Oqtay Sinanoğlu: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
k Alim_şablonu_qaydaya_salınır
Sətir 1: Sətir 1:
{{Alim
{{Alim
|Adı = Oqtay Sinanoğlu
|Başlıq illüstrasiyası = kimya
|Adı = Oqtay Sinanoğlu
|Orijinal adı = {{dil-tr|Oktay Sinanoğlu}}
|Orijinal adı = {{dil-tr|Oktay Sinanoğlu}}
|Digər adları =
|Fəxri ad =
|Şəkil = Oqtay Sinanoğlu.jpg
|Şəkil = Oqtay Sinanoğlu.jpg
|Şəklin ölçüsü = 240
|Şəkil miqyası = 240
|Şəklin izahı =
|Şəkil məlumat =
|Piktoqram = kimya
|Doğum tarixi =
|Doğum tarixi =
|Doğum yeri =
|Doğum yeri =
|Vəfatı =
|Vəfat tarixi =
|Vəfat yeri =
|Vəfat yeri =
|Vətəndaşlıq =
|Vəfat səbəbi =
|Milliyət =
|Dəfn yeri =
|Atası =
|Vətəndaşlığı =
|Anası =
|Milliyyəti =
|Elm sahəsi =
|Həyat yoldaşı =
|Alma mater = <!--Qədim təhsil ocaqları-->
|Uşağı =
|Təhsili = <!--Müasir təhsil ocaqları-->
|Atası =
|İş yeri =
|Anası =
|Elmi dərəcəsi =
|Elm sahəsi =
|Elmi vəzifəsi =
|Elmi dərəcəsi =
|Elmi rəhbəri =
|Elmi adı =
⚫
|İş yeri =
⚫
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınır =
|Alma-mater =
|Mükafatları =
|Təhsili =
|İmzası =
|Elmi rəhbəri =
⚫
|Tanınmış yetirmələri =
⚫
|İmzanın eni =
|Sayt =
|Tanınır =
|Mühüm layihələri =
|Üzvlüyü =
|Mükafatları =
|İmzası =
|Saytı =
|Vikianbar =
}}
}}
'''Oqtay Sinanoğlu''' ({{dil-tr|Oktay Sinanoğlu}}, {{DVTY}}[[25 fevral]] [[1935]]) — [[professor]], [[Humboldt mükafatı|Humboldt mükafatı laureatı]] <ref>[http://www.tdk.gov.tr/images/20150631.pdf Prof.Dr Oktay Sinanoğlu]</ref>
'''Oqtay Sinanoğlu''' ({{dil-tr|Oktay Sinanoğlu}}, {{DVTY}}[[25 fevral]] [[1935]]) — [[professor]], [[Humboldt mükafatı|Humboldt mükafatı laureatı]] <ref>[http://www.tdk.gov.tr/images/20150631.pdf Prof.Dr Oktay Sinanoğlu]</ref>

05:51, 14 sentyabr 2020 tarixindəki versiya

Oqtay Sinanoğlu
türk. Oktay Sinanoğlu
Doğum tarixi 25 fevral 1935(1935-02-25)[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 19 aprel 2015(2015-04-19) (80 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Elm sahəsi fiziki kimya
Elmi dərəcəsi
İş yerləri
Təhsili
Üzvlüyü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Oqtay Sinanoğlu (türk. Oktay Sinanoğlu, 25 fevral 1935[1], Bari – 19 aprel 2015, Mayami, Florida25 fevral 1935) — professor, Humboldt mükafatı laureatı [2]

Həyatı

Oqtay Nüzhət oğlu Sinanoğlu 26 fevral 1935-ci ildə İtaliyanın Bari şəhərində anadan olmuşdur. Atası o dövrdə Türkiyənin İtaliyadakı səfiri olduğunda Oqtay 1939-cu ilə qədər ailəsi ilə burada yaşamışdır. 1939-cu ildə Türkiyəyə qayıtdıqdan sonra Ankara şəhərində Yenişəhər Liseyində təhsil almağa başlamışdır. [3] 1953-cü ildə orta məktəbi bitirən Oqtay təhsilini davam etdirmək üçün ABŞ-a yola düşür. O, 1956-cı ildə Kali­for­ni­ya Uni­ver­si­te­ti­ni (Berkli) kimya mühəndisi ixti­sası üz­rə ən yüksək göstərici­lər­lə ba­şa vurur. 1957-ci ildə 8 ay müd­də­tinə Mas­saçuset Texnologiya İns­titutunda təh­silini ən yük­­­­sək qiy­mət­lərlə başa vur­duq­dan son­ra 2 il ərzində Kaliforniya Uni­­­­ver­site­tin­də doktorluq işini tamamla­yır.

Fəaliyyəti

1960-cı il­­dən Yel (Yale) Universitetinde associate pro­fes­sor kimi fəa­liy­yət göstərməyə baş­layır [4]. 1961-ci ildə o, “Alfred P.Sloan” mü­kafatına, 1963-cü ildə 28 ya­şın­da professor adına layiq görülür və XX əsr­də Yel Uni­ver­si­te­tinin ən gənc professoru olur. Bundan başqa o, Molekulyar biologiya ka­fedrasına ömür­lük rəhbərlik et­mək hüququ da qazanır. 1964-cü illdə universitetin nəzəri kimya fakültəsini yaradan Sinanoğlu buradakı faəliyyət müddətində "Atom və molekulların çox-elektron teoremi" (1961), "Şəbəkə nəzəriyyəsi" (1964), "Kimyəvi reaksiyaların mexanizm qanunu" (1974), "Mikrotermodinamika" (1981) kimi işlərini həyata keçirir. Yel Universitetində 37 il fəaliyyət göstərdikdən sonra 1997-ci ildə təqaüdə çıxaraq Türkiyəyə qayıtmışdır. Eyni il Ulduz Texniki Universitetində çalışmağa başlayan Sinanoğlu 2002-ci ilə qədər univeristetin professoru olmuşdur. Kimya ilə yanaşı Türk dilçilik elminə də böyük töhfələr verən Sinanoğlu qeyd edirdi: "Türk dili özlüyündə riyazi bir dildir və elm üçün çox əlverişlidir" . Bu haqda olan fikirlərini "Türk Ədəbiyyatı", "Türk yurdu", "Miliiyət", "Yeni Türkiyə" kimi jurnallarda çap etdirdiyi məqalələrində əks etdirmişdir.

Əsərləri

Akademik əsərləri:

  • Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures (Academic Press,1965)
  • Sigma Molecular Orbital Theory (Yale Press,1970)
  • Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules ( Yale Press,1971)
  • New Directions in Atomic Physics (Yale Press,1971)

Kitabları:

  • Fiziki-kimya terminləri lüğəti (1978)
  • Prof.Sinanoğlu və Türkçə (1997)
  • Bir Nyu-York xəyalı: Bye Bye Türkcə/ Türkcə gedərsə Türkiyə gedər (2011)
  • Hədəf Türkiyə
  • Yeni Elmin üfüqləri 1-2-3
  • Açıqlamalı fiziki-kimya və riyazi terminlər lüğəti (2000)

Mükafatları

1973-cü ildə elm sa­həsində nü­fuz­lu mükafatlardan bi­ri sayılan Humboldt adına mükafatın ilk laureatı o­l­muş­dur. Digər mükafatları aşağıdakılardır:

  • 1966- TÜBİTAK Elmi Mükafatı [5]
  • 1973- Almaniya A. von Humboldt mükafatı
  • 1973- Meksika Elena Moşinski Elmi Mükafatı
  • 1975- Yaponiya Beynəlxalq Elm xadimləri mükafatı
  • 1992- Mədəniyyət Nazirliyi Məlumat Çağı mükafatı
  • 1995- İLESAM Üstün xidmət mükafatı
  • 1995- TYB İlin Fikir adamı mükafatı
  • 2002- TÜRSAV Türk Dünyasına Xidmət Mükafatı

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 In memoriam: Oktay Sinanoğlu, renowned theoretical chemist. Yel Universiteti, 2015.
  2. ↑ Prof.Dr Oktay Sinanoğlu
  3. ↑ "Türk Einstein'ı yoğun bakımda! Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu kimdir?". Hürriyet (Turkish). 2015-04-10. İstifadə tarixi: 2015-04-21.
  4. ↑ "In memoriam: Oktay Sinanoğlu, renowned theoretical chemist". Yale News. 2015-04-20. İstifadə tarixi: 2015-04-21.
  5. ↑ "Geçmiş Yıllarda Bilim Ödülü Alanlar" (Turkish). TÜBİTAK. İstifadə tarixi: 2015-04-21.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Oqtay_Sinanoğlu&oldid=5462962"