Lüğətlərdə axtarış.

Malakka (Jawi: ملاك; Malayca: Melaka) — Malayziyada bir ştatdır. Malay yarımadasının cənubunda yerləşir. Paytaxtı Malakka şəhəridir. Şimalında Neqeri Sembilan, şərqində isə Cohor ştatları yerləşir. Malaziyanın 3 ən kiçik əyalətidir. Sahəsi 1,650 km², əhalisinin sayı 713,000 nəfərdir.

Malakka (Jawi: ملاك; Malayca: Melaka) — Malayziyada bir ştatdır. Malay yarımadasının cənubunda yerləşir. Paytaxtı Malakka şəhəridir. Şimalında Neqeri Sembilan, şərqində isə Cohor ştatları yerləşir. Malaziyanın 3 ən kiçik əyalətidir. Sahəsi 1,650 km², əhalisinin sayı 713,000 nəfərdir.

Malakka boğazı (ind. Malakka Madura,malay Selat Melaka) - Malay yarımadasını Sumatra adasından ayırır. Hind okeanına daxil olan Andaman dənizini Sakit okeana daxil olan Cənubi Çin dənizi ilə birləşdirir. Boğazın uzunluğu 930 km, eni isə ən dar yerdə 38 km təşkil edir. Strateji əhəmiyyət baxımından Süveyş kanalı və Panama kanalı ilə əhəmiyyətə malikdir. Bu yol Hind okeanı və Sakit okean arasında olan əsas dəniz yoludur. İl ərzində boğazdan 50,000 gəmi keçir. Onlar müxtəlif ölçülərə malik olsa da, dünya üzrə gəmilərin ¼ təşkil edir. Şərqi Asiya istiqamətində gedən neft daşımaları bu boğaz vastəsi ilə həyada keçirilir. Bu istiqamətindəki, daşımaların böyük qismi Yaponiya,Çin və Cənubi Koreyanın üzərinə düşür.

Malakka sultanlığı — 1414–1511-ci illərdə mövcud olmuş, əsası islamı qəbul etmiş yavalı şahzadə Parameşvara İsgəndər şah tərəfindən qoyulmuş dövlət. == Tarixi == Malakka körfəzindən keçən ticarət yollarının yaxınlığı zəminində yeni eranın başlanğıcında Malakka yarımadasının cənub hissəsində iri liman şəhərləri yarandı. İlk dövrlərdə Malayyada Hindistandan gəlmə tacirlər və buddist rahiblər mühüm rol oynayırdılar. Hind mədəniyyətinin Malayyanın sosial-siyasi və dini həyatına təsiri uzun əsrlər boyu davam etdi. Malayyanın şəhər-dövlətləri və vilayətləri uzun müddət ərzində Cənubi Hindistan, Hind-Çin, Sumatra və Yavada yerləşən qonşu dövlətlərdən asılı idilər. Bu dövlətlər Malakka körfəzindəki gəmiçiliyi nəzarətə almaq uğrunda bir-biri ilə rəqabət aparırdılar. 1414-cü ildə islamı qəbul etmiş yavalı şahzadə Parameşvara İsgəndər şah adı altında Malakka sultanlığının əsasını qoydu. Onun tərkibinə, demək olar ki, bütün Malayya, Sumatranın bir hissəsi və yaxınlıqdakı bir neçə ada daxil idi. XV əsr ərzində islam dini Malayyada buddizm və hinduizmin mövqelərini xeyli zəiflətdi: müsəlman tacirlər beynəlxalq ticarətdə üstün mövqe qazanmağa başladılar, malay yazısı üçün hind qrafikası yerinə ərəb qrafikası istifadə olunmağa başladı. XVI əsrin əvvəllərinə doğru Malakka sultanlığı Cənub-Şərqi Asiyanın nüfuzlu şəhər-dövlətinə çevrildi və öz hakimiyyətini Sumatranın şərq hissəsinə qədər genişləndirdi.

Malakka Şəhəri (malay Bandaraya Melaka), Malayziyanın Malakka əyalətinin Melaka Tengah Bölgəsindəki paytaxtıdır . 2019 etibarı ilə əhalisi 579.000-dir. Malakka Şəhəri, yaxın zamanda Asean Təmiz Turist Şəhəri Standart Mükafatı 2018–2020-nin Milli Qazananı olaraq mükafatlandırılan cənub-şərqi Asyadakı ən təmiz şəhərlərdən biridir. Malakka Sultanlığı dönəmində uğurlu bir antrepo halına gələn Malakka Boğazındakı ən qədim Malayziya şəhəridir . Bugünkü şəhər, Srivijaya Majapahitə düştüyündə Malay Yarımadasına qaçan Sumatra şəhzadəsi Paramesvara tərəfindən quruldu . Malakka Sultanlığının qurulmasının ardından şəhər, Yaxın Şərq, Cənubi Asiya və Şərqi Asiyadan gələn tacirlərin yanı sıra Asiyadakı ticarət yoluna hakim olmağı hədəfləyən Portuqallarında marağına səbəb oldu. Malakka Portuqallar tərəfindən fəth edildikdən sonra , Açeh və Johor səltənətləri Portuqalyanın idarəsini ələ keçirməyə çalışdığında şəhər bir savaş yeri halına gəldi. Bu bölgələr arasındakı bir dizi savaşın ardından, Açehin təsiri azalərkən, Johor həyatda qaldı və Johor, Yava və Maluku Adaları üzərində hakimiyyət qurmaq üçün gələn Hollandiyalılarla işbirliyi ettiyində , daha öncə Sumatrada Açehə itirdiyi torpaqlar üzərindəki təsirini genişlətdi . Ancaq, Malay və Bugis arasındakı saray daxili çəkişmələr səbəbiylə Johor-Riau İmperatorluğu, Johor və Riau-Linqqa səltənətlərinə bölündü. Bu ayrılıq, İngilislərin Malay Yarımadasında varlıqlarını təsis etmək üçün gəlməsiylə qalıcı hala gəldi.

Malakka Ədəbiyyat Muzeyi (malay Muzium Sastera Melaka) — Muzeydir. Malayziyanın ədəbi əsarlərini özündə saxlayır. Malayziyanın paytaxtı olan Malakka şəhərinə yerləşmişdir. == Tarixi == Muzeyin binası Malakkada Müqəddəs Pavel təpəsində Britaniya Malayziyası zamanı tikilmişdir. Daha əvvəl bina Malayziyanın baş nazirinin iqamətgahı kimi istifadə olunurdu. Sonra bina həbsxana kimi istifadə olunmağa başlamışdır. 1957-ci ildə Malayziya müstəqillik qazanmasından sonra binada Dövlət İnkişaf Nazirliyinin Malakkadakı ofisi (malay Perbadanan Kemajuan Negeri) yerləşirdi. Ofis 1974-cü ilə qədər mövcud olmuşdur. Sonra nazirliyin yeri dəyişdirilmişdir. Hal-hazırda nazirliyin ofisi Air Keroxda yerləşir.

== İstinadlar ==

Amalaka (sanskr. आमलक) — Hindistanda orta əsr məbədi binalarının simvolik şəkildə şərh edilən memarlıq detalları. Sanskrit dilindən "lotus meyvəsi" kimi tərcümə olunur. Yastıladılmış nahamar disk formasına malikdir. Bu, Şimali Hindistanın məbədi qüllələrini – şikharaların baş hissələrində olurdu. Dərin mənasıya malik amalakanın kökü buddizmdən əvvəlki inanclara qədər gedib çıxır. Kainatın modelini simvollaşdırır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Harle, J.C., The Art and Architecture of the Indian Subcontinent, 2nd edn.

Malakka (Jawi: ملاك; Malayca: Melaka) — Malayziyada bir ştatdır. Malay yarımadasının cənubunda yerləşir. Paytaxtı Malakka şəhəridir. Şimalında Neqeri Sembilan, şərqində isə Cohor ştatları yerləşir. Malaziyanın 3 ən kiçik əyalətidir. Sahəsi 1,650 km², əhalisinin sayı 713,000 nəfərdir.

Malatya — Türkiyənin Malatya ilinin inzibati mərkəzi. Əhalisi 806.156 və səhəsi 12313 km².

Malışka — İrəvan quberniyasının Şərur-Dərələyəz qəzasında, indiki Keşişkənd (Yeğeqnadzor) rayonu ərazisində kənd.

Malaqa — İspaniyanın cənubunda, Əndəlüsdə, yerləşən şəhərdir. Ərazisi 395 km², əhalisinin sayı 568.507 nəfərdir. Malaqa Aralıq dənizinin qərb sahilində, Piriney yarımadasının cənubunda, Cəbəllütariq boğazından 100 kilometr uzaqda yerləşir. Əhali sayına görə Malaqa İspaniyada 6-cı, Əndəlüsdə 2-ci, Avropa İttifaqında 46-cıdır.

Malavi (ing. Republic of Malawi, Nıyanca: Dziko la Malaŵi) — Afrika qitəsinin cənub-şərqində yerləşən və dənizə çıxışı olmayan quru ölkəsidir. 1964-cü ilədək Nyasalend adını daşımışdır. Keçmiş Britaniya koloniyasıdır. Şimal-qərbdən Zambiya ilə, şimal-şərqdən Mozambik ilə, şərq, cənub və qərbdən isə Tanzaniya ilə həmsərhəddir. Tanzaniya və Mozambik sərhəddində Malavi gölü yerləşir. Malavinin sahəsi 118,000 km2, əhalisi isə 16,777,547 nəfərdir. Onun paytaxı və ən böyük şəhəri Lilonqve, ikinci Blantyre, üçüncü isə Mzuzudur. Ölkənin ləqəbi "Afrikanın isti ürəyi"dir. == Tarixi == İndiki Malavi kimi tanına Afrika sahəsində ovçuluq və yığıcıqlıqla məşğul olan çox kiçik sayda əhali var idi.

Maleva - bambuk bitkisindən hazırlanan quru yeməklər siyahısına daxildir. Bambuk ağacı Elgon dağı ətrafında Uqandanın şərqində təbii sürətdə bitir. == Mənşəyi == Maleva Şərqi Uqandanın Buqisi regionunda ilk dəfə hazırlanmağa başladı. Yeməyəin original variantına fıstıq və Hind küncütü əlavə edilir. Bugisu regionunda əsasən bu yeməyi toy və ziyafətlərdə verilir. == İnqredientlər == Maleva Su Duz Fıstıq şirniyyatı == Hazırlanması == Maleva hazırlanmaq üçün təmiz su qaynadılır, onun üzərinə balaca və orta vəziyyətdə yarpaqlar doğranmış yarpaqlar əlavə edilir. Qaynanmış suya duzda əlavə olunur. Malevanın sousuna Maniok, matoka, şirin kartof, düyü və s. qatılır.

Əməköməci və ya Balba (lat. Malva) — əməköməcikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Əməköməci bitkisi əməköməcilər fəsiləsinə mənsub olan bitkidir. Çiçəkləri bənövşəyidir, yarpaq qoltuğundan çıxır, salxım, bəzən də, tək-tək yerləşir. Yarpaqları dilimlidir. Meyvəsi qutucuqdur. Latınca adı: Malva. Əməköməci cinsinin Azərbaycanda 10 növü bitir, onlar əkin sahələrində, tarlalarda, bağlarda, meşə və yol kənarlarında, münbit torpaqlarda yabanı halda tapılmışdır. Gövdə və yarpaqları bişmiş və çiy halda yeyilir. Göyərti kimi xörəklərə qatılır, yaxşı bal verən bitkidir.

Chalempon Malakam (tay เฉลิมพล มาลาคำ, ing. Chalermpol Malakham; 10 oktyabr 1962) — Tailand musiqiçisi musiqi etiketi altında Topline Diamond.

Kriva Palanka — Şimali Makedoniyanın şərqində, Bolqarıstan sərhəddindən təxminən 5 km uzaqlıqda, Kriva Palanka bələdiyyəsinin mərkəzi olan şəhərdir. Əhalisi 14558 nəfərdir. Kriva Palanka şəhəri 21,000 əhalisi olan Kriva Palanka Bələdiyyəsinin ərazisində yerləşir. Şəhər respublikanın şimal-şərqində, Osogovo dağ silsiləsindən bir qədər uzaqda, Kriva çayının hər iki sahilində yerləşir. Şəhər Kumanovo şəhərindən 60 km, ölkənin paytaxtı Skopye şəhərindən isə 100 km məsafədə yerləşir. Çayın kənarında yerləşən şəhərin adı, Osmanlı İmperiyası dövründə "Eğri-Dərə" (əyri çay), sonralar isə "Eğri-Palanka" adlanıb. == Tarixi == Kriva Palanka ölkənin "ən gənc" şəhərlərindən biridir. Şəhər 1633-cü ildə Bayram Paşanın göstərişi ilə türklər tərəfindən qurulmuşdur. 20-ci əsrin əvvəllərində şəhərin çoxmillətli əhalisi var idi: 1900-cü ildə Vasil Kançevin "Makedoniya. Etnoqrafiya və statistika" kitabında şəhərdə 1,5 min xristian bolqar, 2,5 min türk, 20 Vlax və 320 qaraçı yaşadığı göstərilir.

Malatya döyüşü — 1473-cü il avqustun 1-də Malatyada Ağqoyunlularla Osmanlılar arasında döyüş baş verdi. Uzun Həsənin seçdiyi taktika nəticəsində Ağqoyunlu süvariləri Osmanlı qoşunlarının zərbə qüvvəsini aldadıb Fəratın sol sahilinə çəkildilər və II Mehmed məğlub oldu. Osmanlı sultanı zabitlərindən birini sülh bağlamaq üçün Ağqoyunlu hökmdarının yanına göndərdi. Lakin Ağqoyunlu hökmdarı bu təklifi qəbul etmədi və Tərcan istiqamətində hərəkətə başladı. == Tarixi == 1472-ci ilin baharında Osmanlılara qarşı müharibəyə başlamış Ağqoyunlu dövləti döyüş əməliyyatları keçirərək Tokatı, Qeysəriyyəni, Aksarayı və Akşehiri zəbt etdi və Qaramana daxil oldu. Lakin əsas qüvvələrdən ayrı düşmüş, yorğun Ağqoyunlu süvariləri Beyşehir gölü yaxınlığında ağır məğlubiyyətə uğradılar. Qışın düşməsi ilə əlaqədar olaraq hər iki tərəf əməliyyatı dayandırdı. II Mehmed Uzun Həsənə məktub göndərdi. 1473-cü ilin baharında ona qarşı səfərə çıxacağını bildirdi. 1473-cü ildə Fərat sahilində iki ordu qarşı-qarşıya gəldi.

Malatya ili — Türkiyədə il. == Əhalisi == Hazırda Malatyada 800 000 nəfər türk, 400 000 nəfər kürd, 1 500 nəfər yezit və 200 nəfər azərbaycanlı yaşayır. == Kənd təsərrüfatı == Malatyada banan, kələm, keşniş, kök, qarpız, balqabaq, pambıq bitkiləri becərilir. == Malatyalı məşhurlar == Kamal Sunal-məşhur türk aktyoru, Şaban ləqəbi ilə məşhurdur.

Malayca Vikipediya (Wikipedia Bahasa Melayu, qısaca:ms, cavi əlifbası: ويکيڤيديا بهاس ملايو) - vikipediyanın malayca bölməsidir. == Tarix == İlk dəfə bu dildə vikipediya İmran Vilyam Sit tərəfindən əsası qoyulmuşdur (Imran William Smith). 26 oktyabr 2002-ci ildə isə malayca bölmə administrator Bayon Bibber tərəfindən hazırlanmışdır. 20 fevral 2003-cü ildə malayca bölməsindən qeydiyyatdan keçmiş istifadəçi Sharuzzaman ilk məqalələr və düzəliş etməyə başlayır.

Xaqani bağı və ya Molokan bağı — Bakının ən qədim parklarından biri. Ərazisi kiçikdir (0.8 hektar), Səbail rayonunda yerləşir. Park adını orta əsrlərdə Şamaxıda yaşamış şair Xaqani Şirvanidən alır. Park cənubdan Üzeyir Hacıbəyov küçəsi ilə, şimaldan Xaqani küçəsi ilə, şərqdən Qoqol küçəsi ilə, qərbdən Rəsul Rza küçəsi ilə məhdudlaşır. == Təsviri == Bağın arxitektura-landşaft kompozisiyasının əsası üç qızın heykəlindən təşkil edilmiş "Üç gözəl" heykəllər qrupu ilə əyri cızıqlı formalı hovuzdan ibarətdir. Heykəllər qrupu adi daşın böyük parçaları üzərində oturdulmuşdur. Bağ pavilyonunun cərgələri su hovuzundan başlayır. Bağın yolları elə istiqamətlənib ki, onlar mərkəzdə yerləşən hovuza qədər diaqonal şəklində davam edir. Bağın ərazisi kiçik olsa da (0.8 hektar), kifayət qədər rahatdır və bakılıların istirahət üçün sevimli məkanıdır. Yaşıllıq əraziləri elə yerləşib ki, skamyaların yanında kifayət qədər kölgəlik ərazisi var.

Malatya qətliamı — 17–20 aprel 1978-ci il tarixlərində Türkiyənin Malatya şəhərində baş vermiş ələvilərə qarşı kütləvi zorakılıq hadisəsi. Qətliama o vaxtkı bələdiyyə sədri Həmid Fəndoğlunun öldürülməsi səbəb olmuşdur. Bundan sonra sünni islamçı qruplar şəhərin ələvi və solçu bölgələrinə girərək zorakılıq törətmişdilər. Qətliam nəticəsində 8 nəfər həlak olmuş, bir neçə yüz nəfər yaralanmış, minə yaxın bina dağıdılmışdır. Zorakılığın başlanmasından sonra minlərlə ələvi şəhəri tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır. == Zəmin == 1973-cü ildə Türkiyədə keçirilən parlament seçkilərindən sonra Cümhuriyyət Xalq Partiyası (CHP) və Milli Qurtuluş Partiyası (MSP) Malatyanın ən böyük partiyaları olmuşdu. İslamçı partiya olan MSP sünni və sağçı qrupların dəstəyini almışdı, CHP ümumiyyətlə ələvi və solçu qruplar tərəfindən dəstəklənirdi. Bu çərçivədə şəhərdə sağ və solun ayrılması prosesi artmağa başlamışdır. Sol təşkilatlar qurulmağa və geniş yayılmağa başlamış, Kommunizm ilə Mübarizə Dərnəkləri, Boz Qurdlar və Basqınçılar Assosiasiyası kimi sağçı təşkilatlar böyümüşdür. Bu qütbləşmə 1977-ci ildə Türkiyədə keçirilən ümumi seçkilərdə də müşahidə olunmuş, burada MSP və Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının əvvəlki illərdəki seçkilərdən xeyli çox səs almışdır.

Anna Nikolaevna Malova — rusiyalı qadın voleybolçu. Libero mövqeyində oynayır. Rusiyanın perspektivli voleybolçularındandır. == Karyerası == Anna Malova peşəkar voleybol həyatına 2008-ci ildə doğulduğu Ulyanovsk şəhərinin komandası İskra Samarada başlamışdır. O, hələ 17 yaşında məşqçi Emil Şamiloviç Zamaletdinova tərəfindən kəşf edilmişdi. İki il bu klubda oynadıqdan sonra karyerasında ən çox formasını geyinəcəyi Ufimoçkaya transfer olundu. Son olaraq o, Dinamo Moskva komandası ilə anlaşmış və bu komanda ilə bir illlik müqavilə imzalamışdı. Anna Malovanın milli komanda karyerası da olduqca qarışıqdır. O, 2013-cü ildən milli komandaya çağrılmağa başlayır. Baş məşqçi əsasən meydançaya əsas heyətlə çıxmadıqda Annanın xidmətində maraqlı olur.

Balaka — Afrika ölkəsi olan Malavinin 28 dairəsindən biri. Cənub regionuna aiddir. == Coğrafiya == Balaka ölkənin üç regionundan biri olan Cənub regionuna aiddir. Dairənin mərkəz şəhəri dairə ilə eyni adı daşıyan Balaka şəhəridir. Dairə şərqdə Maçinqa, cənubda Mvanza və Zomba, şimalda Manqoçi, qərbdə Ntçeu dairələri ilə qonşudur. == Əhali == Balaka dairəsində 316,748 nəfər yaşayır.