Yurakare dili

Yurakare dili (və ya Yurakar, Yurukare, Yuruyure, Yuruyare) — ölü dilə çevrilmək üzrə olan Boliviya dili. Yurakare dili mərkəzi Boliviyanın Koçabamba və Beni departamentlərində yayılmış, Yurakare xalqı tərəfindən danışılan, təcrid olunmuş dildir.

Yurakare dili
Orijinal adı Yuracaré
Ölkə Boliviya Boliviya
Region Koçabamba departamenti
Danışanların ümumi sayı 2.700 nəfər
Təsnifatı
Kateqoriya Cənubi Amerika dilləri
indigenous language[vd]
Indigenous languages of the Americas[vd]
Yurakare dili
Dil kodları
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 yuz
Dilin strukturlarının dünya atlası yrc
Atlas of the World’s Languages in Danger 667
Ethnologue yuz
ELCat 1634
IETF yuz
Glottolog yura1255

2004-cü ilin məlumatına görə bu dildə təxminən 2700 nəfər danışır. Gənc nəsil bu dili öyrənmədiyindən danışanlarının sayı getdikdə azalır[1] (bax: Ölü dillər).

Yurakare dili de İa Sueva (Adam 1893) adlı missioner əlyazmasına əsaslanan qrammatika ilə sənədləşdirilmişdir. Bu dil hazırda Rik van Qiyn tərəfindən öyrənilir. Təhlükə Altında Olan Dillər Fondu 2005-ci ildəki Yurakare-İspan / İspan-Yurakare lüğəti layihəsinə görə mükafatlandırılmışdır.

Genealoji əlaqələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Suarezin (1977) fikrincə Yurakare dili ilə Çimane dili, Pano-Takona dilləri, Aravaka dilləri, Çona dilləri ilə əlaqəsi vardır. Onun ilkin təklifi Makro-Panoa idi.

  • Xəbərin mübtədadan və tamamlıqdan əvvəl gəlməsi.
  • Aqqlütinativlik
  • Leksik şəkilçilərin olması
  • Reduplikasiya
  • Adam, Lucien. (1893). Principes et dictionnaire de la langue Yuracaré ou Yurujuré composés par le R. P. de la Cueva et publiés conformément au manuscrit de A. d’Orbigny. Bibliothèque linguistique américaine (No. 16). Paris: Maisonneuve.
  • Adelaar, Willem F. H.; & Muysken, Pieter C. (2004). The Languages of the Andes. Cambridge Language Surveys. Cambridge University Press.
  • Campbell, Lyle. (1997). American Indian Languages: The Historical Linguistics of Native America. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-509427-1.
  • Kaufman, Terrence. (1990). Language History in South America: What We Know and How To Know More. In D. L. Payne (Ed.), Amazonian Linguistics: Studies in Lowland South American languages (pp. 13–67). Austin: University of Texas Press. ISBN 0-292-70414-3.
  • Kaufman, Terrence. (1994). The Native Languages of South America. In C. Mosley & R. E. Asher (Eds.), Atlas of the World's Languages (pp. 46–76). London: Routledge.
  • Suárez, Jorge. (1969). Moseten and Pano–Tacanan. Anthropological Linguistics, 11 (9), 255-266.
  • Suárez, Jorge. (1977). La posición lingüística del pano-tacana y del arahuaco. Anales de Antropología, 14, 243-255.
  • van Gijn, Rik. (2004). Number in the Yurakaré Noun Phrase. In L. Cornips & J. Doetjes (Eds.), Linguistics in the Netherlands 2004 (pp. 69–79). Linguistics in the Netherlands (No. 21). John Benjamins.
  • van Gijn, Rik (2005). Head Marking and Dependent Marking of Grammatical Relations in Yurakaré. In M. Amberber & H. de Hoop (eds.) Competition and Variation in Natural Languages: The Case for Case. (pp. 41–72) Elsevier.
  • van Gijn, Rik (2006) A Grammar of Yurakaré. Ph.D. dissertation Radboud University Nijmegen.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]