Sternbergia colchiciflora
Sternbergia colchiciflora (lat. Sternbergia colchiciflora) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinin şternbergiya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Sternbergia colchiciflora | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Sternbergia colchiciflora |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Qısa morfoloji təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı yumurtavari və ya enli–yumurtavari, qəhvəyi pərdəli qınla örtülüdür. 12-18 sm hündürlükdədir. Yarpaqları 12-14 sm uzunluğunda, 7–8 mm enində küt. Tədricən əsasından sıxılmışdır. Çiçəkyanlığının kənarı enli-xətvari, 4, 5 sm uzunluğunda, təpə hissəsi sivri, aşağıdan oyuqlu, itidir. Erkəkcik 6-7 dəfə əsnəkdən qısadır. Qutucuq 1 sm uzunluğunda, 8 mm enindədir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çiçəkləmə və meyvə əmələgəlmə dövrü oktyabr-noyabr aylarına təsadüf edir. Soğanaqla çoxalır. Aşağı dağ qurşağında quru, daşlı və çınqıllı yamaclarda rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.
Yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Kür-Araz ovalığı (Göyçay rayonu, Qaraməryəm və Bığır kəndlərinin ətrafı); Qobustan (Bozdağ); Böyük Qafqazın şərq hissəsi (Şamaxı ətrafı).
Sayı və tendensiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məhdud sayda bir neçə lokaliteti müşahidə olunur, azalma tendensiyası davam edir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Populyasiyanın növlərinin sayının azlığı, dekorativ əhəmiyyətinə görə əhali tərəfindən həddindən artıq toplanması, otarılma və tapdalanma. Xüsusi yaşayış mühitinə tələbkar növdür.
Mühafizə tədbirləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər görülmür. Populyasiyalarının ciddi nəzarətə götürülməsi və mütəmadi monitorinqlərin aparılması.
Sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Amaryllis colchiciflora (Waldst. & Kit.) Ker Gawl.
- Oporanthus colchiciflorus (Waldst. & Kit.) Herb.
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Amaryllis citrina Sm.
- Amaryllis etnensis Raf.
- Oporanthus citrinus (Sm.) Herb.
- Sternbergia alexandrae Sosn.
- Sternbergia citrina (Sm.) Ker Gawl. ex Schult. & Schult.f.
- Sternbergia colchiciflora var. alexandrae (Sosn.) Artjush.
- Sternbergia colchiciflora subsp. dalmatica (Rchb.) K.Richt.
- Sternbergia colchiciflora var. dalmatica Rchb.
- Sternbergia colchiciflora subsp. etnensis (Raf.) P.Fourn.
- Sternbergia dalmatica (Rchb.) Herb.
- Sternbergia etnensis (Raf.) Guss.
- Sternbergia exscapa Tineo
- Sternbergia lutea subsp. graeca (Rchb.) K.Richt.
- Sternbergia lutea var. graeca Rchb.