Sayram-Uqam Milli Parkı
Sayram-Uqam Milli Parkı (qaz. Сайрам-Өгем ұлттық паркі) ― Qazaxıstanda, Özbəkistanla sərhəddə yerləşən dağlıq bölgə və milli park. Park Türkistan vilayətində yerləşir. Özbəkistanın Uqam-Çatkal Milli Parkı parkın sərhədindən keçir və Qazaxıstanın Aksu-Cabaqli qoruğu sərhəd boyunca birbaşa şimal-şərqdədir.
| Sayram-Uqam Milli Parkı | |
|---|---|
 | |
| Sahəsi | 149 043 hektar |
| Yaradılma tarixi | 26 yanvar 2006 |
| Yerləşməsi | |
| 42°00′ şm. e. 70°06′ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Yerləşməsi | Cənubi Qazaxıstan vilayəti |
| Yaxın şəhər | Çimkənd |
| sugnpp.kz | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ərazi çöldən yüksək hündürlük zonalarına qədər çiçəkli icmaları əhatə edən yüksək növ müxtəlifliyinə malikdir. Bura xüsusilə ardıc meşələri və meyvə və qoz-fındıq ağacları ilə məşhurdur. Parkın sərhədi Çimkənd şəhərinin 30 kilometr (19 mil) cənub-şərqindən, Özbəkistanın paytaxtı Daşkəndin isə 50 km şimal-şərqindən keçir.[1]
İqlim
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sayram-Uqam bölgəsinin iqlimi "soyuq yarımsəhra iqlimi" olaraq təsnif edilmişdir. Bu iqlim səhra və rütubətli iqlimlər arasında yerləşən çöl zonasına xasdır. Tipik olaraq, yağıntı buxarlanmadan artıqdır.[2] Sayram-Uqam rayonunda temperatur yanvar ayında orta hesabla −1.9 °C (28.6 °F), iyulda isə təxminən 25.9 °C (78.6 °F) ola bilər. Əraziyə düşən orta yağıntı miqdarı ildə 362 mm-dir və hündürlük və yerləşmə səbəbindən dəyişə bilər.[3]
Bitkilər və heyvanlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Parkda dağ çölündən alp çəmənliyinə və buzu zirvələrə qədər yeddi təbii hündürlük zonası mövcuddur.[4] Parkın təxminən üçdə biri seyrək meşələr də daxil olmaqla meşəlikdir. Meşə olmayan əraziyə qayalı zirvələr və 11 km²-dən çox ərazinin əhatə edən buzlaqlar daxildir. Bölgə tanınmış becərilən meyvə və qoz ağaclarının bir çox vəhşi növünə sahib olması ilə məşhurdur. Alimlər parkda 35-i endemik olmaqla 1635 bitki növü qeydə almışdırlar.[1] Parkdakı bilinən 59 məməli növündən 22-si ev siçanı, taxta siçanı və Türküstan siçovulu da daxil olmaqla gəmiricilərdir. Yırtıcılara tülkü, canavar və çaqqal daxildir. Ərazidə həmçinin dağ keçiləri, qaban və cüyür mövcud olsa da, keçmişdəki ovçuluq fəaliyyəti bəzi silsilələrdəki mövcudluğunu azaldmışdır.
Turizm
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ərazinin böyük hissəsi təbiəti qorumaq məqsədilə mühafizə edilsə də, parkda 10 turizm marşrutu mövcuddur. Marşrutlar piyada gəzinti, at və bəzi uzunluqlardakı avtobuslar üçün nəzərdə tutulmuşdur. Gəzinti yolları 7–72 km uzunluğundadır. Digər obyektlərə düşərgələr, gəzinti marşrutları, gözətçi platformaları, hamamlar və saunalar, yurdlar və otel daxildir.[5]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 "About the Park". Official Website. Sayram-Ugam National Park. 25 May 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 June 2017.
- ↑ M. Kottek; və b. "Koeppen" (PDF). World Map of the Koeppen-Gieger Climate Classification, Updated. Meteoroligische Zeitschrift, June 2006. 2010-06-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2015-08-01.
- ↑ "Climate at 40.25 N, 70.25 E". Ecoregions of the World. GlobalSpecies.org. 10 April 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 June 2017.
- ↑ "Sayram-Ugam State National Park". Official Website. South Kazakhstan Region. 6 February 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 June 2017.
- ↑ "Tourism Services". Official park website. Sayram-Ugam National Park. 6 June 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 June 2017.