Tükcüklü tıs-tıs

Tükcüklü tıs-tıs (lat. Acantholimon puberulum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.

Tükcüklü tıs-tıs
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptophyta
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Çiçəkli bitkilər
Klad:
Eudicots
Klad:
Core eudicots
Klad:
Superasterids
Dəstə:
Qərənfilçiçəklilər
Fəsilə:
Plumbaqokimilər
Cins:
Tıs-tıs
???:
Tükcüklü tıs-tıs
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qafqaz, Cənub Qərbi Asiya, Türkiyədə təbii yayılmışdır. Türkiyə ərazisində təsvir olunmuşdur.

Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşıl yarpaqları qısa budaqlıdır. Yarpaqları demək olar ki, oturaq, məxməri tükcüklüdür. Aşağı yarpaqları yastı, qalanları isə az və ya çox dərəcədə nazik və çılpaq olub, bizvaridir. Oxları tükcüklü olub, qısa, nadir hallarda uzunluğu yarpaqların uzunluğuna bərabərdir. Sünbülü qısa olub, 3-5 sünbülcükdən ibarətdir. Çiçəkaltlıqları bütünlüklə və ya əsasən otvaridir. Yuxarı hissədə onlar tədricən uzanır. Kasacığın borucuğu azca tükcüklü olub, büküyü demək olar ki, ağdır və tünd qırmızı damarcıqlıdır.

Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kserofit bitkidir, daşlı-qayalı və quru yamaclarda bitir. Torpağa tələbkar olmayan, işıqsevən, quraqlığa, istiyə dözümlü, həmçinin şaxtayadavamlı bitkilərdir. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir.

Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naxçıvan MR-nın Şərur rayonu Yengicə kəndi ətrafında və Sədərək rayonu ərazisində geniş yayılmışdır.

İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yastıqvari formasına, parlaq, çəhrayı rəngdə olmasına görə dekorativ bitkilər kimi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.