Andre Mari Amper: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k r2.7.1) (Bot redaktəsi əlavə edilir: frr:André-Marie Ampère
TjBot (müzakirə | töhfələr)
6.324 redaktə
k r2.7.2) (Bot redaktəsi əlavə edilir: tl:André-Marie Ampère
Sətir 113: Sətir 113:
[[tg:Ампер Андре Мари]]
[[tg:Ампер Андре Мари]]
[[th:อ็องเดร-มารี อ็องแปร์]]
[[th:อ็องเดร-มารี อ็องแปร์]]
[[tl:André-Marie Ampère]]
[[tr:Andre Marie Ampere]]
[[tr:Andre Marie Ampere]]
[[uk:Андре-Марі Ампер]]
[[uk:Андре-Марі Ампер]]

23:48, 9 oktyabr 2012 tarixindəki versiya

Andre Mari Amper
fr. André-Marie Ampère
Doğum tarixi 20 yanvar 1775(1775-01-20)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 10 iyun 1836(1836-06-10)[3][4][…] (61 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Təhsili
Fəaliyyəti fizik, riyaziyyatçı, mühəndis, filosof, kimyaçı, ixtiraçı
Üzvlüyü
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Andre Mari Amper — məşhur fransız fiziki və riyaziyyatçısı. Elektrodinamikanın elmi əsasını yaradanlardan biridir. O, fizika elminə ilk dəfə olaraq "elektrik cərəyanı" anlayışını daxil etmiş, molekulyar cərəyanlar fərziyyəsini irəli sürmüşdür. Amper Paris Elimlər Akademiyasının üzvü olmuşdur.

Fəaliyyəti

Amper və oğlunun məzarı

Andre Mari Amper zadəgan ailəsindədir. 14 yaşı olarkən Didro və Dalamerin yazdığı 20 cildlik Ensiklopediyanı tam oxumuş, təbiət elmləri və riyaziyyat ilə məşğul olmağa başlamışdır. 1801-ci ildə Burk-an-Bresdəki Mərkəzi məktəbin kafedrasına təyin olunmuşdur. 1805-ci ildə Parisin politexnik məktəbində repitior vəzifəsində çalışmışdır. 1809-cu ildə fəaliyyət göstərdiyi məktəbdə professor adı almışdır. Bu illər ərzində Amper öz sahəsində bir sıra tədqiqatlar aparmışdır. Ehtimal nəzəriyyəsi, variasiya hesabının mexanika məsələlərinə tətbiqi və riyazi analizə aid bir sıra işləri nəşr edilmişdir. Fizika sahəsindəki işləri onu öz zaməsinin ən böyük alimləri sırasına çıxarmışdır.

H.K.Ersted elektrik cərəyanın maqnit əqrəbinə təsirini kəşf etdikdən sonra Amper 1820-ci ildə maqnit əqrəbin əyilmə istiqamətini təyin etmək üçün qayda təklif etmişdir. Sonra Amper cərəyan keçən iki naqilin bir-birilə qarşılıqlı mexaniki təsirini kəşf etmiş, bu qarşılıqlı təsirin qanununu (Amper qanunu) və ilk dəfə maqnetizm nəzəriyyəsini yaratmışdır. Həmin nəzəriyyəyə görə maddənin maqnit xassələri onun hissəciklərindəki elektrik cərəyanları ilə təyin olunur. Amper öz fikirlərini Yalnız təcrübə yolu ilə əldə edilmiş elektrodinamik hadisələr nəzəriyyəsi əsərində çap etmişdir. Amper digər önəmli əsəri olan Elmlərin fəlsəfəsi təcrübələri əsəri 1834-cü ildə çap edilmişdir.

Mənbə

Vikianbarda Andre Mari Amper ilə əlaqəli mediafayllar var.

Həmçinin bax

  1. ↑ http://books.google.de/books?id=rwEoAAAAYAAJ&pg=PA389&hl=de#v=snippet&q=1775&f=false.
  2. ↑ http://amperemusee.fr.
  3. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  4. ↑ 1 2 Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.). 2 Éditions Robert Laffont, 1994. Vol. 1. P. 82. ISBN 978-2-221-06888-5
  5. ↑ 1 2 https://catalogues.royalsociety.org/CalmView/Record.aspx?src=CalmView.Persons&id=NA5782&pos=1.
  6. ↑ 1 2 https://www.bbaw.de/die-akademie/akademie-historische-aspekte/mitglieder-historisch/historisches-mitglied-andre-marie-ampere-47.
  7. ↑ Saint-Pierre D. Dictionnaire historique des Académiciens de Lyon (fr.): 1700-2016. Lyon: Académie des sciences, belles-lettres et arts de Lyon, 2017. P. 1369. ISBN 978-2-9559433-0-4
  8. ↑ baptismal record.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Andre_Mari_Amper&oldid=2351397"