Verilənlər təhlükəsizliyi

Məlumat təhlükəsizliyi (ing. Data security), verilənlər bazasında olanlar kimi rəqəmsal məlumatları dağıdıcı qüvvələrdən və icazəsiz istifadəçilərin,[1] məsələn kiberhücum və ya məlumatların pozulması kimi arzuolunmaz hərəkətlərdən qorumaq deməkdir.[2]

Disk şifrələmə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Disk şifrələməsi, sərt diskdə məlumatları şifrələyən şifrələmə texnologiyasına aiddir. Disk şifrələməsi, adətən hər iki proqramda və ya aparatda meydana gəlir. Disk şifrələməsi çox vaxt uçuşda şifrələmə (OTFE) və ya şəffaf şifrələmə adlanır.

Verilənləri qorumaq üçün proqram təminatına əsaslanan mexanizm

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Proqram təminatına əsaslanan təhlükəsizlik həlləri məlumatı oğurluqdan qorumaq üçün şifrələyir. Bununla birlikdə, zərərli bir proqram və ya bir hacker, məlumatı unudulmaz hala gətirmək üçün sistemi korlaya bilər. Tətbiqə əsaslanan təhlükəsizlik həlləri, məlumatların oxunmasına və yazılmasının qarşısını alır, buna görə dəyişdirilmədən və icazəsiz girişdən çox güclü qorunma təklif edir.

Yedəklənmiş məlumatların başqa bir mənbədən alınacağını təmin etmək üçün istifadə olunur. Bir çox sənayedə hər hansı bir məlumatın ehtiyat nüsxəsini saxlamaq vacib hesab olunur və istifadəçi üçün vacib olan hər hansı bir fayl üçün bu proses tövsiyə olunur.[3]

Məlumatların maskalanması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Strukturlaşdırılmış məlumatların məlumat maskalanması, məlumat təhlükəsizliyinin qorunması və həssas məlumatların icazəsiz işçilərə məruz qalmamasını təmin etmək üçün verilənlər bazası cədvəlində və ya hüceyrə daxilində xüsusi məlumatların gizlədilməsi (maskalanması) prosesidir.[4] Buraya istifadəçilərdən, inkişaf etdiricilərdən, autsorsinq satıcılarından və s. məlumatların maskalanması daxildir.[5]

Məlumat silinməsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məlumat silinməsi, aktivin geri çəkildiyi və ya yenidən istifadə edildiyi zaman heç bir həssas məlumatın itirilməməsini təmin etmək üçün sabit diskdə və ya digər rəqəmsal mediada olan bütün elektron məlumatları tamamilə silmək üçün proqrama əsaslanan bir üsuldur.[6]

  1. Summers, G. (2004). Data and databases. In: Koehne, H Developing Databases with Access: Nelson Australia Pty Limited. p4–5.
  2. Knowing Your Data to Protect Your Data Arxivləşdirilib 2017-09-28 at the Wayback Machine
  3. "Arxivlənmiş surət". 2020-05-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-07.
  4. "Data Masking Definition". 2017-02-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 March 2016.
  5. "data masking". 5 January 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 July 2016.
  6. Michael Wei; Laura M. Grupp; Frederick E. Spada; Steven Swanson. "Reliably Erasing Data From Flash-Based Solid State Drives" (PDF). FAST '11: 9th USENIX Conference on File and Storage Technologies. February 2011. 2022-09-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-08-07.