Spred

Fond bazarının dinamik qrafiki. Şaquli — sifarişlərin həcminin cəmi (solda alıcılar, sağda satıcılar); üfüqi — valyuta bazarı nümunəsindən istifadə edərək qiymət; ortada spred — satıcıların və alıcıların təklif qiymətləri arasındakı boşluqdur

Spred (ing. spread "yayılma") — hər hansı aktiv (səhm, əmtəə, valyuta, fyuçers, opsion) üçün eyni vaxtda satmaq (sahib etmək) və almaq (təklif etmək)[1]sifarişlərinin ən yaxşı qiymətləri arasındakı fərq.

Spred sözünə də deyilir:

  • açıq bazarlarda satılan iki müxtəlif oxşar malın qiymətlərindəki fərq (məsələn, müxtəlif markalı neftin qiymətlərindəki fərq);
  • adətən əks istiqamətlərə və/yaxud müxtəlif əsas aktivlərə və/yaxud müxtəlif son tarixlərə malik olan iki açıq mövqedən ibarət sintetik törəmə maliyyə aləti;
  • müxtəlif maliyyə alətləri üzrə gəlirlilik səviyyələrində fərq.

Birja ticarəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mübadilə təcrübəsində spredlər pulla deyil, ballarla ölçülür. Məsələn, avronun ABŞ dollarına qarşı cari kotirovkası (EUR/USD) 1,2345/1,2350 kimi göstərilibsə, spred 0,0005 dollar və ya 5 bənd təşkil edəcək. Ballarla ölçülməsi müxtəlif ticarət maddələri üzrə yayılmaları daha müqayisəli edir.

Bazar likvidliyini təmin etmək üçün birjalar adətən maksimum yayılma ölçüsü təyin edirlər[2][3]. Bu limit keçərsə, ticarət dayandırıla bilər. Spred nə qədər kiçik olsa, aktiv bir o qədər likviddir və əksinə.

Sabit spred[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bəzi hallarda, bir bazar operatoru həm alışı, həm də satışı eyni vaxtda təmin etdikdə, kotirovka dəyişdikdə dəyişməyən sabit spred yaradır. Bazar nə qədər likvid olsa, sabit spred bir o qədər tez-tez baş verir. Bu, ən çox valyuta ticarətində (valyutanın alış və satış qiyməti arasında sabit fərq), xüsusən də beynəlxalq valyuta bazarında vasitəçilərlə müşahidə olunur. Birjada CFD müqavilələri marja ilə alqı-satqı zamanı sabit spredlər tapılır. Çox vaxt spredin müəyyən bazar vəziyyətlərində genişlənə biləcəyi ilə bağlı bənd hazırlanır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]