Yaşıl tısbağa

Yaşıl tısbağa və ya yaşıl dəniz tısbağası (lat. Chelónia mýdas) — Dəniz tısbaları fəsiləsinə aid canlı. Yaşıl tısbağalar (Chelonia Brongniart, 1800) cinsinin yeganə nümayəndəsidir. Əvvəllər isə Avstraliya yaşıl tısbağası bu cinsə daxil olsa da, hazırda Natator cinsinə daxildir.

Yaşıl tısbağa
Elmi təsnifat
XƏTA: parentrang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Yaşıl tısbağa
Beynəlxalq elmi adı

Növün təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşıl tısbağalar əsasən Dünya okeanın sularında, Atlantik okeanSakit okeanının tropik və subtropik qurşağın sahil sularında yayılmışlar. Yaşıl tısbağa 80–150 sm arası olan çanağa sahibdir. Çəkisi isə 70–200 kq arasında dəyişir. Ancaq nadir hallarda uzunluğu 200 sm və çəkisi 400–500 kq olan fərdlər müşahidə edilir.

Adının yaşıl tısbağa olmasına baxmayaraq, rəngi zeytuni yaşıl rəngdən tutmuş, qəhvəyi rəngdə olan fərdlərə rast gəlinir. Onların üzərində sarı və ağ ləkələr müşahidə edilir[3]

İlk illər yaşıl tısbağa açıq dənizdə yaşayır[4]. Bu zaman tısbağa meduza və digər dəniz canlıları ilə qidalanır. Sonradan həyat tərzlərini dəyişərək sahilə yaxın ərazilərdə yaşayırlar.[5]

Yarımnövləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Atlantika yaşıl tısbağası — Chelonia mydas mydas, Azor adalarından Afrikanın cənub sahillərinə qədərki ərazilərinə qədər[6], bəzən isə La-Manş ərazisində belə onlara rast gəlinir.
  • Şərqi (sakitokean) yaşıl tısbağası — Chelonia mydas agassizii Okeaniya adaları sahillərində.

İnsan üçün əhəmiyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşıl tısbağanın əti və yumurtası olduqca dadlıdır. Ətindən Tısbağa şorbası hazırlanır. Hazırda yaşıl tısbağa ovu bir çox ölkələrdə qadağan olunmuşdur.

  1. Fritz U., Havaš P. Checklist of Chelonians of the World (ing.). // Vertebrate Zoology / Senckenberg Nature Research Society 2007. Vol. 57, Iss. 2. P. 149–368. ISSN 1864-5755; 2625-8498
  2. The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
  3. "Canlılar alə: Yaşıl tısbağa". 2008-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-27.
  4. "The 'lost years' of green turtles: using stable isotopes to study cryptic lifestages. Kimberly J Reich, Karen A Bjorndal, Alan B Bolten Published 22 December 2007.DOI: 10.1098/rsbl.2007.0394". 20 February 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 May 2017.
  5. "Bioloqlar yaşıl tısbağaların sirlərini öyrənmişlər". 2013-11-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-27.
  6. "БАРРАКУДА Yaşıl tısbağa". 2008-04-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-27.