ABŞ-nin Panamaya müdaxiləsi: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
ZéroBot (müzakirə | töhfələr)
k r2.7.1) (Bot redaktəsi əlavə edir: sr:Америчка инвазија на Панаму
k Solavirum "Just Cause" əməliyyatı səhifəsinin adını ABŞ-nin Panamaya müdaxiləsi olaraq dəyişdi.
 
(14 istifadəçi tərəfindən edilmiş 16 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Hərbi münaqişə
{{Hərbi münaqişə
| münaqişə = Just Cause əməliyyatı
|münaqişə = Just Cause əməliyyatı
| aiddir =
|aiddir =
| şəkil = [[Şəkil:Operation Just Cause Rangers 3rd sqd la comadancia small.jpg|300px]]
|şəkil = [[Fayl:Operation Just Cause Rangers 3rd sqd la comadancia small.jpg|300px]]
|şəklin ölçüsü =
| izah = ABŞ Rencerləri.
|şəklin izahı = ABŞ Rencerləri.
| tarixi =
| yeri = [[Panama]]
|tarixi =
|yeri = [[Panama]]
| səbəbi =
|səbəbi =
|vəziyyəti =
| nəticəsi = [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın qələbəsi
|nəticəsi = [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-nin qələbəsi
| ərazi =
| tərəf1 = [[Şəkil:Flag of USA.svg|22px]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
|ərazi =
|tərəf1 = [[Fayl:Flag of USA.svg|22px]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]
|tərəf2 = [[Fayl:Flag of Panama.svg|22px]] [[Panama]]
| tərəf1N =
|tərəf3 =
| tərəf2 = [[Şəkil:Flag of Panama.svg|22px]] [[Panama]]
| tərəf2N =
|tərəf4 =
|komandan1 = [[Maksvell Turman]]
| tərəf3 =
|komandan2 = [[Manuel Noryeqa]]
| tərəf3N =
|komandan3 =
| komandan1 = [[Maksvell Turman]]
|komandan4 =
| komandan2 = [[Manuel Noryeqa]]
| komandan3 =
|qüvvə1 = 26 000
| qüvvə1 = 26 000
|qüvvə2 = 12 000
| qüvvə2 = 12 000
|qüvvə3 =
| qüvvə3 =
|qüvvə4 =
| itkilər1 = 24 ölü <br /> 325 yaralı
|itkilər1 = 24 ölü <br> 325 yaralı
| itkilər2 = 300-400 hərbiçi və vətandaşlar.
|itkilər2 = 300-400 hərbçi və vətandaşlar.
| itkilər3 =
|itkilər3 =
| ümumi itkilər =
|itkilər4 =
|ümumi itkilər =
| qeydlər =
|vikianbar =
}}
}}


'''Just Cause əməliyyatı''' — [[20 dekabr]] [[1989]]-cu ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ın [[Panama]]ya hücümu.
'''Just Cause əməliyyatı''' — 20 dekabr 1989-cu ildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-nin [[Panama]]ya hücümu. İşğal ərzində Panamanın de-fakto lideri [[Manuel Noryeqa]] amerikalı hərbçilər tərəfindən əsir götürülərək ABŞ-yə aparılmış, onun yerinə [[Guilermo Endara Qalimani]] vəzifəyə təyin olunmuşdur. İşğaldan sonra Milli Müdafiə Qüvvələri (''Fuerzas Armadas de Panama'') dağıdılıb.


== Əmaliyyatın gedişi ==
== Əmaliyyatın gedişi ==
15 dekabr 1989 ildə Manuel Noryeqa [[Panama]] parlamentində çıxış edərkən [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-la müharibə şəraitində olduğunu bildirdi. 17–18 dekabr 1989-cu ildə [[Corc Herbert Uoker Buş]] Doğru İş ([[İngilis dili|İngiliscə]]: Just Cause) Əməliyyatı keçirməyi qərara aldı. 20 dekabr gecə saat 2 də Əməliyyat başladı. Səhərə [[Panama]]da yerləşən iki hərbi baza [[ABŞ]]-nin əlinə keçdi. Hərbi bazalar müqaviməti dayandırsalarda [[Panama]] hələdə müqavimət göstərirdi. 25 dekabrın səhəri müqavimət dayandırıldı və "Just Cause" əməliyyatı uğurla başa çatdı. Rəsmi məlumata görə əməliyyat zamanı [[Panama]]nın 400 vətandaşı həlak olub.


== İtkilər ==
[[15 dekabr]] [[1989|1989 ildə]] [[Manuel Noryeqa]] [[Panama]] parlamentində çıxış edərkən [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] la müharibə şəraitində olduğunu bildirdi.[[17 dekabr|17]]-[[18 dekabr|18]] [[dekabr]] [[1989|1989 ildə]][[Corc Uoker Buş]] Doğru İş ([[İngilis dili|İngiliscə]]: Just Cause)Əməliyyatı keçirməyi qərara aldı.[[20 dekabr]] gecə saat 2 də Əməliyyat başladı. Səhərə [[Panama|Panamada]] yerləşən iki hərbi baza [[ABŞ|ABŞın]] əlinə keçdi.Hərbi bazalar müqaviməti dayandırsalarda [[Panama]] hələdə müqavimət göstərirdi. [[25 dekabr|25 dekabrın]] səhəri müqavimət dayandırıldı və "Just Cause" əməliyyatı uğurla başa çatdı.Rəsmi məlumata görə əməliyyat zamanı [[Panama|Panamanın]] 400 vətandaşı həlak olub.
[[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusu]]nun itkiləri 23 ölü, 324 yaralı olaraq hesablanmışdır, Panama tərəfinin itkiləri barədə isə dəqiq məlumat yoxdur. Amerikan təxminlərinə görə Noryeqaya bağlı qüvvələr bu əməliyyatda 205 nəfər itki vermişdir. Rəsmi Pentaqon açıqlamasına görə əməliyyat ərzində 510 nəfər panamalı mülki vətəndaş həlak olub.

== Reaksiyalar ==
ABŞ-nin Panamanı işğal etməsi [[Kolumbiya]] xaricində qalan bütün [[Latın Amerikası]] ölkələri tərəfindən qınandı. Bu əməliyyat SSRİ və Çin tərəfindən də qınandı.


== Mənbə ==
== Mənbə ==
* [http://www.otvaga2004.narod.ru/publ_w1/panama_just-cause.htm "Just Cause" ABŞ-nin Panamaya qarşı hərbi əməliyyatı] {{Vebarxiv

* [http://www.otvaga2004.narod.ru/publ_w1/panama_just-cause.htm "Just Cause" ABŞ-ın Panamaya qarşı hərbi əməliyyatı]
| url = https://web.archive.org/web/20120115051531/http://otvaga2004.narod.ru/publ_w1/panama_just-cause.htm
| date = 2012-01-15
}}


[[Kateqoriya:Müharibələr]]
[[Kateqoriya:Müharibələr]]
[[Kateqoriya:ABŞ–Panama münasibətləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ–Panama münasibətləri]]
{{Link GA|pl}}

[[ar:الغزو الأمريكي لبنما]]
[[bg:Американско нахлуване в Панама]]
[[cs:Invaze Spojených států amerických do Panamy]]
[[da:USA's invasion af Panama]]
[[de:US-Invasion in Panama]]
[[en:United States invasion of Panama]]
[[es:Invasión estadounidense de Panamá de 1989]]
[[fa:حمله ایالات متحده به پاناما]]
[[fi:Operaatio Just Cause]]
[[fr:Invasion du Panama par les États-Unis]]
[[he:הפלישה האמריקאית לפנמה]]
[[hu:„Igaz ügy” hadművelet]]
[[id:Invasi Amerika Serikat ke Panama 1989]]
[[it:Invasione statunitense di Panama]]
[[ja:パナマ侵攻]]
[[ko:미국의 파나마 침공]]
[[ms:Serangan Amerika Syarikat ke atas Panama]]
[[nl:Operatie Just Cause]]
[[no:USAs invasjon av Panama]]
[[pl:Inwazja Stanów Zjednoczonych na Panamę]]
[[pt:Invasão do Panamá pelos Estados Unidos em 1989]]
[[ru:Вторжение США в Панаму]]
[[sr:Америчка инвазија на Панаму]]
[[sv:USA:s invasion av Panama]]
[[tr:ABD'nin Panama'yı işgali]]
[[uk:Вторгнення США в Панаму (1989)]]
[[zh:美国入侵巴拿马]]

Səhifəsinin 17:20, 23 avqust 2023 tarixinə olan son versiyası

Just Cause əməliyyatı
ABŞ Rencerləri.
Yeri Panama
Nəticəsi ABŞ-nin qələbəsi
Münaqişə tərəfləri

ABŞ

Panama

Komandan(lar)

Maksvell Turman

Manuel Noryeqa

Tərəflərin qüvvəsi

26 000

12 000

İtkilər

24 ölü
325 yaralı

300-400 hərbçi və vətandaşlar.

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Just Cause əməliyyatı — 20 dekabr 1989-cu ildə ABŞ-nin Panamaya hücümu. İşğal ərzində Panamanın de-fakto lideri Manuel Noryeqa amerikalı hərbçilər tərəfindən əsir götürülərək ABŞ-yə aparılmış, onun yerinə Guilermo Endara Qalimani vəzifəyə təyin olunmuşdur. İşğaldan sonra Milli Müdafiə Qüvvələri (Fuerzas Armadas de Panama) dağıdılıb.

Əmaliyyatın gedişi[redaktə | mənbəni redaktə et]

15 dekabr 1989 ildə Manuel Noryeqa Panama parlamentində çıxış edərkən ABŞ-la müharibə şəraitində olduğunu bildirdi. 17–18 dekabr 1989-cu ildə Corc Herbert Uoker Buş Doğru İş (İngiliscə: Just Cause) Əməliyyatı keçirməyi qərara aldı. 20 dekabr gecə saat 2 də Əməliyyat başladı. Səhərə Panamada yerləşən iki hərbi baza ABŞ-nin əlinə keçdi. Hərbi bazalar müqaviməti dayandırsalarda Panama hələdə müqavimət göstərirdi. 25 dekabrın səhəri müqavimət dayandırıldı və "Just Cause" əməliyyatı uğurla başa çatdı. Rəsmi məlumata görə əməliyyat zamanı Panamanın 400 vətandaşı həlak olub.

İtkilər[redaktə | mənbəni redaktə et]

ABŞ ordusunun itkiləri 23 ölü, 324 yaralı olaraq hesablanmışdır, Panama tərəfinin itkiləri barədə isə dəqiq məlumat yoxdur. Amerikan təxminlərinə görə Noryeqaya bağlı qüvvələr bu əməliyyatda 205 nəfər itki vermişdir. Rəsmi Pentaqon açıqlamasına görə əməliyyat ərzində 510 nəfər panamalı mülki vətəndaş həlak olub.

Reaksiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]

ABŞ-nin Panamanı işğal etməsi Kolumbiya xaricində qalan bütün Latın Amerikası ölkələri tərəfindən qınandı. Bu əməliyyat SSRİ və Çin tərəfindən də qınandı.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]