Roma paqanizmi

Pompey kənarında tapılan bu freska Roma sakinlərinin bir dini bayram qeyd etdiyini təsvir edir.

Qədim Romada din — qədim zamanlardan b.e. IV əsrində xristianlığın hökmranlığına qədər Roma dövlətinin sakinlərinin inancları və adətləri. Romalılar üçün din gündəlik həyatın bir parçası idi.[1] Məhəllələrdə yerləşən ziyarətgahlar, bulaqlar, bağlar kimi müqəddəs yerlər şəhəri əhatə edirdi.[2]

Bu, Qədim Yunanıstan dini kimi, vahid təşkilat və qanunlara malik deyildi, lakin politeizm olmaqla, müxtəlif tanrıların kultlarından ibarət idi. Ailə həyatı və şəxsi işlərlə bağlı dini ayinləri ailənin atası özü yerinə yetirirdi. Kənddə onu xüsusi səlahiyyətlərə sahib mülkün ağası əvəz edə bilərdi. Rəsmi dövlət mərasimləri dolayısı ilə bəzi ali hakimiyyət daşıyıcıları tərəfindən həyata keçirilirdi. Bu, ilk növbədə sözdə keşiş padşahları vasitəsilə bir kral kimi, sonra konsul və pretor kimi, kritik anlarda isə diktator kimi həyata keçirilirdi. Eyni zamanda, baş pontifik funksiyasını birləşdirən imperator adətən öz təşəbbüslərini ifadə etmirdi.

Kahinlər institutu Numa Pompili ənənəsi ilə təqdim edilmişdir. Eyni zamanda, Roma kahinlik kollegiyaları qapalı kasta deyildi. Onlara giriş ictimai fəaliyyətlər vasitəsilə açıq saxlanılmışdı. Beləliklə, məsələn, Siseron və Kiçik Plini avqur ləyaqətinə nail olmuş, Sezar və Neron ilk fəaliyətlərində flamin idilər. Müharibə elan etmək üçün müqəddəs rituala cavabdeh olan və Roma diplomatiyasına qismən nəzarət edən fesial kollegiyası mühüm rol oynamışdır. Vestallar kollegiyaları da mühüm rola malik olmuşdur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Jörg Rüpke (2007). "Roman Religion – Religions of Rome". In A Companion to Roman Religion. Blackwell,. p. 4.
  2. ↑ Apuleius, Florides 1.1; John Scheid, "Sacrifices for Gods and Ancestors" in A Companion to Roman Religion (Blackwell, 2007), p. 279.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Beard, M., North, J., Price, S., Religions of Rome, Volume I, illustrated, reprint, Cambridge University Press, 1998. ISBN 0-521-31682-0
  • Beard, M., North, J., Price, S., Religions of Rome, Volume II, illustrated, reprint, Cambridge University Press, 1998. ISBN 0-521-45646-0
  • Beard, M., The Roman Triumph, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Mass., and London, England, 2007. ISBN 978-0-674-02613-1
  • Clarke, John R., The Houses of Roman Italy, 100 BC-AD 250. Ritual, Space and Decoration, illustrated, University Presses of California, Columbia and Princeton, 1992. ISBN 978-0-520-08429-2
  • Cornell, T., The beginnings of Rome: Italy and Rome from the Bronze Age to the Punic Wars (c.1000–264 BC), Routledge, 1995. ISBN 978-0-415-01596-7
  • Feeney, Denis. Literature and Religion at Rome: Cultures, Contexts, and Beliefs. New York: Cambridge Univ. Press, 1998.
  • Fishwick, Duncan. The Imperial Cult in the Latin West: Studies in the Ruler Cult of the Western Provinces of the Roman Empire, volume 1, Brill Publishers, 1991. ISBN 90-04-07179-2
  • Fishwick, Duncan. The Imperial Cult in the Latin West: Studies in the Ruler Cult of the Western Provinces of the Roman Empire, volume 3, Brill Publishers, 2002. ISBN 90-04-12536-1
  • Flint, Valerie I. J., et al., Athlone History of Witchcraft and Magic in Europe: Ancient Greece and Rome, Vol. 2, Continuum International Publishing Group Ltd., 1998. ISBN 978-0-485-89002-0
  • Fox, R. L., Pagans and Christians
  • Lott, John. B., The Neighborhoods of Augustan Rome, Cambridge, Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-82827-9
  • MacMullen, R., Christianity and Paganism in the Fourth to Eighth Centuries, Yale University Press, 1997. ISBN 0-300-08077-8
  • MacMullen, R., Paganism in the Roman Empire, Yale University Press, 1984.
  • Momigliano, Arnaldo, On Pagans, Jews, and Christians, reprint, Wesleyan University Press, 1987. ISBN 0-8195-6218-1
  • North, J. A. Roman Religion. Oxford: Oxford Univ. Press, 2000.
  • Orr, D. G., Roman domestic religion: the evidence of the household shrines, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II, 16, 2, Berlin, 1978, 1557‑91.
  • Rees, Roger. Diocletian and the Tetrarchy. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2004.
  • Revell, L., "Religion and Ritual in the Western Provinces", Greece and Rome, volume 54, number 2, October 2007.
  • Rüpke, Jörg, ed. A Companion to Roman Religion. Malden, MA: Blackwell, 2007.
  • Scheid, John. An Introduction to Roman Religion. Translated by Janet Lloyd. Bloomington: Indiana Univ. Press, 2003.
  • Spaeth, Barbette Stanley. The Roman Goddess Ceres. Austin: Univ. of Texas Press, 1996.
  • Takács, Sarolta A. 2008. Vestal Virgins, Sibyls, and Matrons: Women in Roman Religion. Austin: Univ. of Texas Press.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]