Serbiya İnkişaf Partiyası

Serbiya İnkişaf Partiyası — 2008-ci ilin oktyabrında Serb Radikallarının keçmiş lideri Tomislav Nikoliç tərəfindən Nikoliç və Vojislav Şeselj arasında Radikal Partiyasında partiya münaqişəsi nəticəsində yaradılmış Serb siyasi partiyası. Serbiya İnkişaf Partiyası 2014-cü il martın 16-da Serbiya parlamentinə keçirilən növbədənkənar seçkilərdə böyük qələbə qazanıb. Partiya seçicilərin demək olar ki, 50%-nin dəstəyini qazana bilib və bununla da parlamentdə 250 yerdən 160-na sahib olub. İdeologiyası mühafizəkar və serb millətçi hesab edilir, lakin o, Serbiyanın Aİ-na daxil olmasını müdafiə edir.

Serbiya İnkişaf Partiyasını Tomislav Nikoliçin rəhbərlik etdiyi Serbiya Radikal Partiyasından (SRP) keçmiş deputatlar qrupu qurub. Partiya rəhbərliyindən məyus olan avropapərəst üzvlər ayrılaraq “İrəli Serbiya” parlament qrupunu qurur. Partiya 21 oktyabr 2008-ci ildə təsis edilib və ilk qurultay iclasını keçirib.

2011-ci ildə Serbiya İnkişaf Partiyası 2012-ci il seçkilərində iştirak etmək üçün Yeni Serbiya, Serbiyanın Gücü Hərəkatı və Sosialistlər Hərəkatının iştirakı ilə seçki koalisiyası qurur.

2012-ci il parlament seçkilərində partiya “Gəlin Serbiyaya Hərəkət edək” koalisiyasına rəhbərlik edib və koalisiyanın Milli Assambleyada qazandığı 73 yerdən 55-ni qazanıb. Partiya lideri Tomislav Nikoliç 2012-ci il prezident seçkilərinin ikinci turunda Demokratlar Partiyasından Boris Tadiçə qalib gəlib.

Serbiya prezidenti seçildikdən sonra Nikoliç 2012-ci il mayın 24-də partiya lideri vəzifəsindən istefa verir və varis seçilənə qədər vəzifəsini prezident müavini Aleksandr Vuçiçə həvalə edir. Vuçiç partiya liderliyinə namizədliyini irəli sürmüş yeganə namizəd idi və 29 sentyabr 2012-ci ildə seçilir və Yorqovanka Tabakoviç onun müavini olur. 2021-ci il məlumatına görə 800 000^[1] üzvü vardır.

2010-cu il oktyabrın 27-də Sankt-Peterburqda "Vahid Rusiya" partiyası ilə Serbiya İnkişaf Partiyası arasında əməkdaşlıq haqqında saziş imzalanıb. Mərasimdə Rusiya tərəfdən “Vahid Rusiya” Ali Şurasının və Rusiya Federasiyası Dövlət Dumasının sədri Boris Qrızlov, Serbiya tərəfdən isə Serbiya İnkişaf Partiyasının sədri Tomislav Nikoliç iştirak edib. Tərəflər aktual məsələlərlə bağlı məsləhətləşmələr və məlumat mübadiləsi barədə razılığa gəliblər.

Serbiyanın İnkişaf Partiyası 2019-cu il martın 18-də Belqradda Rusiya və Serbiya arasında strateji tərəfdaşlığın hər iki ölkənin mənafeyinə və Vahid Rusiya partiyası ilə milli qardaşlığın inkişafına dair birgə bəyanat imzalayıb.

Serb Tərəqqi Partiyasının proqramı 10 əsas prinsipə əsaslanır^[2]:

• Serbiyanın ərazi bütövlüyünün qorunması.
• Serb xalqına Serbiyanın hüdudlarından kənarda, xüsusən də keçmiş Yuqoslaviya ərazisində yardım.
• Qanunun aliliyinin və konstitusiyaya hörmətin dövlət idarəçiliyinin əsasını təşkil edəcəyi sabit dövlətin formalaşması uğrunda mübarizə.
• Konstitusiyaya, beynəlxalq müqavilələrə əməl olunması və milli azlıqların hüquqlarının qorunması uğrunda mübarizə.
• Serbiyanın dünyada rolunu artırmaq, qərblə şərq arasında körpü olmaq.
• Hərbi neytrallıq. Rusiya ilə NATO arasında gərginlik dövründə yalnız məntiqli hərəkətlər.
• Cinayət və korrupsiyaya qarşı mübarizə.
• İqtisadi rifah və işsizliyin azaldılması.
• Sosial ədalət.
• Serbiyanın bərabər regional inkişafı və mərkəzsizləşdirilməsi.