Vikipediyada gender bərabərsizliyi

Vikicəmiyyətin böyük hissəsini kişi istifadəçilər təşkil edir.

Vikipediyada gender bərabərsizliyi — Vikipediya redaktorlarının əsasən kişilər olması, Vikipediyadakı bioqrafiyaların daha az bir qisminin qadınlara aid olması və qadınları maraqlandıran mövzuların daha az əhatə olunmasına verilmiş ümumi ad.[1][2]

2018-ci ildə aparılmış Vikipediyanın 12 dil versiyasını və Vikimedia Fondunun bəzi digər layihələrini əhatə edən sorğu zamanı sorğuda iştirak edən 3734 nəfərdən 90%-nin kişi, 8,8%-nin qadın olduğu, 1%-nin isə cinsi azlıqlara aid olduğu ortaya çıxmışdır.[3] 2019-cu ildə Wikimedia Fondunun ozamankı baş direktoru Katherine Maher bildirmişdir ki, onun komandası qadınların ümumi redaktorların 15–20%-ni təşkil etdiyini ehtimal edir.[4]

Vikipediyada qadınlarla bağlı məqalələrinin yaradılması, genişləndirilməsi, neytral və təfərrüatlı olması ehtimalı daha azdır. 2021-ci ildə aparılan bir araşdırma göstərmişdir ki, 2017-ci ilin aprelində dərc edilmiş bioqrafiyaların yalnız 17%-i qadınlara aid olduğu halda, silinməyə namizəd göstərilmiş bioqrafiyaların 41%-i qadınlara aid olmuşdur. Gender bərabərsizliyi Vikipediyaya ən çox irad tutulmuş mövzular arasındadır.

2015-ci ildə Vikipediyanın qurucusu Cimmi Vels ensiklopediyanın redaktorlarının ən azı 25%-nin qadınlardan ibarət olması ilə bağlı qoyduqları məqsədə çata bilmədiklərini açıqlamışdır.[1] Vikipediyada qadın redaktorları həvəsləndirmək və qadınlarla bağlı mövzuların əhatə dairəsini artırmaq üçün "Edit-a-thon" və "Women in Red" kimi layihələr hazırlanmışdır.[5][6]

Araşdırılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2008-ci ildə dünya miqyasında aparılnmış ilk araşdırma zamanı bütün redaktorların 13%-nin qadınlar olduğu ortaya çıxmışdır. 2011-ci ildə aparılmış araşdırmada bu rəqəmin qlobal miqyasda 9%-ə qədər endiyi müşahidə edilmişdir.[1] 2009-cu ildə Vikimediya Fondunun sorğusu göstərmişdir ki, ortalama fəaliyyəti olan bir kişi redaktorun bu rəqəmdən iki dəfə çox redaktəsi olduuğu halda, 500-dən çox redaktə edən redaktorların yanlız 6%-i qadınlardır.[7]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 Torres, Nicole. "Why Do So Few Women Edit Wikipedia?". Harvard Business Review. 2016-06-02. ISSN 0017-8012. 2020-06-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-26.
  2. ↑ Kleeman, Jenny. "The Wikipedia wars: does it matter if our biggest source of knowledge is written by men?". www.newstatesman.com (ingilis). 26 May 2016. 2019-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-26.
  3. ↑ "Community Insights/2018 Report/Contributors - Meta". meta.wikimedia.org (ingilis). 2022-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-28.
  4. ↑ Balch, Oliver. "Making the edit: why we need more women in Wikipedia". The Guardian (ingilis). 2019-11-28. ISSN 0261-3077. 2020-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-26.
  5. ↑ Curtis, Cara. "This physicist has written over 500 biographies of women scientists on Wikipedia". thenextweb.com. The Next Web. 2019. 4 August 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 June 2019.
  6. ↑ Wade, Jessica. "This is why I've written 500 biographies of female scientists on Wikipedia". The Independent. 11 February 2019. 20 May 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 February 2020.
  7. ↑ Lam, Shyong (Tony) K.; Uduwage, Anuradha; Dong, Zhenhua; Sen, Shilad; Musicant, David R.; Terveen, Loren; Riedl, John. "WP:Clubhouse? An Exploration of Wikipedia's Gender Imbalance" (PDF). 18 April 2015 tarixində arxivləşdirilib (PDF).

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]