Spred

Spred (ing. spread "yayılma") — hər hansı aktiv (səhm, əmtəə, valyuta, fyuçers, opsion) üçün eyni vaxtda satmaq (sahib etmək) və almaq (təklif etmək)^[1]sifarişlərinin ən yaxşı qiymətləri arasındakı fərq.

Spred sözünə də deyilir:

• açıq bazarlarda satılan iki müxtəlif oxşar malın qiymətlərindəki fərq (məsələn, müxtəlif markalı neftin qiymətlərindəki fərq);
• adətən əks istiqamətlərə və/yaxud müxtəlif əsas aktivlərə və/yaxud müxtəlif son tarixlərə malik olan iki açıq mövqedən ibarət sintetik törəmə maliyyə aləti;
• müxtəlif maliyyə alətləri üzrə gəlirlilik səviyyələrində fərq.

Mübadilə təcrübəsində spredlər pulla deyil, ballarla ölçülür. Məsələn, avronun ABŞ dollarına qarşı cari kotirovkası (EUR/USD) 1,2345/1,2350 kimi göstərilibsə, spred 0,0005 dollar və ya 5 bənd təşkil edəcək. Ballarla ölçülməsi müxtəlif ticarət maddələri üzrə yayılmaları daha müqayisəli edir.

Bazar likvidliyini təmin etmək üçün birjalar adətən maksimum yayılma ölçüsü təyin edirlər^[2][3]. Bu limit keçərsə, ticarət dayandırıla bilər. Spred nə qədər kiçik olsa, aktiv bir o qədər likviddir və əksinə.

Bəzi hallarda, bir bazar operatoru həm alışı, həm də satışı eyni vaxtda təmin etdikdə, kotirovka dəyişdikdə dəyişməyən sabit spred yaradır. Bazar nə qədər likvid olsa, sabit spred bir o qədər tez-tez baş verir. Bu, ən çox valyuta ticarətində (valyutanın alış və satış qiyməti arasında sabit fərq), xüsusən də beynəlxalq valyuta bazarında vasitəçilərlə müşahidə olunur. Birjada CFD müqavilələri marja ilə alqı-satqı zamanı sabit spredlər tapılır. Çox vaxt spredin müəyyən bazar vəziyyətlərində genişlənə biləcəyi ilə bağlı bənd hazırlanır.