Muxtar vilayət

Vikipediya saytından
NurAy (müzakirə | töhfələr) tərəfindən edilmiş 06:58, 2 may 2021 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Muxtar vilayət — SSRİ-də və bəzi digər əyalətlərdə dövlət muxtariyyətinin bir forması (məsələn, Qərbi Bosniya Muxtar Vilayəti, Kri Muxtar Vilayəti). Postsovet ölkələrindən muxtar vilayətlər hazırda Rusiyada (Yəhudi Muxtar Vilayəti) və Tacikistanda (Dağ-Badaxşan Muxtar Vilayət) mövcuddur. Muxtar vilayətlərə bəzən İspaniyanın muxtar regionları da deyilir.

Tarixi

Muxtar vilayətlər RSFSR (və daha sonra - SSRİ) ərazisində Oktyabr inqilabından sonra əksəriyyəti rus olmayan əhalisi olan ərazilərdən (ittifaq respublikalarında - əsasən titul olmayan əhali ilə) meydana çıxmağa başladı. Əvvəlcə muxtar vilayətlər vilayətlər, bölgələr, respublikalar (ASSR) ilə birlikdə müstəqil subyektlər idilər, daha sonra əyalətlərlə birlikdə ərazilərə birləşdirilməyə başladılar. Sonradan, muxtar vilayətlərin çoxu respublikalara çevrildi və 1936-cı ilin dekabrında yenidən müstəqil subyektlər oldular.

Sovet İttifaqında muxtar vilayətlərin siyahısı

Muxtar vilayət Başlaması Bitməsi İnz. mərkəzi İttifaq respublikası Millət adı Qeyd
Автономная область немцев Поволжья 19.10.1918 19.12.1923 Pokrovsk RSFSR almanlar Ныне Саратовская область
Удмуртская (до 01.01.1932 — Вотская) 04.11.1920 28.12.1934 İjevsk[1] RSFSR udmurtlar (вотяки) Ныне Удмуртская Республика
Марийская 04.11.1920 05.12.1936 Yoşkar-Ola RSFSR марийцы Марийская АССР (1936—1993), ныне Республика Марий Эл
Бурят-Монгольская 27.04.1921 30.05.1923 Çita RSFSR буряты Ныне Республика Бурятия
Монголо-Бурятская 09.01.1922 30.05.1923 İrkutsk RSFSR буряты Ныне Республика Бурятия
Кабардинская 01.07.1921 16.01.1922 Nalçik RSFSR кабардинцы Ныне Кабардино-Балкария
Калмыцкая 1921 1958 Astraxan до 1928 года, Элиста RSFSR калмыки Ныне Республика Калмыкия
Коми (Зырян) 1921 1936 Sıktıvkar[2] RSFSR коми-зыряне Ныне Республика Коми
Карачаево-Черкесская 12.01.1922 16.05.1992 Çerkessk RSFSR карачаевцы, черкесы Ныне Карачаево-Черкесская Республика
Юго-Осетинская 20.04.1922 Цхинвали Грузинская ССР осетины Ныне Южная Осетия (со спорным статусом)
Горно-Алтайская (до 1932 — Ойратская, до 1948 — Ойротская) 01.06.1922 16.05.1992 Qorno-Altaysk RSFSR алтайцы Ныне Республика Алтай
Адыгейская (до 24.08.1922 — Черкесская (Адыгейская), до 13.08.1928 — Адыгейская (Черкесская) 27.07.1922 16.05.1992 Maykop[3] RSFSR адыги (черкесы) Ныне Республика Адыгея
Северо-Осетинская 07.07.1924 05.12.1936 Vladikavkaz RSFSR osetinlər Ныне Республика Северная Осетия — Алания
Ингушская 07.11.1924 15.01.1934 Vladikavkaz RSFSR inquşlar Ныне Республика Ингушетия
Горно-Бадахшанская 02.01.1925 наст. время Xoroq Таджикская ССР[4] памирские народы Существует до сих пор
Кара-Калпакская 16.02.1925 20.03.1932 Turtkul Узбекская ССР каракалпаки Ныне Республика Каракалпакстан
Мордовская 10.01.1930 20.12.1934 Saransk RSFSR мордва Ныне Республика Мордовия
Хакасская 20.10.1930 16.05.1992 Abakan RSFSR xakasilər Ныне Республика Хакасия
Еврейская 07.05.1934 наст. время Birobican RSFSR евреи Существует до сих пор
Тувинская 11.10.1944 10.10.1961 Kızıl RSFSR тувинцы Ныне Республика Тыва

İstinadlar

  1. ↑ C января по июнь 1921 — Глазов
  2. ↑ До 26 марта 1930 года назывался по-русски Усть-Сысольск
  3. ↑ До 10 апреля 1936 года — Краснодар, не входивший в состав автономной области
  4. ↑ До 16 октября 1929 года в составе Таджикской АССР внутри Узбекской ССР
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Muxtar_vilayət&oldid=5925125"