SARU

Saru Brayli — Saroo 5 yaşında öz ailəsindən ayri düşmüş avstraliyali biznesmendir. O, avstraliyalı cütlük tərəfindən övladlığa götürülmüş və yalnız 25 ildən sonra öz bioloji anasını tapa bilmişdir. Onun həyat hekayəsi bir çox media orqanlarının xüsusilə Hindistan ve Avstraliya metbu orqanlarının diqqetini cəlb etmişdir. Onun şəxsi həyatından bəhs edən avtobioqrafik kitabı “A long way home” – Avstraliyada 2013, beynəlxalq səviyyədə isə 2014–cü ildə nəşr edilmişdir. 2016-cı ildə Nikol Kidmanın övladlığa götürdüyü anası Suu Brayli rolunu canlandırdığı “Lion” filmi bu kitabin əsasında səhnələşdirilmişdir. == Həyatı == Saru Brayli Madhya Pradeş şəhərinə qonşu olan Ganeş-Talai qəsəbəsində anadan olmuşdur. O, uşaq olarkən atası tərəfindən tərk edilən ailəsini anası böyük kasıbçılıq içərisində böyütmüşdür. İnşaatda çalışan anası ailəsini dolandırmaq üçün kifayət qədər qazana bilmir və həmçinin onları məktəbə göndərə bilmirdi. 5 yaşlı Saru ve qardaşları Quddu ve Khalu qatar stansiyalarında yemək və pul üçün dilənirdi. Qardaşı Quddu bəzən qatar vaqonlarını təmizləməklə də məşğul olurdu.

Saru-kurqan sancağı və ya Marağa livası — Osmanlı İmperiyasının Təbriz əyalətinin inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Saru-kurqan idi. 1593-cü ildə Saru-kurqan livası Sarı-kurqan, Əcri-yi ulya, Əcri-yi suflə, Siyah-kuh, Hüseyabad nahiyələrindən təşkil olunmuşdur (7, səh84).

Saru Batu Savcı bəy, Şəhid Saru Batu Savcı Bəy, Savcı Bəy və ya Sarubatu Savcı Qazi (1249, Anadolu Səlcuqlu Dövləti, Qayı boyu, Söğüt - 1287, Anadolu Səlcuqlu Dövləti, Domaniç) - Ərtoğrul Qazi və Həlimə Xatunun iknci oğlu. Gündüz Bəy və Osman Bəyin qardaşı. Kutlu Mələk Xatunun həyat yoldaşı, Bayhoca və Süleyman Bəyin atasıdır. Domaniç savaşında Kalanoz tərəfindən şəhid edilmişdir.

Şalğam-turp (lat. Brassica rapa) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Barbarea derchiensis S.S. Ying Brassica amplexicaulis Hochst. ex A.Rich. [Illegitimate] Brassica antiquorum H.Lév. Brassica asperifolia Lam. Brassica asperifolia var. esculenta Gren. & Godr. Brassica asperifolia var.

Katsuko Saruhaşi (猿橋 勝子, Saruhashi Katsuko, 22 mart 1920 – 29 sentyabr 2007) – Yaponiya geokimyaçısı. Dəniz suyunda karbon dioksidin səviyyəsini ölçən ilk yaponiyalı geokimyaçıdır və ilk qadın kimyaçıdır. O, dəniz suyu və atmosferdə radioaktiv təhlükəsinin yayılmasını sübut etmişdir. == Fəaliyyəti == Saruhaşi 1920-ci il martın 22-də Tokio şəhərində anadan olub və 1943-cü ildə İmperator Qadın Elm Kollecini (Toho Universitetinin sələfi) bitirmişdir. Daha sonra Mərkəzi Meteoroloji Rəsədxanasına (daha sonra Yaponiya Meteorologiya Agentliyi) məxsus Meteoroloji Tədqiqatlar İnstitutuna daxil olmuş və orada Geokimyəvi Laboratoriyada çalışmışdır. 1950-ci ildə o, dəniz suyunda CO2 səviyyəsini öyrənməyə başladı. O dövrdə sözügedən məsələ əhəmiyyətli hesab edilmirdi və Saruhaşi CO2 səviyyəsini ölçmək üçün öz üsullarını inkişaf etdirməli idi. 1957-ci ildə o, Tokio Universitetində Kimya fakültəsində doktorluq qazanaraq bu sahədə ilk qadın olmuşdur. ABŞ 1954-cü ildə Bikini Atoll nüvə sınaqlarını həyata keçirdikdən sonra Yaponiya hökuməti dəniz suyunda və yağışda radioaktivliyi təhlil etmək və nəzarət etmək üçün Geokimyəvi Laboratoriyanı səlahiyyətləndirdi. Saruhaşi dəniz suyunda müşahidə olunan radioaktivliliyin Yaponiyaya çatmaq üçün bir il yarım vaxt lazım olacağını təsbit etdi.

Sarua gölü (başq. Саруа күле) — Başqırdıstanın Nuriman rayonu, Sarva kəndi ərazisində yerləşən göl. 1956-cı ildən təbiət abidəsi elan edilmişdir. Göl Saldıbaş çayının hövzəsində yerləşir. Gölün şərqi hündür və meşə ilə örtülü olsa da, qərbi düzən və meşəsizdir. Göldə Başqırdıstan və Rusiyanın qırmızı kitabına salınmış Avropa xariusu adlı balıq yaşayır.

Sarubobo (さるぼぼ) - əsasən Gifu prefekturasının Takayama şəhərində istifadə olunan yapon amulet. Sarubobo qırmızı, insan formalı kukladır, üzü olmur, müxtəlif ölçülərdə hazırlanır. Ənənəvi olaraq, sarubobolar nənələr tərəfindən nəvələri üçün kukla kimi və ya qızları üçün yaxşı evlilik, yaxşı uşaqlar gətirməsi üçün hazırlanır. Bundan əlavə, tamamilə fərqli formada "tobibobo" adlı sarubobo da var. == Etimologiya == Sarubobo yapon dilindən tərcümədə "körpə meymun" deməkdir. "Saru" yaponca "meymun", "bobo" isə yerli Takayama dialektində "körpə" deməkdir. Sarubobo adının etimologiyası üçün başqa versiyalar da var. Sarubobo üç arzu ilə əlaqələndirilir: Bəd şeylərdən qorunma: yapon dilində "saru" həm də "çıxmaq" kimi tərcümə olunur, bəd şeylərin "çıxmasına" işarədir. Xoşbəxt ev, yaxşı oyun: yapon dilində xoşbəxt ev "kanai enman", yaxşı oyun isə "ryo-en" deməkdir. "Saru" sözünü deməyin digər yolu isə "en"dir.

Saruhan Hünәl (türk. Saruhan Hünel; doğum 7 yanvar 1970, İstanbul, Türkiyə) — türk aktyoru. == Həyatı == Saruhan Hünәl 7 yanvar 1970-ci ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində anadan olub. Atası Arnavut, anası isə Bağdadan gəlmiş ərəbdir. Bir bacısı var. Sergin Akyazla evlidir.

Saruhan Hünәl (türk. Saruhan Hünel; doğum 7 yanvar 1970, İstanbul, Türkiyə) — türk aktyoru. == Həyatı == Saruhan Hünәl 7 yanvar 1970-ci ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində anadan olub. Atası Arnavut, anası isə Bağdadan gəlmiş ərəbdir. Bir bacısı var. Sergin Akyazla evlidir.

Sarule (sardin: Sarùle) — Sardiniyanın Nuoro əyalətindəki kommuna və kiçik şəhər. Sahəsi 52,72 km²-dir. Kommunanın əhalisi 1,696, əhalinin sıxlığı isə bir kvadrat kilometrə 32 nəfərdir. == Qonşu kommunalar == Sarule kommunası aşağıdakı kommunalarla həmsərhəddir: Mamoiada, Ollolai, Olzai, Orani və Ottana.

Zəravəndkimilər[mənbə göstərin] (lat. Aristolochiaceae) — i̇stiotçiçəklilər sırasına aid bitki fəsiləsi.

Saruman — 3-cü çağda Orta Dünyaya Vaların təmsilçisi olaraq gələn ilk sehrbaz. Saruman nə insan, nə də elfdir. O istaridir. İnsanlar arasında tanındığı Saruman adı rohancadır. == Görünüşü == Saruman yaşlı insan cildində təsvir olunur. 3-cü çağın sonlarında saç-saqqalının çoxu ağarmışdır. Ağzının ətrafındakı tüklər qaradır. Uzun boylu, uzn sifətli, dərin gözlüdür. Ağ paltar geyinir. == Şəxsi xüsusiyyətləri == Görünüş və xasiyyət olaraq Qandalfa bənzəyir.

Saruq — İranın Mərkəzi ostanının Fərahan şəhristanının Saruq bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzidir. == Əhalisi == 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 2,189 nəfər və 647 ailədən ibarət idi. === Milli tərkibi === Əhalisi Azərbaycan türklərindən ibarətdir və Azərbaycan türkcəsində danışırlar.

Saruqaku (猿楽, azərb. "meymun musiqisi"‎) – XI–XIV əsrlərdə Yaponiyada mövcud olmuş teatr növü. VIII əsrdə Çindən Yaponiyaya gələn sanqaku janrı əsasında ortaya çıxmışdır. Saruqaku janrı əsasında XIV əsrdə no janrı yaranmışdır. == Terminologiya == "Saruqaku" sözü yapon dilindən tərcümədə "meymun musiqisi" mənasını verir. Güman olunur ki, "saruqaku" sözü "sanqaku" sözünün fonetik pozulması nəticəsində yaranmışdır. Digər nəzəriyyələrə görə "saruqaku" sözü "meymun gəlinlər" (sarume no kivi) adlı pantomimik rəqqaslardan və ya klassik buqaku rəqs repertuarında yer alan saruqaku adlı parçadan qaynaqlanır. "Saruqaku" və "sanqaku" terminləri X əsrə qədər qarşılıqlı şəkildə işlənmişdir. XI əsrdən etibarən isə "sanqaku" termini köhnəlmiş və sadəcə "saruqaku" termini işlədilməyə başlanmışdır. == Tarixi == Saruqaku janrı VIII əsrdə Çindən Yaponiyaya gəlmiş sanqaku janrı əsasında yaranmışdır.

Sarutahiko (猿田毘古) – Amaterasunun Niniqini Yerə hökmranlıq etməsi üçün göndərməsindən öncə cənnətlə Yeri əlaqələndirən Uçan körpünün qoruyucusu. "Okami" (大神, azərb. Böyük tanrı‎) tituluna malikdir. Sarutahiko incəsənətdə uzun saqqala malik nəhəng kimi təsvir olunur. Bədənindən işıqlar çıxır və daş-qaşlı nizə daşıyır. Yolların və keçidlərin tanrısı hesab olunur. Niniqiyə qarşı olan son Yer tanrılarından olan Sarutahiko körpünü tərk etməyi rədd etmişdir. Cənnət tanrılarının heç biri (ən azından kişi olanlar) ona qarşı gəlməyə cürət edə bilmirlər. Lakin sonda şəfəq ilahəsi Uzume önə çıxaraq onunla qarşılaşacağını bildirir və körpüyə inamla irəliləyir. Körpüyə çatanda rəqs edərək gözəllik və zərifliyini güclü tanrıya nümayiş etdirir.

Saruxan bəy (XIII əsr – 1346) — Qərbi Anaodoluda mərkəzi Manisa olan Saruxanoğulları bəyliyinin qurucusu, xarəzmli türkman bəyidir. == Həyatı == Atası Albaqu bəy, onun atası da Saruxandır. Bilinən qardaşları Çoğa bəy və Əli paşadır. Saruxan bəyin Səlcuqluların uc bəylərindən və ya tabeliyindəki şəxslərdən biri olduğu düşünülür. Manisanı 3 illik mühasirədən sonra Bizanslılardan almışdır. Manisadakı Saruxan Baba Türbəsi olaraq da bilinən Saruxan bəy türbəsində dəfn olunmuşdur. Dəqiq doğum tarixi bilinmir. 1300-cü ildə anadan olduğu təxmin edilir. 1345-1346-cı illərdə vəfat etmişdir. == Fəaliyyəti == === Manisanın ələ keçirilməsi === Bu proses barədə mənbələrdə yetəri qədər məlumat yoxdur.

Dağyurd (əvvəlki adı: Saruşen) — Azərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun Dağyurd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocalı rayonunun Saruşen kəndi Dağyurd kəndi adlandırılmışdır. 1992-ci ildən 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Dağyurd kəndi Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. 19-20 sentyabr 2023-cü il tarixlərində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin anti-terror tədbirləri nəticəsində Azərbaycan nəzarətinə qayıtmışdır. == Tarixi == XIX əsrin 90-cı illərində İrandan köçüb gəlmış erməni ailələrinin Dağyurd kəndində məskunlaşmasından sonra SaruŞen/SoruŞen (dağkənd) adlandırılmış, 1992-ci ildən kəndin əvvəlki adı bərpa edilmişdir. Oykonim "dağda salınmış yurd" mənasındadır. == Əhalisi == Kəndin adı ermənilər tərəfindən dəyişdirilərək Saruşen qoyulub. Kəndin demək olar ki, bütün əhalisi ermənilərdən ibarətdir. Kənddə yalnız bir nəfər Gülzar Qriqoryan adlı azərbaycanlı qadın yaşayır.

Hakkı Saruhan Oluç (14 yanvar 1958, İstanbul) — mühəndis və siyasətçi; Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 25, 27 və 28-ci çağırışlarının deputatı. == Həyatı == Hakkı Saruhan Oluç 14 yanvar 1958-ci ildə İstanbulda anadan olub. Almaniyanın RWTH Aaxen Universitetindən məzun olub. Uzun illər qəzetlərdə, jurnallarda və nəşrlərdə çalışıb. Azadlıq və Dayanışma Partiyasının qurucularından olub və sədr müavini vəzifəsində təmsil olunub. Xalqların Konqresinin (HDK), YSP və HDP-nin da qurucularından olub. Bir müddət HDP həmsədrinin müavini vəzifəsində də çalışıb. Siyasi fəaliyyəti ərzində ÖDP, EDP, HDP və DEM üzvü olub. İyun 2015-ci ildə İstanbul ilindən, 2018 və 2023-cü illərdə isə Antalya ilindən Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 25, 27 və 28-ci çağırışlarının deputatı seçilib. 27-ci çağırışda HDP TBMM qrupunun sədr müavini, 28-ci çağırışda isə TBMM Plan və Büdcə Komissiyasının üzvü və DEM Partiyası TBMM qrupunun sədr müavini vəzifələrində təmsil olunub.

Hakkı Saruhan Oluç (14 yanvar 1958, İstanbul) — mühəndis və siyasətçi; Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 25, 27 və 28-ci çağırışlarının deputatı. == Həyatı == Hakkı Saruhan Oluç 14 yanvar 1958-ci ildə İstanbulda anadan olub. Almaniyanın RWTH Aaxen Universitetindən məzun olub. Uzun illər qəzetlərdə, jurnallarda və nəşrlərdə çalışıb. Azadlıq və Dayanışma Partiyasının qurucularından olub və sədr müavini vəzifəsində təmsil olunub. Xalqların Konqresinin (HDK), YSP və HDP-nin da qurucularından olub. Bir müddət HDP həmsədrinin müavini vəzifəsində də çalışıb. Siyasi fəaliyyəti ərzində ÖDP, EDP, HDP və DEM üzvü olub. İyun 2015-ci ildə İstanbul ilindən, 2018 və 2023-cü illərdə isə Antalya ilindən Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 25, 27 və 28-ci çağırışlarının deputatı seçilib. 27-ci çağırışda HDP TBMM qrupunun sədr müavini, 28-ci çağırışda isə TBMM Plan və Büdcə Komissiyasının üzvü və DEM Partiyası TBMM qrupunun sədr müavini vəzifələrində təmsil olunub.