Yehuda Pen

Yehuda Pen (5 iyun 1854 - 1 mart 1937) — Rus və Belarus rəssamı, müəllim, XX əsrin əvvəllərində sənətdə "Yəhudi İntibah" ın görkəmli xadimi. O, Mark Şaqalın müəllimidir.

Yehuda Pen
belar. Юдаль Пэн
idiş יודל פּען‎
Digər adı Yehuda Moiseviç Pen
Doğum tarixi
Doğum yeri Zarasay, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (82 yaşında)
Vəfat yeri Vitebsk, Belorusiya SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı Rusiya Rusiya İmperiyası → SSRİ SSRİ
Təhsili
  • İmperator Rəssamlıq Akademiyası[d] (–1886)
Fəaliyyəti rəssam
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yehuda Pen 1854-cü il 24 mayda (5 iyun) Novoaleksandrovsk şəhərində anadan olub. Erkən yetim, 1867-ci ildən Dvinskda çıraq rəssamı kimi çalışmışdır. 1879-cu ildə o, Sankt-Peterburq şəhərinə köçdü və 1880-ci ildə İncəsənət Akademiyasına daxil oldu. Akademiyanın sonunda (1886) Dauqavpils və Riqada yaşamış, burada baronla ilə tanış olub, baron onu Vitebsk əmlakına dəvət edir, burada Baron dostları olur: İlya Repin və başqaları.

Yehuda Pen, 1905
Milli İncəsənət Məktəbinin müəllimləri. Vitebsk, 26 iyul 1919. Soldan sağa : El Lisitski, Vera Yermolayeva, Mark Şaqal, David Yakerson, Yehuda Pen, Nina Koqan, Aleksandr Romm

1891-ci ildə Vitebsk şəhərinə yerləşdi və bir il sonra Rusiyada ilk yəhudi incəsənət məktəbini açdı.

Onun şagirdləri Mark Şaqal, Zair Azqur, İlya Çaşnik olub. 1907 və 1914-cü illərdə Pen və onun tələbələri arasında sərgilər keçirildi. Yehuda Pen rəsmlərində yəhudi kasıblarının həyatını göstərdi. 1905-ci ildən sonra Penin əsərində "Yəhudi Rəbbi", "Ötən Şənbə" kimi dini dəlillər var. Sənətçi 28 fevral - 1 mart 1937-ci il gecəsi Vitebskdə evində öldürüldü. Cinayətin halları indiyə qədər dəqiqləşdirilməyib. Rəsmi versiyaya görə: miras sahibi olmaq istəyən yaxınları tərəfindən öldürülüb. Vitebskdəki Staro-Semenovskoye qəbiristanlığında dəfn edildi.

Mükafatlar və adlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1927-ci ildə yaradıcılığının 30-cu ildönümü münasibətilə Yehuda Pen "Əməkdar yəhudi sənətinin adı"na layiq görülmüşdür.

Yaddaş

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Vitebskdə Yehuda Penin vəfatından sonra onun şəkil qalereyası yaradılmışdır.
  • İndi əsərləri Vitebsk İncəsənət Muzeyində və Belarus Respublikasının Milli İncəsənət Muzeyində saxlanılır.
  • 1999 və 2004-cü illərdə Penə həsr olunmuş Belarus markalı poçt markaları buraxılıb.

Qalereya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Vitebsk küçəsində
    Vitebsk küçəsində
  • "Amerikadan məktub", 1903
    "Amerikadan məktub", 1903
  • Mark Şaqalın portreti
    Mark Şaqalın portreti
  • Iosif Turzanskinin portreti
    Iosif Turzanskinin portreti
  • "Səhər yeməyi", avtoportret, 1914.
    "Səhər yeməyi", avtoportret, 1914.
  • "Qəzetin arxasında", 1910
    "Qəzetin arxasında", 1910
  • Saatsaz, 1914.
    Saatsaz, 1914.
  • "Keçi ilə bir ev" 1920.
    "Keçi ilə bir ev" 1920.
  • "Ərizəçi"
    "Ərizəçi"

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. https://web.archive.org/web/20131029211456/http://booknik.ru/static/material/pdf/shagal.pdf
  2. http://mishpoha.org/6/pen.php Arxivləşdirilib 2013-09-21 at the Wayback Machine
  3. http://infoart.udm.ru/misc/news/00/12/08_091.htm[ölü keçid]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Валерий Шишанов. Материалы о Ю. М. Пэне в РГАЛИ
  2. Валерий Шишанов. Об утраченном портрете Марка Шагала работы Юрия Пэна
  3. Иегуда (Юрий) Моисеевич ПЭН Arxivləşdirilib 2012-07-22 at the Wayback Machine
  4. http://tvkultura.ru/video/show/brand_id/32720/episode_id/1211358/video_id/1193266/ Arxivləşdirilib 2018-07-17 at the Wayback Machine