBN 978-3-030-97951-5.
  4. Huddleston Jr., Tom. "Ashton Kutcher gave Ellen DeGeneres $4 million in cryptocurrency for her charity — here's what you need to know about Ripple's XRP". CNBC. May 24, 2018.
  5. Yuguo Li. Yulin Wang (redaktor). "Exploring the Evolution, Trade-offs, and Applications of Blockchain Technology". Proceedings of the 2024 2nd International Conference on Image, Algorithms and Artificial Intelligence (ICIAAI 2024). Atlantis Press. October 2024: 316. doi:10.2991/978-94-6463-540-9_32.
  6. Kauflin, Jeff. "Is This the Next Bitcoin? There's a new digital monetary system in town". NBC News. October 13, 2014.
  7. United States District Court for the Southern District of New York , District court summary judgement, pdf, 13 July 2023.
  8. Tumas, Vytautas; Rivera, Sean; Magoni, Damien; State, Radu. "Topology Analysis of the XRP Ledger". Proceedings of the 38th ACM/SIGAPP Symposium on Applied Computing. June 7, 2023: 1277–1284. arXiv:2205.00869. doi:10.1145/3555776.3577611.
  9. Gorton, Gary. The Digitalization of Money. Cambridge Scholars Publishing. 2024. 94–96. ISBN 978-1-0364-0864-0.
  10. Gorton, Gary. The Digitalization of Money. Cambridge Scholars Publishing. 2024. 96–108. ISBN 978-1-0364-0864-0.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]