Zülfüqarovun tikdirdiyi mollaxana
Zülfüqarovun mollaxanası — Azərbaycanın Şəki şəhərində, Yuxarı Baş Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu ərazisində yerləşən tarixi yaşayış binası. Bina 1888-ci ildə tacir Hacı Məhəmməd Zülfüqar oğlu tərəfindən tikdirilmişdir.[1]
| Zülfüqarovun mollaxanası | |
|---|---|
 Zülfüqarovun mollaxanasının fasadı | |
| 41°12′19″ şm. e. 47°11′58″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Status | Ölkə əhəmiyyətli |
| Şəhər | Şəki |
| Rayon | Şəki |
| Yerləşir | Aşağı Baş məhəlləsi |
| Aidiyyatı | Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi |
| Sifarişçi | Hacı Məhəmməd Zülfüqar oğlu |
| Əsas tarixlər | 1888 (inşa) |
| Tikilmə tarixi | 1888-ci il |
| Üslubu | Şəki memarlıq məktəbi |
| Sahəsi | 685,6 m² |
| Material | Kərpic, taxta |
| Vəziyyəti | Qənaətbəxş |
| Rəsmi sayt | sheki.heritage.org.az/he… |
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Zülfüqarovun mollaxanası 1888-ci ildə Şəki şəhərinin tanınmış tacirlərindən olan Hacı Məhəmməd Zülfüqar oğlu tərəfindən inşa etdirilmişdir.[1] Bina əsasən yaşayış binası kimi istifadə olunsa da, eyni zamanda mollaxana kimi də fəaliyyət göstərmişdir. Mədrəsə tipli bu mollaxanada dövrün tanınmış din xadimləri dərs demiş, tələbələr isə burada təhsil almışlar.
Sovet hakimiyyəti illərində bina milliləşdirilərək yaşayış binasına çevrilmiş və uzun müddət bu şəkildə istifadə edilmişdir. 1990-cı illərdə Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etməsindən sonra bina yenidən özəl mülkiyyətə qaytarılmışdır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yerləşməsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Zülfüqarovun mollaxanası Şəki şəhərinin mərkəzində, Yuxarı Baş Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu ərazisində yerləşir. Bina şəhərin tarixi məhəllələrindən olan Aşağı Baş məhəlləsində yerləşir və ətrafındakı digər tarixi tikililərlə birlikdə şəhərin memarlıq ansamblını zənginləşdirir.
Plan quruluşu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mollaxana Şəki memarlıq məktəbinin ənənəvi üslubunda inşa edilmişdir. İki mərtəbəli olan bina, həyətlə birlikdə 685.6 kvadratmetr sahəyə malikdir.[1] Binanın plan quruluşu sadə və funksionaldır. Birinci mərtəbədə yaşayış sahələri, ikinci mərtəbədə isə mollaxana üçün ayrılmış otaqlar yerləşirdi.
Fasadı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Binanın fasadı Şəki şəbəkələrindən və oyma naxışlardan ibarət zəngin bəzəklərə malikdir. Taxta eyvanlar və pəncərələr binaya xüsusi gözəllik verir. Fasadın bəzəklərində istifadə olunan naxışlar həm dini, həm də dünyəvi motivləri əks etdirir.
İnteryeri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Binanın interyeri də Şəki memarlıq məktəbinin ənənəvi üslubunda tərtib edilmişdir. Otaqlar geniş və işıqlıdır. Tavanlar taxtadan, divarlar isə əhənglə suvanmışdır. Otaqların bəzilərində divar rəsmləri və naxışlar da mövcuddur.
Mədəni irsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Zülfüqarovun mollaxanası Azərbaycanın mədəni irsinin bir hissəsi olaraq dövlət tərəfindən qorunur. Bina 2001-ci ildə "Ölkə əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı"na daxil edilmişdir.[2]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 "Zülfüqarovun mollaxanası - Şəki İrs Reyestri". sheki.heritage.org.az. 2024-08-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-08-03.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı". mct.gov.az. İstifadə tarixi: 2024-08-03.