Xarici qulaq
 | Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir. |
 | Məlumatı yoxla. Bu məqalədə verilən faktların dəqiqliyini və məlumatların etibarlılığını yoxlamaq lazımdır. Müzakirə səhifəsində aydınlaşdırılmalıdır. |
Xarici qulaq (lat. auris externa) — qulaq seyvanından və xarici qulaq keçəcəyindən ibarətdir; bunlar bir qıf kimi səs dalğalarını tutub orta qulağa keçirir. Qulaq seyvanının insanda heyvanlara nisbətən o qədər də əhəmiyyəti yoxdur; onu əzələləri rudiment halda olduğu üçün hərəkt qabiliyyətinə malik deyildir.
| Xarici qulaq | |
|---|---|
 Xarici və orta qulaq sağ tərəf, frontal kəsik | |
 Qulaq seyvanı | |
| Latınca | Auris externa |
| Yunanca | Otos |
| Sistem | Duyğu-hissiyyat |
| Üzv | Müvazinət-eşitmə |
| MeSH | External+Ear |
| Dorlands/Elsevier | Outer ear |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qulaq seyvanı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qulaq seyvanı - lat. auricula dəri ilə örtülmüş elastiki qığırdaqdan təşkil olmuşdur və əhali arasında qulaq adı ilə məlumdur. Qulağa yun. otos deyilir: odur ki, qulağın iltihabı omum- otitis Dəri qəşərdaqla sıx bitişmişdir; burada dərialtı qat yoxdur. Qığırdağın arxa və yuxarı kənarı qıvrım olduğu üçün qulaq seyvanı qıvrımı - lat. helix adlanır; bunun ön yuxarı ucuna qıvrım ayaqcığı - lat. crus helicis və dal aşağı sivri ucuna qıvrım quyruğu - lat. cauda helicis deyilir. Qıvrımın önündə ona paralel olaraq qulaq seyvanının qarşı qıvrımı - lat. anthelix gedir. Qarşı qıvrım yuxarıda iki ayaqcığa - lat. crura anthelicis bölünür; bunların arasında üçbucaq çuxur - lat. fossa triangularis qalır. Qıvrım qarşı qıvrımdan qayıq - lat. scapha deyilən şırım vasitəsilə ayrılır. Qarşı qıvrım dal tərəfdən qulaq seyvanı çuxurluğunu əhatə edir; bu çuxurluq qıvrım ayaqcığı vasitəsilə yuxarı kiçik hissəyə - balıq qulağı qayığına - lat. cymba conchae və aşağı böyük hissəyə - qulaq seyvanı boşluğuna - lat. cavum conchae bılünür. cavum conchae ınündə olan hündürlüyə traqus - lat. tragus və qarşı qıvrımın aşağısında olan hündürlüyə antitraqus - lat. antitragus deyilir. Bunlar bir-birindən lat. incisura intertragica vasitəsilə ayrılmışdir. Qulaq seyvanının aşağı ucunda qulaq paycığı ya sırğalığı - lat. lobulus auriculare adlanan yumuşaq dəri büküşü vardır.
Qulaq seyvanının forması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qulaq seyvanının forması, ölçüsü və vəziyyəti fərdi xüsusiyyətə malikdir. Qulaq seyvanı üç bağ - lat. ligamentum auricularia (Vulsalvae) anterius, posterius et superius vasitəsilə gicgah sümüyünə bağlanmışdır.
Qulaq seyvanı əzələləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qulaq seyvanı əzələləri iki qrupa bölünür: böyük və kiçik əzələlər. Böyük əzələlər (qulaq dəliyini genəldən əzələlər) mimiki əzələlərə aid olub, rudiment halındadır. Kiçik əzələlər (qulaq dəliyini daraldan əzələlərin qalıqları) zəif əzələ dəstələrindən olub qulaq seyvanı üzərində yerləşir, onlar bir o qədər də əhəmiyyətə malik deyildir. Bura lat. m. helicis major, m. helicis minor, m. Tragicus, m. antitagicus, m. pyramidalis auricularae, mm. obliquus et transversus auriculae aiddir.
Xarici qulaq keçəcəyi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Xarici qulaq keçəcəyi – lat. meatus acusticus externus iki hissəyə bölünür: xarici qığırdaq hissə – lat. meatus acusticus externus cartlagineus və daxili sümük hissə - lat. meatus acusticus externus osseus. Qığırdaq hissə çalov şəklində olub, qulaq seyvanının ardını təşkil edir; daxili ucu birləşdirici toxuma vasitəsilə gicgah sümüyünün təbil hissəsinə rəbt olunmuşdur. Xarici qulaq keçəcəyinin sümük hissəsi xarici qulaq keçəcəyinin 3/2-ni təşkil edir. xarici qulaq keçəcəyi horiyontal və şaquli istiqamətdə "S"-ə bənzər əyrilik təşkil edir; başlanğıcında əyriliyin basıq tərəfi dala, sonra önə və qurtaracağında aşağıya baxır; odur ki dəridə qulağı müayinə edərkən xarici qulaq keçəcəyinin qığırdaq hissəsini düzləndirmək məqsədilə, qulaq seyvanını dala və yuxarıya dartmaq lazımdır. Xarici qulaq keçəcəyinin uzunluğu orta hesabla 25 mm və diametri 0,6–0,9 mm-ə bərabərdir; daxildən dəri ilə örtülüdür. Qığırdaq hissədə dəri qalındır; burada piy vəzilərindən başqa qulaq kiri – lat. cerumen ifrazedici vəzilər – lat. glandulaeceruminosae vardır. Duradaca qulaq tükləri – lat. tragi inkişaf edir. Xarici qulaq keçəcəyinin sümük hissəsində dəri nazikdir və sümüküstlüyü ilə bitişməmişdir; dərinin yalnız epidermis qatı qulaq pərdəsi üzərinə keçir.