Yaşayış binası (Mirzə Fətəli Axundov küçəsi 45)

Mirzə Fətəli Axundov küçəsi 45 ünvanında ev
Ölkə	Azərbaycan
Şəhər	Bakı
Koordinatları	40°22′28″N 49°49′42″E
Banisi	Şirin bəy
Tikilmə tarixi	1909
Ləğv olunma tarixi	2016
Status	Yerli əhəmiyyətə malik tarix və mədəniyyət memarlıq abidəsi (23 may 2016-cı ilədək)
Vəziyyəti	dağıdılıb

Mirzə Fətəli Axundov küçəsi 45 ünvavındakı yaşayış binası — Bakının Yasamal rayonunda tarixi ev. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin tarixi və mədəni abidələr haqqında fərmanına əsasən, yerli əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət memarlıq abidəsi olmuşdur.

Ev 1909-cu ildə tikilmişdir və 1920-ci ildə Azərbaycan sovetləşdikdən sonra xaricə köçmüş həyat yoldaşı Zamin xanımla Şirin bəyə aiddir. Daha sonra rus ailəsi bu evdə yaşamağa başladı. Daha sonra bu ev 50 ildən çox müddətdə burada yaşayan Faiq Əliyevin olub.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust tarixli sərəncamına əsasən, ev yerli əhəmiyyətli tarix və mədəniyyət memarlıq abidəsi elan edilmişdir. 2016-cı ildə Nəriman Nərimanov prospekti (keçmiş Sovetskaya küçəsi) və Beşmərtəbə (Nizami metrostansiyası yaxınlığında məşhur beş mərtəbəli binası) ərazisinin təmizlənməsi Böyük Bakının regional inkişaf planı çərçivəsində başlamışdır.

2016-cı il 23 mayda Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti Azərbaycanın qorunan abidələri haqqında sərəncamına düzəlişlər edib. 10 iyun 2016-cı ildə ev yıxıldı. Yerli sakinlər və ictimaiyyətin bir araya gələrək örtüklərini sökən şəxsin, bədii dəyər parçaları diqqətlə sökülməsi və sonra başqa yerlərdə nümayiş ediləcəyini söylədi.

Memarlıq tarixçisi Şamil Fətullayevin sözlərinə görə, bu iki mərtəbəli ev Bakının ənənəvi daş arxitekturasının güclü təsiri altında hazırlanmış sifariş sisteminin sərbəst tərzidir. Binanın fasadı klassik formalarla, parlaq təriflərin elementləri ilə yan razrepovki ilə bəzədilib. Bütün bunlar, Fətullayevin fikrincə, binanın mərkəzi fasadına pulsuz baxdı. Bu memarlıq abidəsinin memarlığında Fətullayev, yüksək bacarıqlı daş detalları və "aqlay" kimi daş blokların yüksək keyfiyyətli beton daşları ilə işlənmiş həcmli kütlələrin parlaq bir şəkildə icrasını fərqləndirdi.

• 
  Evin qapıları
• 
  Fasadın dekoru
• 
  Fasadın dekoru

1. Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı
2. "Sovetski" milli mirasın ayrılmaz tərkib hissəsidir
3. Bakının "Sovetski" məhəlləsində bəzi obyektlər tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısından çıxarılıb
4. Начался демонтаж архитектурного памятника на "Советской" Arxivləşdirilib 2017-03-06 at the Wayback Machine