Surat şəhərinin mühasirəsi

Surat şəhərinin mühasirəsi , Surata (ing. Surat, qüc. સુરત — Hindistanın Qucarat ştatında şəhər) sığınan Seydi Əli Rəisin komandanlığı altındakı Osmanlı donanmasını təqib edən Portuqaliya donanmasının şəhərə hücum etməsi ilə meydana gəlmişdir.

Surat şəhərinin mühasirəsi
Türk-Portuqal müharibələri
Daha əvvəlki Türk-Portuqal müharibələrinə aid bir təsvir
Daha əvvəlki Türk-Portuqal müharibələrinə aid bir təsvir
Tarix 1554
Yeri Surat, Qücərat, Hindistan
Səbəbi Türk donanmasının Surata sığınması
Nəticəsi Osmanlı-Qucarat zəfəri
Münaqişə tərəfləri

Portuqaliya imperiyası

 Osmanlı imperiyası
Qucarat sultanlığı

Komandan(lar)

De Noronha

 Osmanlı imperiyası Seydi Əli Rəis
Hüseyin ağa

İtkilər

Ağır

Ağır

Əvvəli[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türk donanması, Seydi Əli Rəisin komandanlığı ilə 1554-cü il iyulun 2-də Bəsrədən Süveyşə getmək üçün yola düşdü. 9 avqustda Hörmüzdə, 25 avqustda Maskatda Portuqaliya donanmasını devirdi. Ərəbistan dənizinin sahillərində, "fil tufanı" adlı qasırğaya tutulan donanma, 10 gün ərzində Qücərat sahillərinə çatdı. Donanma Daman limanında olarkən Məlik Əsəd, Seydi Əli Rəisə 87 hissədən ibarət Portuqaliya donanmasının onun arxasında olduğunuzu bildirəndə Türk donanması daha etibarlı olan şimaldakı Surata sığındı.

Mühasirə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Suratda sahilə gələn Seydi Əli Rəis yerli xalqın və rejimin dəstəyi ilə qalanı müdafiə etməyə başladı. Gəmilərdən atılan atəş nəticəsində bir nəticə ala bilməyən Portuqaliya donanması, əsgərləri sahilə çıxararaq şəhəri mühasirəyə aldı. Yerli əhalidən kömək edənlər olduğu kimi düşmənlə birlik olanlarda var idi və mühasirə təxminən iki ay davam etdi. Şəhər bir neçə dəfə yıxılmaq nöqtəsinə gəlsədə, hər dəfəsində Seydi Əli Rəis və qarnizon komandiri Hüseyin ağanın komandanlığı altında olan müdafiəçilər işğalı dəf edə bildilər. Çoxlu itki verən Portuqaliya donanması, Qücərat şahı yaxınlaşdığı üçün mühasirəni dayandırdı və dəniz yolu ilə geri çəkildi.

Muhasirədən sonra[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mühasirənin başında, Qücərat şahı bölgəyə gəlməyib Əhmədabada getdi. Artıq dənizə çıxmanın mümkün olmadığını düşünən Seydi Əli Rəis, qalan qalereyaları və topları satdı. İstanbula qayıdarkən, ittihamların qarşısında yaşadıqlarını sübut olaraq Qücərat hökumətindən bir növ qəbz alan Seydi Əli Rəis, az sayda adamı ilə bərabər quru yolu ilə İstanbula getmək üçün Hindistanın içərilərinə girdi.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Seydi Ali Reis. Bölüm I. ISBN 9789751611888.
  • Ak, Mahmut. "Seydi Ali Reis". TDV İslam Ansiklopedisi. 2009. 2019-08-27 tarixində arxivləşdirilib.