Zülfüqar (ər:ذوالفقار) Əli bin Əbu Talibin qılıncı
| ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Zülfüqar ərəb sözü olub "fəqərələr sahibi" mənasını ifadə edir. Fəqərə özü onurğa mənasındadır. Bu adın qılınca onun arxasında nahamar və hamar cızıqların olduğu üçün verildiyi nəql olunur.[2][3]
Çoxlu belə düşünülür ki zülfüqarın iki baş və bleydi varmış, amma Deyxudanın dediyinə görə "bu fikir əsas qılınc deyil."[3] fəqət İbni Şəhr Aşub Mənaqib kitabında zülfüqarı iki başlı zikr edib.[1]
Bəzi mənbələrdə, bu qılınc kiçik dekorativ bezellər[4][5][6] uzun və dar çuxurlarla dəstədən qılıncın ucuna qədər çəkilən[7][8] iki bleydli qılınc kimi tanıdılıb. habelə İmam Sadiqdən gələn bir hədisə görə qılınca zülfüqar adı verilməsinin nədəni onun Onurğaya oxşamağındandır.[7][8][9] Biharül Ənvarda Gələn İmam Baqirdən nəql olunan bir başqa hədisdə belə deyilir[10]:"Niyə ki Əli Zülfüqar qılıncı ilə heç kimə vurmadı məgər bu ki onu bu dünyada ev-uşaqından və axirətdə cənnətdən uzaq salmışdır.[11]"
Zülfüqarın Əliyə necə yetişməsinə görə müxtəlif nəzər və baxışlar var. Əli ər-Rzadan nəql olunan bir hədisə görə Cəbrayıl Zülfüqarı özü ilə göydən gətirmişdir.[12] Məhəmməd Baqir Məclisi Mənaqibdən (ərəb. محمد باقر المجلسي) nəql edir ki, Hədid surəsinin 25-ci ayəsində bu hadisəyə işarə olunur.[13] Bu barədə Biharül-ənvarda nəql olunan başqa bir hədisdə qeyd olunur ki, Zülfüqar Bəlqisin Süleyman peyğəmbərə verdiyi hədiyələrdən biridir ki, Əlinin əlinə yetişib.[14]
Ən məşhur nəqllərdən ki Dehxuda və Moin sözlüklərində gəlmişdir[2][3] zülfüqar Mənbə ibni Əlhəccac"ərəb. منبه ابن الحجاج" və ya As ibni Mənbənin"ərəb. عاص بن منبه"-imiş[15] ki Bədr döyüşündə Əli onu öldürüb qılıncını islam peyğəmbərinə verdi.[16] bir il sonra Ühüd döyüşü əsnasında Əlinin qılıncı sındı və peyğəmbərdən başqa bir qılınc istəyib peyğəmbərdə isə Zülfüqarı ona verdi. Əli ondan düşməni Məhəmməddən uzaq tutmaq və arxaya sürünmək üçün istifadə etdi. Təbəri tarixi[17] və Sireyi ibni Hişam kitabına[18] görə bu zaman bir çağrı eşidildi ki deyirdi:"لا فتی الا علیّ لا سیف الاّ ذوالفقار" azərb. Əli-dən başqa bir igid , Zülfüqardan başqa bir qılınc yoxdur. "və peyğəmbər dedi bu Cəbrayıldır."
Şeyxi Müfidin Əlirşad"ərəb. الارشاد شیخ مفید"[19] və Şeyxi Tusinin Ələmali"ərəb. الأمالی شیخ طوسی"[20] kitablarında bu deyim İmam Sadiqdən sənəd verilərək nəql olunmuşdur, amma mələyin adı Cəbrayıl yerinə Rizvandır. Səmani"ərəb. سمعانی" və İbni Bəttə"ərəb. ابن بطّه"-də bu hədisi Bədr döyüşündə olmaq fərqi ilə nəql ediblər.[21]
Mən La Yəhzərül Fəqih"ərəb. من لا یحضره الفقیه" kitabına görə Əlidən sonra, zülfüqar oğlu Həsən bin Əli-yə, və sonunda doqquz imamdan sonra Höccət bin Həsənə irs yetişdi.[22] rivayətlərdə vardır ki sonuncu İmam Mehdi, zihurunda onu özü ilə gətirəcək.[23]
Hawza saytı, Son baxış:22.02.2012