Umar Beksultanov

Umar Axmatsultanoviç Beksultanov (d. 20 oktyabr 1937, Çeçen-Aul, Qroznı rayonu, Çeçen-İnquş MSSR, RSFSR, SSRİ - 6 dekabr 2014, Qroznı, Çeçenistan, Rusiya Federasiyası) — bəstəkar, pedaqoq, Çeçen-İnquş MSSR-in Əməkdar incəsənət xadimi, Çeçenistan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi, Çeçenistan Respublikasının dövlət himninin musiqisinin müəllifi.

Çeçen-Aul kəndində anad olub. Atası traktorçu, anası isə evdar qadın olub. 23 fevral 1944-cü ildə deportasiya vaxtı anası əri və uşaqları tərəfindən tərk edildi. Umar anasını yalnız 1960-cı ildə axtardı. Umar atası və kiçik bacısı ilə Qırğızıstana getdi. Atası tezliklə silikozdan vəfat etdi. Uşaqlar Belovodsk kəndində uşaq evinə yerləşdirildi. 1946-cı ildə Umarı Panfilovka kəndində yerləşən uşaq evində yerləşdirdilər.

Umar məktəb orkestrində trubada ifa etməyə başladı. 1953-cü ildə məktəbi bitirdikdən sonra Frunze şəhərində musiqi-xoreoqrafiya məktəbində S.M.Vayndorfun truba sinfinə daxil oldu. Bir il sonra sağlamlığına görə truba sinfindən zərb alətləri sinfinə keçirildi. 1956-cı ildə bəstəkar və pianist tərəfindən təşkil edilən dairədə bəstəkarlıqla məşğul olmağa başladı.

1957-ci ildən 1959-cu ilə qədər Qırğız xalq alətləri orkestrində zərb alətlərində ifa etmişdir. Bu orkestrin dirijoru Boris Veniyaminoviç Feferman oldu, eyni zamanda Q.Q.Okunyevlə birgə bəstəkarlıqla məşğul olmağa başladı. 1959-cu ildə Q.Q.Okunevanın məsləhəti ilə Roma-Korsakova adına Leninqrad Dövlət Konservatoriyasının nəzəri-bəstəkarlıq fakültəsində, O.A.Yevlaxovun bəstəkarlıq sinfində təhsil almışdır. Təhsilini başa vurduqdan sonra 1964-cü ildə Respublika Musiqili Məktəbində dərs demişdir, daha sonra həmin müəssisənin direktoru olmuşdur. 1966-cı ildən 1970-ci ilə qədər Çeçen-İnquş dövlət filarmoniyasının bədii rəhbəri olub. 1996-cı ildən Çeçen Dövlət Pedaqoji İnstitutunda "Musiqi təhsili" kafedrasının dosentidir.

1967-ci ildə SSRİ Bəstəkarlar İttifaqının Üzvü olur. 1974-cü ildən "Çeçen-İnquş MSSR-in Əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adına layiq görülür. 2012-ci ilin noyabrında Çeçen Resublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin "Yüksək xidmətə görə" medalı ilə təltif edilmişdir. 2 mart 2013-cü ildə "Çeçen Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür.^[1][2]

• «Üç donuz balası» baleti (1963);
• V.İ.Leninin 100 illiyinə həsr edilmiş epik oratoriya (sözləri N. Murzayevaya aiddir, 1968);
• «Lenin komsomolu» kantatası (1970);
• «Əziz Oktyabr» oratoriyası;
• "Sovetlər hakimiyyəti uğrunda" simfoniyası (1971);
• "Qəmər" simfoniyası (1964);
• «Pioner üverturası» (1962);
• «Əziz doğma diyarım» süitası (1963);
• «Lirik təsvir» süitası (1966);
• Orkestrlə fortepiano üçün konsert (1967);
• "İlin vaxtları" vokal tsikli;
• Çeçenistan Respublikasının Himni.

1. ↑ Д. Дадачиева. Подарок композитору от Рамзана Кадырова. Arxivləşdirilib 2013-04-24 at the Wayback Machine «Молодёжная смена» №18 (1052) 6 марта 2013 г.. Grozny-inform.
2. ↑ "У. Бексултанову присвоено звание заслуженного деятеля искусств ЧР (недоступная ссылка). Глава и Правительство Чеченской республики". 2013-04-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-17.