Sığorta şirkəti — sığorta fondunun tarixən müəyyən edilmiş sosial fəaliyyət forması, sığorta müqavilələrinin bağlanmasını və onların saxlanmasını həyata keçirən ayrıca strukturdur[1].
Sığorta şirkətlərinin fəaliyyət sahəsi kommersiya sığortasıdır, sığortanı həyata keçirmək üçün sığorta şirkətinə dövlət sığorta nəzarəti orqanından lisenziya lazımdır[2].
Sığorta İnformasiya İnstitutunun[3] məlumatına görə, aşağıdakı sığorta şirkətləri 2013-cü ildə mükafatların toplanması baxımından dünyanın ən böyük şirkətləri olub:
№ | Sığorta şirkəti | 2013-cü il üçün gəlirlər, milyard $ |
Ölkə | İxtisaslaşma — sığorta növləri |
---|---|---|---|---|
1 | Berkshire Hathaway | 210,82 | ABŞ | Əmlak / öhdəlik |
2 | AXA * | 129,25 | Fransa | Həyat / sağlamlıq |
3 | Allianz * | 122,95 | Almaniya | Əmlak / öhdəlik |
4 | Japan Post Holdings | 118,76 | Yaponiya | Həyat / sağlamlıq |
5 | Ping An Insurance | 110,31 | Çin | Həyat / sağlamlıq |
6 | Assicurazioni Generali * | 102,57 | İtaliya | Həyat / sağlamlıq |
7 | China Life | 101,27 | Çin | Həyat / sağlamlıq |
8 | State Farm Insurance Cos | 75,70 | ABŞ | Əmlak / öhdəlik |
9 | MetLife * | 69,95 | ABŞ | Həyat / sağlamlıq |
10 | Munich Re Group | 69,43 | Almaniya | Əmlak / öhdəlik |
Sığorta şirkətləri adətən qarşılıqlı və ya özəl şirkətlər kimi təsnif edilir.[4] Qarşılıqlı şirkətlər sığortalılara, səhmdarlar isə (polislərə sahib ola və ya olmaya bilər) özəl sığorta şirkətlərinə məxsusdur.
Qarşılıqlı sığortaçıların səhmdar cəmiyyətləri yaratmaq üçün demutuallaşdırılması, eləcə də qarşılıqlı holdinq şirkəti kimi tanınan hibridin formalaşması XX əsrin sonlarında ABŞ kimi bəzi ölkələrdə adi hala çevrilib. Bununla belə, bütün dövlətlər qarşılıqlı holdinq şirkətlərinə icazə vermir.
Təkrarsığorta şirkətləri digər sığorta şirkətlərinə sığorta polisləri təqdim edən sığorta şirkətləridir ki, bu da onlara öz risklərini azaltmağa və əhəmiyyətli itkilərdən qorunmağa imkan verir.[5] Təkrarsığorta bazarında böyük ehtiyatlara malik bir neçə iri şirkət üstünlük təşkil edir. Təkrarsığortaçı həmçinin sığorta risklərinin birbaşa təkrarsığortaçısı ola bilər.
Keptiv sığorta şirkətləri, əsas qrup və ya qrupların yaratdığı riskləri maliyyələşdirmək üçün xüsusi məqsədlə yaradılmış məhdud təyinatlı sığorta şirkətləri kimi müəyyən edilə bilər. Bəzən bu tərif ana şirkətin müştərilərinin bəzi risklərini əhatə etmək üçün genişləndirilə bilər. Bir sözlə, özünü sığortanın daxili vasitəsidir. Keptiv sığorta şirkətləri özünü sığortalı ana şirkətin 100% törəmə şirkəti olan "təmiz" hüquqi şəxs formasını ala bilər; sənaye iştirakçılarının kollektiv risklərini sığortalayan "qarşılıqlı" əsir); və peşəkar, kommersiya və ya sənaye birliyinin üzvlərinin fərdi risklərini müstəqil şəkildə sığortalayan "birlik" keptivi. Keptivlər, yaratmağa kömək etdikləri xərclərə qənaət, həmçinin sığorta risklərinin idarə edilməsinin asanlığı və əldə etdikləri pul vəsaitlərinin hərəkəti çevikliyi sayəsində sponsorlarına kommersiya, iqtisadi və vergi üstünlükləri təklif edirlər. Bundan əlavə, onlar ənənəvi sığorta bazarında mövcud olmayan və ya təklif olunan riskləri münasib qiymətlərlə təmin edə bilərlər.
Keptivlərin valideynləri üçün götürə biləcəyi risk növlərinə əmlak ziyanı, sosial və məhsul məsuliyyəti, peşə təzminatı, işçilərin faydaları, işəgötürənlərin məsuliyyəti, nəqliyyat vasitələri və tibbi xərclər daxildir. Keptiv şəxsin bu cür risklərə məruz qalması təkrar sığortadan istifadə etməklə məhdudlaşdırıla bilər.
Keptivlər ana şirkətin risklərin idarə edilməsi və riskin maliyyələşdirilməsi strategiyasının getdikcə daha vacib komponentinə çevrilirlər. Bunu aşağıdakı fonda başa düşmək olar: