Ensizyarpaq lavanda: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
(3 istifadəçi tərəfindən edilmiş 4 dəyişiklik göstərilmir) | |||
Sətir 33: | Sətir 33: | ||
}} |
}} |
||
'''Ensizyarpaq lavanda''' ({{ |
'''Ensizyarpaq lavanda''' ({{dil-la|Lavandula spica}})<ref>[[Nurəddin Əliyev]]. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.</ref> - {{lataz|Lamiaceae|no}} fəsiləsinin {{lataz|Lavandula}} cinsinə aid [[bitki]] növü.<ref>[[Elşad Qurbanov]]. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.</ref> |
||
Ensizyarpaq lavandanın vətəni [[Aralıq dənizi]]nin [[Fransa]] və [[İspaniya]] sahilləri hesab edilir. [[Avropa]], [[Şimali Afrika]], [[Şimali Amerika]]nın hər yerinə uyğunlaşdırılıb. |
Ensizyarpaq lavandanın vətəni [[Aralıq dənizi]]nin [[Fransa]] və [[İspaniya]] sahilləri hesab edilir. [[Avropa]], [[Şimali Afrika]], [[Şimali Amerika]]nın hər yerinə uyğunlaşdırılıb. |
||
== Təbii yayılması: == |
== Təbii yayılması: == |
||
Sətir 53: | Sətir 53: | ||
Torpaq eroziyasının qarşısının alınmasında böyük əhə¬mi¬y¬¬yə¬ti vardır. Çiçəkləri beyində qan dövranını yaxşılaşdıran, sidikqovucu, qıc olmağa qarşı və sakitləşdirici təsirə malikdir. Efir yağı parfümeriya-kosmetika əşya¬la¬rı¬nın istehsalında, kulinariyada ədviy¬yat kimi istifadə edilir. Xalq təbabətin¬də yağının spirt məhlulları baş ağrısı, əsəb xəstəliyi, revmatizm, ürək-damar, oynaq, dəri xəstəlikləri, zədələnmə və iflicdə istifadə edilir. |
Torpaq eroziyasının qarşısının alınmasında böyük əhə¬mi¬y¬¬yə¬ti vardır. Çiçəkləri beyində qan dövranını yaxşılaşdıran, sidikqovucu, qıc olmağa qarşı və sakitləşdirici təsirə malikdir. Efir yağı parfümeriya-kosmetika əşya¬la¬rı¬nın istehsalında, kulinariyada ədviy¬yat kimi istifadə edilir. Xalq təbabətin¬də yağının spirt məhlulları baş ağrısı, əsəb xəstəliyi, revmatizm, ürək-damar, oynaq, dəri xəstəlikləri, zədələnmə və iflicdə istifadə edilir. |
||
== İstinadlar == |
|||
== Mənbə == |
|||
{{İstinad siyahısı}} |
{{İstinad siyahısı}} |
||
[http://dendrologiya.az/?page_id=3207 Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh.] [[Tofiq Məmmədov (botanik)|T.S.Məmmədov]] |
[http://dendrologiya.az/?page_id=3207 Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191117193617/http://dendrologiya.az/?page_id=3207 |date=2019-11-17 }} [[Tofiq Məmmədov (botanik)|T.S.Məmmədov]] |
||
== Məlumat mənbələri == |
== Məlumat mənbələri == |
||
Sətir 66: | Sətir 65: | ||
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh |
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh |
||
{{Taksonbar}} |
|||
⚫ | |||
[[Kateqoriya:Qırmızı kitab siyahısında az qayğı tələb edən növlər]] |
|||
⚫ | |||
[[Kateqoriya:Dekorativ ağaclar]] |
|||
[[Kateqoriya:Avstraliya ağacları]] |
|||
[[Kateqoriya: Azərbaycan florası]] |
|||
[[Kateqoriya: Dendrologiya]] |
Səhifəsinin 23:13, 25 iyun 2021 tarixinə olan son versiyası
Ensizyarpaq lavanda | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Ensizyarpaq lavanda |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
|
Ensizyarpaq lavanda (lat. Lavandula spica)[1] - dalamazkimilər fəsiləsinin lavanda cinsinə aid bitki növü.[2]
Ensizyarpaq lavandanın vətəni Aralıq dənizinin Fransa və İspaniya sahilləri hesab edilir. Avropa, Şimali Afrika, Şimali Amerikanın hər yerinə uyğunlaşdırılıb.
Təbii yayılması:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Vətəni Aralıq dənizinin Fransa və İspan sahilləridir. Şimali Afrikada və Şimali Amerikada, Rusiyada, Qafqazın Qara dəniz sahilində bitir.
Botaniki təsviri:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hündürlüyü 30-60 (100) sm, kəskin qoxulu, həmişəyaşıl, bozumtul tükcüklü yarımkoldur. Aşağı oduncaqlaşmış budaqları çox şaxələnmiş, yuxarı qalxan, çoxsaylı cavan zoğludur; çiçəkli zoğları dörd hissəli, uzun, yuxarı buğumaralıdır. Yarpaqları üzbəüz, oturaq, uzunsov-xətvari, burulmuş kənarlı, uzunluğu 2-6 sm, yaşıl və ya boz-yaşıl tükcüklüdür. Çiçəkləri sünbülvari çiçək qrupları əmələ gətirən yalançı çiçək köbələrinə yığılmışdır. Çiçək tacı ikidodaqlı, uzunluğu təxminən 1 sm, əsasən mavi-bənövşəyi, tükcük¬lü¬dür. Meyvəsi qalın kasacığa daxil olan dörd qoza¬dan ibarətdir.
Ekologiyası:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ensizyarpaq lavanda quru daşlı yerlərdə bitir
Azərbaycanda yayılması:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qafqazda təbii halda yayılmışdır.
İstifadəsi:
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yaşıllaşdırmada bordyurların salınması üçün istifadə edilir. Bitkinin bütün hissələrində efir yağı, çiçəklərində aşılayıcı maddələr, qatranlar, ursol turşusu, kumarin, qerniarin vardır. Torpaq eroziyasının qarşısının alınmasında böyük əhə¬mi¬y¬¬yə¬ti vardır. Çiçəkləri beyində qan dövranını yaxşılaşdıran, sidikqovucu, qıc olmağa qarşı və sakitləşdirici təsirə malikdir. Efir yağı parfümeriya-kosmetika əşya¬la¬rı¬nın istehsalında, kulinariyada ədviy¬yat kimi istifadə edilir. Xalq təbabətin¬də yağının spirt məhlulları baş ağrısı, əsəb xəstəliyi, revmatizm, ürək-damar, oynaq, dəri xəstəlikləri, zədələnmə və iflicdə istifadə edilir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov
Məlumat mənbələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.
İstinad
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Флoрa Aзeрбaйджaнa. т.5. 1954; Флoрa Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh