Vedi gəvəni (lat. Astragalus vedicus) — paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
Vedi gəvəni | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: ???: Vedi gəvəni |
||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
Cənubi Zaqafqaziya endemidir. Qafqazda, Azərbaycanda təbii halda yayılmışdır.
Hündürlüyü 10-35 sm, düz, yuxarı qalxan budaqlı, zəif şaxələnmiş, yarpağını tökən kolcuqdur. Yarpağı cüt, nazik, narıncı-qırmızı, ucu biz, ətli, uzunluğu 4-6 sm, tükcüklü, ellipsvaridir. Yarpaqaltlıqları neştərvari, kənarı kirpikli. 6-12 cüt ellipsvari yarpaqcıqlardan ibarətdir. Çiçəkləri yarpaqcıqların qoltuğunda 5-10-u bir yerdə yerləşib, diametri 2-3 sm, şarşəkilli çiçək qrupu əmələ gətirir. Kasacığı uzun tükcüklərlə örtülmüşdür; dişcikləri tükcüklü, borucuqdan uzundur. Çiçək tacı açıq çəhrayıdır; yelkənciyi kasacıqdan uzun, qulaqlı deyil, tədricən daralır. Üzərində nazik, yaşıl, 8 sm-ə qədər uzunluqda tikanları vardır. Paxlası az keçəvari, birtoxumludur. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir. Toxumla çoxalır.
Dağların aşağı zolağında, dəniz səviyyəsindən 800-1000 m hündürlükdə, daşlı yerlərdə bitir. Dağlıq bölgələrdə açıq sahələrdə, çınqıllı, daşlı qayalarda bitir.
Naxçıvan, Ordubad və Qarabağda yabanı halda bitir. Nadir bitkidir, Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilməsi məqsədyönlüdür.
Tərkibində kitrə vardır.
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov