Tabaxmela

Tabaxmela ( gürc. ტაბახმელა ტაბახმელა) (gürcü dilində "quru göl" – Tba-göl, xmela-quru) — Gürcüstanda, Tbilisi yaxınlığında bir kənd.

Tabaxmela
41°39′04″ şm. e. 44°45′22″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.020 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 2.073 nəf. (2014)
Xəritəni göstər/gizlə
Tabaxmela xəritədə
Tabaxmela
Tabaxmela

Tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tabaxmela 13-cü əsrdən bəri bilinir, 13-18-ci əsrlərdə Tabaxmela çarların bağ iqamətgahı idi.

1921-ci il 19-20 fevralda Tabaxmela kəndi yaxınlığında 11-ci Qırmızı Ordunun bölmələri ilə Gürcüstan hərbi məktəbinin müdavimləri arasında sərt döyüş baş verdi. Döyüşdə 510 nəfər müdavim və Milli Qvardiya döyüşçüləri 4 top və 6 pulemyot ilə müqavimət göstərərək, rus qoşunlarının qarşısını alıblar.  Fevralın 24-də yenidən güclənərək, Tiflisə yaxınlaşan XI Qızıl Ordu Tiflisi işğal edib. Fevralın 24-də N. Jordaniya hökuməti Kutaisiyə təxliyə edildi.[1] Tabaxmelada müdavimlər müqavimət göstərməyə davam edirdilər, onların cəmi 290 nəfəri qalmışdı. Gürcüstan qüvvələri geri çəkilmə əmri aldı.

Sovet dövründə Tabaxmela, sakinləri əkinçilik, əsasən heyvandarlıq ilə məşğul olan böyük bir kənd oldu. 1960-cı illərdən bəri burada hərbi əhəmiyyət daşıdığı ehtimal edilən biotexnoloji bir müəssisə var idi, onun fəaliyyəti və məhsulları gizli saxlanırdı. Yerlilər müəssisəni "Kombayn" və ya "Kimya Zavodu" və ya "Biokombi" adlandırırlar. Zaman keçdikcə bu zavod şəhər formalaşdıran bir müəssisəyə çevrildi və fərdi evlər olan kəndə əlavə olaraq bir təpədə zavod işçilərinin yaşayış binaları tikildi. Bu, Tabaxmelanın mərkəzi hissəsindən cənubda yerləşən 2 və 5 mərtəbəli bir qrup binadır. 2000-ci illərdən bəri zavod fəaliyyətini dayandırdı və kəndlilər yaşayış təsərrüfatı ilə məşğul olmağa və ya iş üçün Tbilisiyə getməyə başladılar.

2000-ci ildən sonra kənd getdikcə daha nüfuzlu yay iqamətgahı statusunu qazanır. 2006-cı ildə ərazisi Mtsxeta bələdiyyəsindən Tiflis şəhərinə verildi və şəhərin yeni yaradılan Didqori rayonunun bir hissəsi oldu. Paytaxta daxil olmaq dərhal infrastrukturun inkişafına təkan verdi - evlər, o cümlədən fərdi evlər, şəhər su təchizatı, kanalizasiya və qaz təchizatı sistemləri quruldu, kəndin bütün yolları asfalt halına gəldi, polis, park, uşaq və idman meydançaları peyda oldu.

Tbilisi mərkəzi ilə əlaqə 103 nömrəli avtobusla həyata keçirilir, gediş intervalı 20-40 dəqiqədir, dayanacaqlarda avtobusun gözlənilən gəliş vaxtını göstərən GPS displeyləri var. Kənddəki kiçik biznes əsasən pərakəndə ticarət və çörək sexləri ilə təmsil olunur.

İnfrastrukturun, nəqliyyatın yaxşılaşdırılması (Azadlıq Meydanı metrosundan 9 km məsafədə), iqlim xüsusiyyətləri (kənd 1000 metr yüksəklikdə yerləşir və yayda Tiflisin mərkəzi ərazilərinə nisbətən 5-10 dərəcə sərin olur) bağ evlərinin sürətli inşaatına səbəb oldu - paytaxt sakinlərinin çoxu yay vaxtını burada keçirməyə üstünlük verirlər. Buna yaxınlıqdakı kurort, park və tarixi Kocori qalası da təsir göstərir.

Görməli yerləri: 2012-ci ildə kənddə Gürcüstan Pravoslav Kilsəsinin yeni bir kilsəsi tikildi. Tiflisdən gələn yolda, dəniz səviyyəsindən 700 metr yüksəklikdə Mtatsminda attraksionları, baxış platformaları, kafe və restoranları olan Uşaq Parkı yerləşir. Kəndin yaxınlığında XII əsrdə tikilmiş Betaniya monastırı var, yaxında olmasına baxmayaraq dağ dərəsində yerləşməsi və ora aparan yüksək keyfiyyətli bir yolun olmaması səbəbindən girmək çətindir.

Tabaxmelanın sürətlə inkişaf etməsinə baxmayaraq, əsas küçə boyunca inək və toyuqların gəzməsi normaldır. Buna baxmayaraq, milyarderlər Bidzin İvanişvili və Badri Patarkatsişvilinin Tabaxmela istiqamətində obyektləri yerləşdiyindən, burada bir iş mərkəzi inşa edilir, yeni Krtsanisi-Şindisi magistral yolu tikildi, Tabaxmelanın daxil olduğu Didqori rayonu Tbilisinin ən dinamik inkişaf edən rayonuna çevrildi.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl Əhali
2002 2 036[2][3]
2014 2 073 ▲

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Gürcüstanda "25 fevral - birinci Gürcüstan Demokratik Respublikasının İşğal Günü" qeyd edilib". 2020-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-07.
  2. ↑ "pop-stat.mashke.org — საქართველოს დასახლებული პუნქტების მოსახლეობა". 2012-04-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-07.
  3. ↑ "საქართველოს სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი — სოფლების მოსახლეობა 2002 წელი" (PDF). 2013-09-19 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-07.