Türk nizamnaməsi

1838-ci il Serbiya Konstitusiyasının birinci səhifəsi.

1838-ci il Serbiya Konstitusiyası və ya Türk nizamnaməsi (serb. Турски устав) — Serbiya knyazlığının 1838–1869-cu illərdə qüvvədə olan konstitusiyası.

1838-ci il konstitusiyasının Serbiyaya Osmanlı sultanı tərəfindən tətbiq edilməsinə baxmayaraq, onun ilkin mərhələdə olan dövlət-hüquq institutlarının inkişafı üçün mühüm mütərəqqi əhəmiyyəti var idi. 1858-ci il qanununun müddəaları ilə tamamlanan 1838-ci il xətti-şərifi sayəsində hakimiyyət bölgüsü üçün əsaslar qoyulmuşdur. Burada parlamentin və nazirlər kabinetinin səlahiyyətləri və formalaşdırılması qaydası müəyyən edilmiş, knyazın səlahiyyətləri məhdudlaşdırılmış və qanunvericiliklə məntiqi üç səviyyəli məhkəmələr sistemi qurulmuşdur. Bundan əlavə, konstitusiya Serbiya vətəndaşlarının hüquqlarının əsas təminatını – cinayətlərə görə yalnız məhkəmə qərarı əsasında təqibi təsbit etmişdir. Dövlət başçısı knyazın dövlət-hüquqi statusu artıq Osmanlı sultanının iradəsindən asılı olmayan irsi kral hakimiyyətinin mülkiyyətini əldə etmişdir.[1]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Денковиh Драгаш. Настанак и развоj државног савета 1805—1918.// Уставни развитак Србиjе у XIX и почетком XX века (зборник радова). Уредник Миодраг Jовичиh. Београд. САНУ. 1990. 212 с. С. 147—157.

Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • История государства и права славянских народов: Учебное пособие/ Автор-составитель И. Н. Кузнецов. М.: Новое издание. 2004. 587 с.
  • Jанковиh Драгослав. Развитак уставности у Србиjи у XIX и почетком XX века.// Устави кнежевине и кральевине Србиjе 1835—1903 гг. Уредник Миодраг Jовичиh. Београд. САНУ. 1988. 233 с. С. 11-34.
  • Кандиh Льубица. Уставноправни развоj кнежевине и кральевине Србиjе (до 1918 године).// Уставни развитак Србиjе у XIX и почетком XX века (зборник радова). Уредник Миодраг Jовичиh. Београд. САНУ. 1990. 212 с. С. 15-24.
  • Марковиh Ратко. Питанье државности Србиjе током ньеног уставног развитка.// Уставни развитак Србиjе у XIX и почетком XX века (зборник радова). Уредник Миодраг Jовичиh. Београд. САНУ. 1990. 212 с. С. 49-70.
  • Николиh Павле. Идеjа поделе власти у српским уставима.// Уставни развитак Србиjе у XIX и почетком XX века (зборник радова). Уредник Миодраг Jовичиh. Београд. САНУ. 1990. 212 с. С. 107—111.
  • Петровиh Милан. Процес демократизациjе у уставном развитку Србиjе.// Уставни развитак Србиjе у XIX и почетком XX века (зборник радова). Уредник Миодраг Jовичиh. Београд. САНУ. 1990. 212 с. С. 71-75.
  • Романенко С. А. Югославия: история возникновения, кризис, распад, образование независимых государств (Национальное самоопределение народов Центральной и Юго-Восточной Европы в XIX—XX вв.). Москва. 2000. 496 с.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]