TİB

Tibb (Ərəbcə: طب ) — insan sağlamlığını qorumaq və möhkəmləndirmək üçün müxtəlif xəstəlikləri və patoloji vəziyyətləri öyrənən, insan orqanizmində normal və patoloji proseslərin tədqiqatı üzrə elmi və praktik fəaliyyət sahəsidir. Elmi və praktiki fəaliyyətin bir istiqaməti olub, xəstə və sağlam insanların orqanizmində gedən prosesləri öyrənir, onların sağlamlığını qoruyur və xəstəliklərin müalicə üsullarını işləyib hazırlayır.

1 nömrəli Bakı Tibb Kolleci (əvvəlki adı: 1 nömrəli Bakı Tibb Məktəbi) — Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi == Tarixi == Əvvəlki adı 1 nömrəli Bakı Tibb Məktəbi olmuş və 16 iyun 2010-cu ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarına əsasən hazırkı ad ilə adlandırılmışdır. == İxtisaslar == Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə mütəxəssislər hazırlanır: Müalicə işi; Mamalıq işi; Əczaçılıq; Tibb bacısı işi.

1 nömrəli Bakı Tibb Kolleci (əvvəlki adı: 1 nömrəli Bakı Tibb Məktəbi) — Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi == Tarixi == Əvvəlki adı 1 nömrəli Bakı Tibb Məktəbi olmuş və 16 iyun 2010-cu ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarına əsasən hazırkı ad ilə adlandırılmışdır. == İxtisaslar == Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə mütəxəssislər hazırlanır: Müalicə işi; Mamalıq işi; Əczaçılıq; Tibb bacısı işi.

Kabildə təcili tibbi yardım maşınının partladılması (2018) — 2018-ci ilin yanvarın 27-də Əfqanıstanın Kabildəki Sidarat Meydanı yaxınlığında təcili tibbi yardım maşını partlayıcı qurğu kimi istifadə olundu. Hücumda ən az 103 adam öldü, 235 nəfər isə yaralandı. Taliban hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürdü. == Terror == 2018-ci ilin yanvarın 27-də terrorçular gur saatlarında Kabildəki Daxili İşlər Nazirliyi binasının yaxınlığında yerləşən, güclü mühafizə olunan küçəsində partlayıcı maddələrlə dolu təcili tibbi yardım maşınını partlatdılar. Terrorçular bombaları Avropa İttifaqı konsulluğu, o cümlədən Kabilin səfirlikləri və hökumət binaları yaxınlığında yerləşən növbətdi yoxlama məntəqəsinə keçərkən partladıblar. Partlayış o qədər güclü olub ki, paytaxt yaxınlığında da hiss olunub və dərhal ətraf mühit məhv olub. Jurnalistlər Xəstəxanası, dövlət idarələri, iş yerləri və məktəblər partlayışdan sonra bağlanıb. Bu Cəlalabad və Kabildə “İnter-Continental” mehmanxanasındakı yardım agentliyi çəkilişləri sonrası 7 gün içində olan ən böyük terror idi. Rəsmi şəxslərin bəyanatlarına görə, bomba təcili yardım maşınında gizlədilib və ikinci polis məntəqəsində partladılıb. Həmçinin yaxınlıqda yerləşən nəqliyyat vasitələri, mağazalar və binalar dağılıb.

2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci (əvvəlki adı: 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Məktəbi) — Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi == Tarixi == Əvvəlki adı 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Məktəbi olmuş və 16 iyun 2010-cu ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarına əsasən hazırkı ad ilə adlandırılmışdır. 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci hüquqi formasına görə dövlət, hüquqi şəxs statusuna malik, orta ixtisas təhsilli mütəxəssis hazırlayan və orta tibb və əczaçı ixtisas təhsilli işçilərin ixtisasartırılma və təkmilləşdirmə proseslərini həyata keçirən tədris müəssisəsidir. Fəaliyyət göstərdiyi müddətdə səhiyyə müəssisələri üçün 26380 orta ixtisaslı tibb işçisi yetişdirmişdir. Kollecin məzunları təkcə Azərbaycanda deyil, həmçinin yaxın və uzaq xarici ölkələrdə də öz vəzifə borclarını yerinə yetirərək əhaliyə xidmət göstərir. == Direktorları == Dilarə Əli qızı Məmmədəliyeva (2007-ci ildən) == İxtisaslar == Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə mütəxəssislər hazırlanır: Mamalıq işi; Tibbi profilaktika; Ortopedik stomatologiya; Əczaçılıq; Tibb bacısı işi; Laboratoriya diaqnostikası.

2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci (əvvəlki adı: 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Məktəbi) — Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyində olan orta-ixtisas təhsili müəssisəsi == Tarixi == Əvvəlki adı 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Məktəbi olmuş və 16 iyun 2010-cu ildən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarına əsasən hazırkı ad ilə adlandırılmışdır. 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci hüquqi formasına görə dövlət, hüquqi şəxs statusuna malik, orta ixtisas təhsilli mütəxəssis hazırlayan və orta tibb və əczaçı ixtisas təhsilli işçilərin ixtisasartırılma və təkmilləşdirmə proseslərini həyata keçirən tədris müəssisəsidir. Fəaliyyət göstərdiyi müddətdə səhiyyə müəssisələri üçün 26380 orta ixtisaslı tibb işçisi yetişdirmişdir. Kollecin məzunları təkcə Azərbaycanda deyil, həmçinin yaxın və uzaq xarici ölkələrdə də öz vəzifə borclarını yerinə yetirərək əhaliyə xidmət göstərir. == Direktorları == Dilarə Əli qızı Məmmədəliyeva (2007-ci ildən) == İxtisaslar == Kollecdə aşağıdakı ixtisaslar üzrə mütəxəssislər hazırlanır: Mamalıq işi; Tibbi profilaktika; Ortopedik stomatologiya; Əczaçılıq; Tibb bacısı işi; Laboratoriya diaqnostikası.

ABŞ Milli Tibb Kitabxanası — Amerika Birləşmiş Ştatları federal hökuməti tərəfindən idarə olunan, dünyanın ən böyük tibb kitabxanasıdır. Kitabxananın kolleksiyasında yeddi milyondan çox kitab, jurnal, texniki hesabatlar, əlyazmalar, mikrofilmlər, fotoşəkillər və tibb və əlaqəli elmlərə dair təsvirlər, o cümlədən dünyanın ən qədim və nadir əsərləri var. == Tarixi == Milli Tibb Kitabxanası 1836-cı ildə sələfi ABŞ Ordusunun Baş Cərrah ofisinin bir hissəsi olan Baş Cərrah Ofisinin Kitabxanası idi. ABŞ Silahlı Qüvvələrin Patologiya İnstitutu və onun Tibb Muzeyi 1862-ci ildə Ordu Tibb Muzeyi kimi yaradılıb. 1956-cı ildə kitabxananın adı dəyişdirilərək Milli Tibb Kitabxanası adlandırıldı və kitabxananın kolleksiyası ABŞ Müdafiə Nazirliyinin nəzarətindən Səhiyyə, Təhsil və Rifah Departamentinin İctimai Səhiyyə Xidmətinə verildi. Kitabxana indiki ünvanına 1962-ci ildə köçdü. == Nəşrlər və informasiya resursları == 1879-cu ildən bəri ABŞ Milli Tibb Kitabxanası beş minə yaxın seçilmiş jurnallarda məqalələr üçün aylıq bələdçi olan Medikus göstəricisini nəşr etdi. Sonuncu Medikus göstricisi 2014-cü ilin dekabr ayında nəşr olunub. Milli Tibb Kitabxanası, Entrez axtarış sistemi vasitəsilə əldə edilə bilən bioloji məlumat bazalarını saxlayan Milli Biotexnoloji Məlumat Mərkəzi idarə edir. == Toksikologiya və Ətraf Mühitin Sağlamlığı == Toksikologiya və Ətraf Mühitin Sağlamlığı Proqramı 1967-ci ildə Milli Tibb Kitabxanasında yaradılmışdır və tibbi ədəbiyyatdan, dövlət və qeyri-hökumət təşkilatlarının fayllarından toplanmış kompüter məlumat bazalarının hazırlanması ilə məşğuldur.

Ajania tibetica (lat. Ajania tibetica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ajania cinsinə aid bitki növü.

Akademik İ. P. Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universiteti (rus. Первый Санкт-Петербургский государственный медицинский университет имени академика И. П. Павлова) — Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == Universitet 1897-ci ildə Qadın tibbi institutu adı altında yaradılıb, 2013-cü ildə isə universitetə hazırkı adı verilib. Rus fizioloq, Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı İvan Pavlovun adını daşıyır. Rusiyanın ən qədim tibb universitetlərindən biri hesab olunur. Akademik İ. P. Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universiteti Sankt-Peterburq şəhərində öz strukturunda poliklinikaya malik olan yeganə ali məktəbdir. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Rəsmi saytı Vikianbarda Akademik İ. P. Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universiteti ilə əlaqəli mediafayllar var.

Aleksandr Tibilov (oset. Тыбылты Алыксандр ; 17 fevral 1887 – 1937, Sxinval) — Cənubi Osetiya, Sovet yazıçısı, jurnalist, ədəbiyyatşünas və ictimai xadim. Osetin "Fidiuaq" ədəbi jurnalının qurucularından biri. Əsərlərini Hosdau təxəllüsü ilə yazmışdır. Cənubi Osetiya Dövlət Universitetinə onun adı verilmişdir. == Bioqrafiya == 17 fevral 1887-ci ildə Tiflis vilayəinin Zalda kəndində (bu gün ki Cənubi Osetiyanın Tsxinvali rayonu) anadan olmuşdur. 1910-cu ildə Tiflis gimnaziyasını bitirmiş və həmin il Novorossiysk Universitetinin Tarix və Filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. 1915 -ci ildə universiteti bitirdikdən sonra Tiflisdəki doğma gimnaziyasında rus dilindən dərs demişdir. 1918-ci ildə Tsxinvaliyə köçür və burada yerli gimnaziyada dərs deməyə davam edir. 1920-ci ildə Cənubi Osetiyanın təhsil orqanlarında hökumət vəzifəsinə təyin edilir.

Almaniya Milli Tibb Kitabxanası (ZB MED) — Almaniya Federativ Respublikasının tibb, səhiyyə elmləri və ətraf mühit üzrə milli kitabxanasıdır. Kitabxana 1973-cü ildə bir neçə daha köhnə qurumların birləşməsi nəticəsində yaranmışdır. Bu gün ZB MED dünyanın ən böyük mütəxəssis kitabxanası və Avropanın ən böyük tibbi kitabxanasıdır. == Tarixi == ZB MED-in kökləri Reyn vilayəti irsi üçün vacib olan iki sələfi qurumda izlənilə bilər, biri 1847-ci ildə Bonnda, digəri isə 1908-ci ildə Kölndə yaradılmışdır. === Köln === Praktiki Tibb Akademiyası 1908-ci ildə xəstəxana kitabxanasını yaratdı. Kitabxana İkinci Dünya Müharibəsindən sağ çıxdı və 1949-cu ildə Alman Tədqiqat Fondu (DFG) Qərbi Almaniyada tibbi ədəbiyyatın toplanması üçün ona ümummilli məsuliyyət verdi. Kitabxana eyni zamanda ingilis dilində nəşrləri toplamağa başladı. 1994-cü ildə kitabxananın adı “Deutsche Zentralbibliothek für Medizin” olaraq dəyişdirildi və 1999-cu ildə Köln Universitetinin Xəstəxanasının kampusunda yeni binaya köçürüldü. === Bonn === 1934-cü ildə Kənd Təsərrüfatı Universiteti Bonn Universitetinin tərkibinə daxil edildi və kitabxana universitetin əsas kitabxanasının şöbəsinə çevrildi. 1950-ci ilə qədər bu, Qərbi Almaniyanın ən böyük kənd təsərrüfatı kitabxanası idi.

Alpert Tibb Məktəbi (ing. The Warren Alpert Medical School of Brown University) — Braun Universitetində tibb proqramını həyata keçirən təhsil müəssisəsi == Tarixi == 1811-ci ildə yaradılmışdır. 1991-ci ildən məktəb Braun Tibb Məktəbi adlandırılır. 2007-ci ildə iş adamı Uorren Alpert məktəbə 100 milyon dollar vəsait yardım edir. Bunun qarşılığında məktəbin adı dəyişdirilərək Uorren Alpert Tibb Məktəbi olur. == Fəaliyyəti == Hazırda bu məktəb Amerikanın ən rəqabətli məktəblərindəndir. Məktəbə qəbul olmaq istəyənlərin yalnız 2%-dən aşağısı müsabiqədən uğurla keçir. Məktəbdə hüceyrə biologiyası, fiziologiyası, biokimya, qidalanma, immunologiya və genetika, mikroskopik anatomiya, ümumi patologiya, neyrobiologiya, patofiziologiya, neyrofarmokologiya, mikrobiologiya, epidemiologiya, endokrin patofiziologiya, kardiologiya, nefrologiya, pulmonologiya, gematologiya, qastroenterologiya və s. elmlər öyrədilir. Burada 4 il təhsil aldıqdan sonra tələbələr bakalavr diplomu alır və avtomatik olaraq təhsilini MD (latın dilindən "Medicinae Doctor" - tibb doktoru) dərəcəsi almaq üçün davam etdirir.

Astana Tibb Universiteti — Qazaxıstan SSR Nazirlər Sovetinin 26 oktyabr 1964-cü il tarixli əmri ilə qurulan və Astana şəhərində yerləşən ali təhsil tibb müəssisəsi. Başlanğıcda universitet Tselinoqrad Dövlət Tibb İnstitutu (TDTU) adlandı, 2009-cu ildə Astana Tibb Universiteti adlandırıldı və Qazaxıstandakı tibb universitetləri arasında ilk səhmdar cəmiyyət oldu. == Missiya və hədəfləri == 1964-cü ildə universitet açıldıqdan sonra yalnız universitetin adı dəyişdirilmədi, eyni zamanda ixtisasların sayı da artdı, kredit təhsili texnologiyaları və üç mərhələli təhsil sistemi — bakalavr, magistr, doktorantura, aspirantura, akademik proqramlar tətbiq olundu. Universitetin reytinqi durmadan artır və bir neçə ildir ki, universitet Qazaxıstan Respublikasının üç aparıcı tibb universitetlərindən biridir. Gələcəkdə Astana Tibb Universiteti olmalıdır: Ali, aspirantura və davamlı tibbi təhsil, səhiyyə yenilikləri sistemində liderdir Qabaqcıl Tibbi Texnologiyalar Elmi və Klinik Mərkəzi, İntellektual İnkişaf; Korporativ idarəetmə standartlarının formalaşdırılması və tətbiqi mərkəzi; Elmi, sosial-mədəni, təhsil mühiti və infrastrukturunun formalaşdırılması mərkəzi. Əsas inkişaf prioritetləri: insan resurslarının inkişafı; keyfiyyətli tibbi təhsil vermək; öz klinik bazasının yaradılması; universitet elminin təkmilləşdirilməsi; beynəlxalq təhsil və elmi cəmiyyətə inteqrasiya. Formalaşdırılmış missiyaya əsasən, universitet aşağıdakı hədəfləri müəyyənləşdirdi: Qazaxıstan Respublikasının səhiyyə sistemi üçün rəqabət qabiliyyətli, yenilikçi texnologiyalara, biliklərə və qloballaşma şəraitində yüksək keyfiyyətli və təhlükəsiz tibbi xidmətlər göstərməyi bacaran ahəngdar inkişaf etmiş mütəxəssislərə peşəkar və mənəvi cəhətdən mükəmməl mütəxəssislər hazırlamaq keyfiyyətini təmin etmək dünya birliyinin; Təhsil fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi; Yenilikçi klinik fəaliyyətin təşkili; Tədqiqat işinin təkmilləşdirilməsi; Lisansüstü və davamlı peşə təhsili, güclü bir elmi məktəb, səhiyyə və əczaçılıq sahəsindəki yeniliklərin təkmilləşdirilməsi; Fəaliyyətlərin strateji planlaşdırılmasının inkişafı; Əməliyyatların və maliyyə və aktiv idarəetməsinin gücləndirilməsi; İnformasiya və texnologiyalar mənbəyi olan korporativ etik standartların formalaşdırılması və tətbiqi, elmi, sosial-mədəni, sağlam korporativ mühitin formalaşdırılması, səhiyyə sisteminə inam. Əsas hədəflərə uyğun olaraq Universitetin inkişafının strateji istiqamətləri formalaşdırıldı: Strateji istiqamət: Ali tibb təhsili sahəsində rəhbər vəzifələrin formalaşdırılması "Tibb Universiteti Astana" ASC tərəfindən göstərilən təhsil xidmətlərinin yüksək səviyyədə keyfiyyətinin təmin edilməsi Təhsil xidmətlərinin optimal həcminin və strukturunun təmin edilməsi Təhsil xidmətlərinin göstərilməsinə inteqrasiya olunmuş yanaşmanın təmin edilməsi (sosial aspekt) Strateji istiqamət: Korporativ idarəetmənin səmərəliliyinin artırılması.

Aviasiya tibbi — tibb elminin bir sahəsi. Təyyarədə uçuşun tibbi cəhətdən təhlükəsizliyini, uçuş heyətinin sağlamlığını və onun müasir təyyarədə iş qabiliyyətinin mühafizə edilib yüksək səviyyədə saxlanılmasını təmin edən tədbirləri öyrənir. Aviasiya tibbi uçuş heyətinin əmək, istirahət, yuxu və qida rejimini müəyyən edir, onun sağlamlığına xüsusi funksional diaqnostika üsulları ilə tibbi nəzarət edir, təyarrəçinin fərdi xüsusiyyətlərindən asılı olan qəzasız uçuşun elmi əsaslarını və s. öyrənir. Aviasiya tibbinin problem və üsullarının çoxu kosmik tibbin problem və üsullarına yaxındır. Aviasiya tibbinə aviasiyada tibb xidmətinin təşkili və taktikası, radiobiologiya, aviasiya fiziologiyası və gigiyenası, aviasiya psixologiyası və s. daxildir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Zadik, Y; Chapnik, L; Goldstein, L. "In-Flight Barodontalgia: Analysis of 29 Cases in Military Aircrew". Aviation, Space, and Environmental Medicine. 78 (6).

Azərbaycan Tibb Universiteti – Azərbaycanın tibb profilli ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == === AXC dövrü === Azərbaycanda yüksəkixtisaslı tibb kadrlarının hazırlanması 1919-cu ilin noyabrında ilk Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin qərarına əsasən, tibb fakültəsi də daxil olmaqla dörd fakültədən ibarət Bakı Dövlət Universitetinin yaradıldığı vaxtdan başlamışdır. 1919-cu ilin may ayında tanınmış cərrah professor İ. Razumovskinin rəhbərliyi altında xüsusi hazırlıq komissiyası təşkil edilmiş, üç ay sonra isə Universitet ilk tələbələrini qəbul etmişdir. Tibb fakültəsinin yaradılmasında tanınmış alimlərdən professorlar İ. Şirokoqorov, S. Davidenkov, F. İlyin, L. Levin, N. Uşinski, K. Malinovski, P. Rostovsev, M. Çlenov və başqalarının böyük rolu olmuşdur. Hökumətin qərarına əsasən, Bakı şəhərinin mühüm xəstəxanaları Universitetin istifadəsinə verildi. Həmin dövrdə tibb kadrları hazırlanmasının Bakı Dövlət Universitetinin ilk buraxılışı 1922-ci ildə oldu və 30 məzuna şərəfli həkim adı verildi. Onların arasında iki azərbaycanlı qız da var idi: Adilə Şahtaxtinskaya və Ceyran Sultanova. === SSRİ dövrü === ==== 1930–1940-cı illər ==== 1930-cu ilə kimi Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsi 1407 həkim hazırladı. Onların arasında 292 azərbaycanlı oğlan və 56 qız var idi. Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin 1930-cu il 19 iyunda Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsinin müstəqil, 2 fakültəsindən ibarət (müalicə-profilaktika və sanitariya-gigiyena) tibb institutuna çevrilməsi haqqında 287\99 saylı qərarı verildi.

Azərbaycan Tibb Universiteti – Azərbaycanın tibb profilli ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == === AXC dövrü === Azərbaycanda yüksəkixtisaslı tibb kadrlarının hazırlanması 1919-cu ilin noyabrında ilk Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin qərarına əsasən, tibb fakültəsi də daxil olmaqla dörd fakültədən ibarət Bakı Dövlət Universitetinin yaradıldığı vaxtdan başlamışdır. 1919-cu ilin may ayında tanınmış cərrah professor İ. Razumovskinin rəhbərliyi altında xüsusi hazırlıq komissiyası təşkil edilmiş, üç ay sonra isə Universitet ilk tələbələrini qəbul etmişdir. Tibb fakültəsinin yaradılmasında tanınmış alimlərdən professorlar İ. Şirokoqorov, S. Davidenkov, F. İlyin, L. Levin, N. Uşinski, K. Malinovski, P. Rostovsev, M. Çlenov və başqalarının böyük rolu olmuşdur. Hökumətin qərarına əsasən, Bakı şəhərinin mühüm xəstəxanaları Universitetin istifadəsinə verildi. Həmin dövrdə tibb kadrları hazırlanmasının Bakı Dövlət Universitetinin ilk buraxılışı 1922-ci ildə oldu və 30 məzuna şərəfli həkim adı verildi. Onların arasında iki azərbaycanlı qız da var idi: Adilə Şahtaxtinskaya və Ceyran Sultanova. === SSRİ dövrü === ==== 1930–1940-cı illər ==== 1930-cu ilə kimi Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsi 1407 həkim hazırladı. Onların arasında 292 azərbaycanlı oğlan və 56 qız var idi. Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin 1930-cu il 19 iyunda Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsinin müstəqil, 2 fakültəsindən ibarət (müalicə-profilaktika və sanitariya-gigiyena) tibb institutuna çevrilməsi haqqında 287\99 saylı qərarı verildi.

Azərbaycan Təbabəti Muzeyinin yaranması, fəaliyyəti və inkişafı tibbin tarixi ilə bilavasitə əlaqədardır. == Tarixi == Muzey Respublika Səhiyyə Nazirliyinin (nazir Tələt Qasımov) 2 iyul 1984-cü il tarixli əmri ilə yaradılmışdır. 29 yanvar 1986-cı ildən rəsmi şəkildə fəaliyyət göstərir. == Ekspozisiyası == Ekspozisiya Asklepinin (qədim yunan mifologiyasında sağlamlıq tanrısı) təsviri olan barelyeflə başlayır. Girişdə qədim yunan mifologiyasına görə sağlamlıq tanrısı hesab edilən Asklepi və onun qızları Gigiyeya və Panatseyanın nəhəng barelyefləri var. Birinci zalda XII əsr Şərqinin ən böyük alimlərindən biri Əbu Əli ibn Sinanın büstü, onun bu günədək Avropanın bir çox tibb universitetlərində tədris edilən "Həkim elminin qanunu" əsərinin 1143-cü ilə aid əlyazmasının fotoşəkli nümayiş etdirilir. Bu zalda, həmçinin elmi tibbin əsasını qoyan Hippokratın büstü və onun məşhur andından bir parça təqdim olunur. Divar boyunca qədim yunan və Roma, orta əsrlər Azərbaycan, Şərq, Qərbi Avropa təbabətinin ayrı-ayrı elementləri nəfis şəkildə döymə üsulu ilə mis lövhələrə köçürülərək asılıb. İkinci zalda orta əsr cərrahlıq alətləri, XIII–XIX əsr həkimlərimizin əsli Əlyazmalar İnstitutunda saxlanan ayrı-ayrı tibbi traktatlarının surəti yerləşir. Burada, həmçinin Baba Qaibov Qarabaği, onun davamçıları olan Qaibovlar sülaləsinin fotoşəkilləri, müalicə məqsədilə istifadə etdikləri şəxsi əşyaları qorunub saxlanılır.

Azərbaycan Tibb Universiteti – Azərbaycanın tibb profilli ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == === AXC dövrü === Azərbaycanda yüksəkixtisaslı tibb kadrlarının hazırlanması 1919-cu ilin noyabrında ilk Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin qərarına əsasən, tibb fakültəsi də daxil olmaqla dörd fakültədən ibarət Bakı Dövlət Universitetinin yaradıldığı vaxtdan başlamışdır. 1919-cu ilin may ayında tanınmış cərrah professor İ. Razumovskinin rəhbərliyi altında xüsusi hazırlıq komissiyası təşkil edilmiş, üç ay sonra isə Universitet ilk tələbələrini qəbul etmişdir. Tibb fakültəsinin yaradılmasında tanınmış alimlərdən professorlar İ. Şirokoqorov, S. Davidenkov, F. İlyin, L. Levin, N. Uşinski, K. Malinovski, P. Rostovsev, M. Çlenov və başqalarının böyük rolu olmuşdur. Hökumətin qərarına əsasən, Bakı şəhərinin mühüm xəstəxanaları Universitetin istifadəsinə verildi. Həmin dövrdə tibb kadrları hazırlanmasının Bakı Dövlət Universitetinin ilk buraxılışı 1922-ci ildə oldu və 30 məzuna şərəfli həkim adı verildi. Onların arasında iki azərbaycanlı qız da var idi: Adilə Şahtaxtinskaya və Ceyran Sultanova. === SSRİ dövrü === ==== 1930–1940-cı illər ==== 1930-cu ilə kimi Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsi 1407 həkim hazırladı. Onların arasında 292 azərbaycanlı oğlan və 56 qız var idi. Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin 1930-cu il 19 iyunda Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsinin müstəqil, 2 fakültəsindən ibarət (müalicə-profilaktika və sanitariya-gigiyena) tibb institutuna çevrilməsi haqqında 287\99 saylı qərarı verildi.

Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb fakültəsi — Ümummilli lider, böyük öndər Heydər Əliyevin uzaqgörənliyi, müstəqilliyimizin qorunub saxlanmasi üçün bütün sahələrdə olduğu kimi ordu quruculuğuna verdiyi töhfələrdən Azərbaycan Tibb Universitetinin fakültələrindən biri. == Tarixi == Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb Fakültəsi Azərbaycanın sabiq prezidenti Heydər Əliyevin 25 may 2000-ci il tarixli 425 nömrəli Sərəncamına əsasən yaradılmış və Hərbi tibbi təhsilinin bütün formalarının Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb Fakültəsində mərkəziləşdirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Müdafiə nazirinin 10 dekabr 2000-ci il 0128 nömrəli əmri ilə Tibb Heyətinin təkmilləşdirilmə kursları və Hərbi Tibb məktəbi (2017-ci ilin aprel ayından Feldşer Hazırlığı kursu adlandırılmışdır) də Azərbaycan Tibb Universiteti Hərbi Tibb Fakültəsinin tərkibinə daxil edilmişdir. Respublikamızda tibbi təhsilin iki pilləliyə keçidi ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 18 mart 2010-cu il tarixli 50 №-li qərarına müvafiq olaraq Müdafiə nazirinin 22 oktyabr 2011-ci il tarixli 297 nömrəli əmri ilə Azərbaycan Tibb Universitetinin Hərbi Tibb Fakültəsində rezidentura şöbəsi də yaradılmışdır. 5 mart 2022-ci ildə Milli Müdafiə Universitetinin tabeliyinə verildi. == Haqqında == Hərbi Tibb Fakültəsinin tapşırığı Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin ehtiyacına uyğun hərbi həkim, hərbi həkim mütəxəssislər və feldşer hazırlamaq, eyni zamanda ordumuzda çalışan tibb heyətinin müxtəlif ixtisaslar üzrə təkmilləşməsini həyata keçirməkdir. Hərbi Tibb Fakültəsinin tabeliyində 4 kafedra fəaliyyət göstərir: Hərbi cərrahiyyə kafedrası, Hərbi terapiya kafedrası, Tibbi-profilaktika kafedrası və Tibb xidmətinin təşkili və taktikası kafedrası. Bu günə kimi Hərbi Tibb Fakültəsində Rezidentura kursunda 57 nəfər həkim-mütəxəssis, Hərbi həkim hazırlığı kursunda 559 nəfər Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi üçün, 71 nəfər Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi üçün, ümumilikdə 630 hərbi həkim hazırlanmış və Silahlı Qüvvələrin sərəncamına verilmişdir. Feldşer Hazırlığı kursunda isə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri üçün 550 hərbi feldşer hazırlanmışdır. Hərbi Tibb Fakültəsində 535 nəfər (378 zabit, 157 mülki qulluqçu) müxtəlif tibb ixtisasları üzrə Təkmilləşdirmə kursunda təhsil almışdır. Hal Hazırda Hərbi Tibb Fakültəsində Rezidentura kursunda 60 rezident, Hərbi Həkim hazırlığı kursunda 388, Feldşer hazırlığı kursunda 39 nəfər tələbə və kursant təhsil alır.

Azərbaycan Tibb Universiteti – Azərbaycanın tibb profilli ali təhsil müəssisəsi. == Tarixi == === AXC dövrü === Azərbaycanda yüksəkixtisaslı tibb kadrlarının hazırlanması 1919-cu ilin noyabrında ilk Azərbaycan Demokratik Respublikası parlamentinin qərarına əsasən, tibb fakültəsi də daxil olmaqla dörd fakültədən ibarət Bakı Dövlət Universitetinin yaradıldığı vaxtdan başlamışdır. 1919-cu ilin may ayında tanınmış cərrah professor İ. Razumovskinin rəhbərliyi altında xüsusi hazırlıq komissiyası təşkil edilmiş, üç ay sonra isə Universitet ilk tələbələrini qəbul etmişdir. Tibb fakültəsinin yaradılmasında tanınmış alimlərdən professorlar İ. Şirokoqorov, S. Davidenkov, F. İlyin, L. Levin, N. Uşinski, K. Malinovski, P. Rostovsev, M. Çlenov və başqalarının böyük rolu olmuşdur. Hökumətin qərarına əsasən, Bakı şəhərinin mühüm xəstəxanaları Universitetin istifadəsinə verildi. Həmin dövrdə tibb kadrları hazırlanmasının Bakı Dövlət Universitetinin ilk buraxılışı 1922-ci ildə oldu və 30 məzuna şərəfli həkim adı verildi. Onların arasında iki azərbaycanlı qız da var idi: Adilə Şahtaxtinskaya və Ceyran Sultanova. === SSRİ dövrü === ==== 1930–1940-cı illər ==== 1930-cu ilə kimi Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsi 1407 həkim hazırladı. Onların arasında 292 azərbaycanlı oğlan və 56 qız var idi. Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin 1930-cu il 19 iyunda Bakı Dövlət Universiteti tibb fakültəsinin müstəqil, 2 fakültəsindən ibarət (müalicə-profilaktika və sanitariya-gigiyena) tibb institutuna çevrilməsi haqqında 287\99 saylı qərarı verildi.

Azərbaycan tibb jurnalı — Azərbaycan SSR-də aylıq elmi jurnal. Azərbaycan SSR Səhiyyə Nazirliyinin orqanı. == Tarixi == 1923-cü ildən Bakıda nəşr edilmişdir. 1941–1955-ci illərdə nəşri müvəqqəti dayandırılmışdır. İlk adı "Nəzəri və praktiki tibb arxivi" olmuş, 1924-cü ildə "Nəzəri və praktiki tibb jurnalı", 1925-ci ildə "Bakı tibb jurnalı" adlandırılmışdır. 1928-ci ildən "Azərbaycan tibb jurnalı" adı ilə nəşr edilir. Jurnalda Azərbaycan və rus dillərində tibb nəzəriyyəsi və praktikasında, yeni müalicə üsullarının tətbiqinə, təcrübə mübadiləsinə, tibb tarixinə, səhiyyə işlərinin təşkilinə, tibb terminologiyasının yaradılması və təkmilləşdirilməsinə və s. məsələlərə dair məqalələr dərc olunurdu. 1976-cı ildə tirajı 9,5 minə yaxın olmuşdur.

Azərbaycanda tibb tarixi bu ölkədə təbabətin yaranmasından müasir dövrə qədər olan dövrü əhatə edir. == Erkən tarix == Azərbaycanda tibb tarixinin dərin kökləri var. Bir çox xəstəliklərə qarşı mübarizə aparmaq üçün qədim sakinlər cadugərliyə inanmışdılar. Bunu Azıx mağarasında daş dövrünə aid qırıntılar, boyalı lövhələr də sübut edir. İlk sakinlər xəstəlikləri müalicə etmək üçün dərman bitkiləri və otlardan istifadə edirdilər. Onların əldə etdikləri təcrübə nəsildən-nəslə inkişaf edərək xalq təbabətinə çevrilmişdir. Yazının yaranması ilə ənənəvi təbabətin şifahi və yazılı sahələrinin inkişafı bir-birindən ayrılmağa başladı. Azərbaycanın zəngin florası qədim zamanlardan həkimlərin və alimlərin diqqətini cəlb etmişdir. Bir çox dərman bitkiləri profilaktika və müalicə məqsədləri üçün istifadə edilmişdir. toxumlarından, köklərindən, çiçəklərindən, yarpaqlarından istifadə edilmişdir.

şöbəsinin rəhbəri, tibb elmləri doktoru, professor, 1950

Başqırdıstan Dövlət Tibb Universiteti (başq. Башҡорт дәүләт медицина университеты (БДМУ)) — Ufa şəhərində yerləşən, Rusiya Federasiyası Səhiyyə Nazirliyinin balansında olan dövlət ali təhsil mərkəzi. == Tarixi == Başqırdıstan Dövlət Tibb Universiteti 1932-ci ildə təşkil edilmişdir. İlk əvvəllər Frunze küçəsi ev 47 ünvanında yerləşən zirzəmiyə sahib binanın ikinci mərtəbəsində yerləşirdi. Sonradan binanı universitetə verirlər. Sonrakı illərdə universitetə 600 yerlik yataqxana inşa edilmişdir. Üstəlik yeni korpus belə istifadəyə verilmişdir. Universitetin ilk pedaqoqları: V. M. Romankeviç, S. Z. Lukmanov, Z. А. İsxanov, А. S. Davletov, İ. S. Nemkov, Q. N. Maslennikov, Е. N. Qribanov, М. А. Abdulmenov. 1933-cü ildə qistilogiya kafedrası, xarici dillər kabineti təşkil edilmişdir. Bu müəssisəyə həkim V. M. Romankeviç rəhbərlik edirdi.

Beynəlxalq Tibb Tarixi Cəmiyyəti (BTTC) — maddi maraq güdməyən beynəlxalq təşkilatdır. Məqsədi tibb tarixini araşdırmaq, o cümlədən beynəlxalq elmi konfranslar təşkil etməkdir. Cəmiyyət dünyanın 50 ölkəsində fəaliyyət göstərir. Onun 38 ölkədə nümayəndəlikləri və 800 yaxın üzvü var. Cəmiyyət üzvlərinin arasında həm tarixçilər, həm də həkimlər mövcuddur. == Konfranslar == İki ildən bir cəmiyyət beynəlxalq kongreslər keçirir Bu iki il arasında həm cəmiyyətin özü, həm də onun müxtəlif ölkələrdə olan milli nümayəndəlikləri tibb tarixinin ayrıca məsələlərinə aid beynəlxalq və milli konfranslar keçirirlər. Belə ki, 2005-ci ildə BTTC-nin dəstəyi ilə Bakıda tibb tarixinə aid ilk elmi konfrans keçirilmişdir — "Azərbaycanda Tibb Elminin Tarixi Problemləri" I Respublika Konfransı, Bakı, 1 – 2 fevral 2005 il). BTTC-nin vitse-prezidenti Gary Ferngrenin Konfransın təşkilatçısı və BTTC-də Azərbaycanın nümayəndəsi Fərid Ələkbərliyə göndərdiryi təbrik məktubu Konfransın məruzələr toplusunda dərc edilmişdi. == Vesalius == BTTC ildə iki dəfə Vesalius — Acta Internationalia Historiae Medicinae adlı beynəlxalq elmi jurnal nəşr edir. Jurnalda cəmiyyətin təşkil etdiyi konfranslardan məruzələr və başqa elmi materiallar dərc olunur.