Yevgeni öldürgəni

Yevgeni öldürgəni
Yevgeni öldürgəni
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Dəstə: Qərənfilçiçəklilər Fəsilə: Pəncərkimilər Yarımfəsilə: Salsoloideae Triba: Salsoleae Cins: Öldürgən Növ: Yevgeni öldürgəni
Beynəlxalq elmi adı
	Anabasis eugeniae Iljin, 1937;
NCBI	454464

Yevgeni öldürgəni (lat. Anabasis eugeniae) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin öldürgən cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, prioritet, endem növüdür. Regional IUCN Statusu: VU D2.

Qısa morfoloji təsviri

Gövdəsi incə, yarpaqlarla örtülü olan, 10-25 sm hündürlükdə yarımkolcuqdur. Yarpaqları sərtvari, yuxarıda itiuclu, 2-3 sm uzunluqdadır. Çiçəkləri yarpaq qoltuğunda üç-üç yerləşmişdir. Meyvə qanadları sarı və ya tünd-qırmızıdır, sonradan qaralır, yuxarıda dik durandır, onlardan 3-ü nisbətən böyükdür, köndələn ovaldır və ya geniş geriyə -yumurtavaridir. Digər 2 meyvə yarpağı kiçikdir. Yumurtalıq kiçik ziyilcikvaridir.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə - meyvə əmələgətirmə dövrü may-noyabr aylarına təsadüf edir. Kserofit, işıqsevən, duzlaşmaya davamlıdır. Toxumla çoxalır. Dağ ətəyində taxıllı-şoranlı müxtəlif otluq qruplaşmaları əmələ gətirir.

Yayılması

Naxçıvanın düzənliyi (Culfa rayonu –Darıdağ ətrafı).

Sayı və tendensiyası

Populyasiyanın sayı azdır. Yeganə lokalitetində antropogen təsirlər azalma təhlükəsini sürətləndirir.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Ekoloji amillərin kəskin dəyişməsi, texnogen və antropogen amillər (otarılma, tapdalanma).

Mühafizə tədbirləri

Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Biotopda antropogen təsiri azaltmaq üçün qoruma tədbirlərinin görülməsi, yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxularının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma sahələrinin axtarılması təklif olunur.