Aktaş çayı
Aktaş | |
---|---|
qum. Акъташ, çeç. Гӏурий, avar. Ахчи | |
Ölkələr | |
Mənbəyi | |
• Yüksəkliyi | 2300 m |
Mənsəbi | Sulak çayı |
• Yüksəkliyi | -10 m |
Uzunluğu | 156 km |
Su sərfi | 2,65 m³/s |
Su hövzəsi | Sulak çayı→Xəzər dənizi |
Hövzəsinin sahəsi | 3390 km² |
|
|
DSR[ru] | 07030000212109300000017 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Aktaş (qum. Акъташ[1], çeç. Гӏурий[2], avar. Ахчи, Казма[3]) — Dağıstan Respublikasında çay[4]. Çay Dağıstanın Kazebek və Xasvyurt rayonları ərazisindən axır. Qumuq dilində toponimin tərcüməsi «ağ daş» — акъ таш[5] demkdir.
Coğrafiyası
Aktaş öz başlanğıcını Suyasi-Meer silsiləsinin şimal-şərq yamacından, Andiyski silsiləsinin kəsişməsindən götürür. Çayın uzunluğu — 156 km-dir. Çayın üçdə bir hissəsi dağlıq əraziyə daxildir. Aktaş çayının mənsəbi dəfələrlə dəyişilmişdir. Əvvəllər çay Qumuq düzənliyinə çıxdıqda parçalanırdı. Parçalanma ərazilərində: Tatayurt, Kambulat və Kazıyurt kəndlərində bir çox bataqlıq ərazilər formalaşmışdı. Çayın bol sulu olduğu zamanlardan suyu Aqraxan körfəzinə kimi gəlib çatırdı. Mənsəbi Yeni kosa kəndi yaxınlığındadır. Bataqlıq ərazilər qurutmaq məqsədi ilə kanallar inşa edilmiş və çayın suyu Terek çayına axıdılmışdır. Daha sonra Aktaş kanalı inşa edilmişdir. Kanal vasitəsi ilə Aksay və Aktaş çayının suları Sulak çayına axıdılır.
İstinadlar
- ↑ Твёрдый А. В. Топонимический словарь Кавказа. Ч. 1, 2. — Краснодар, 2006 г.
- ↑ Сулейманов А. Топонимия Чечни. Грозный: ГУП «Книжное издательство», 2006.
- ↑ "Территория и население кумыкских феодальных владений". kumukia.ru (rus). İstifadə tarixi: 2020-02-06.
- ↑ Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
- ↑ Кумыкско-русский словарь (Къумукъча-орусча сёзлюк), Бамматов Б. Г., Гаджиахмедов Н. Э. 2013 г.