Şeytanqanqalı
| Şeytanqanqalı | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Şeytanqanqalı |
||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Şeytanqanqalı (lat. Carduus) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Bioloji təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Cinsin nümayəndələrinin əksəriyyəti tikanlı ot bitkiləridir. Bir çox cəhətdən o, qanqala (Cirsium) bənzəyir, əsasən pappus hissəsi ilə fərqlənir, hansı ki, lələkvari tüklərdən deyil, kapilyarlardan ibarətdir və gövdəsi adətən tikanlıdır; toxumları dördbucaqlı və ya bir qədər yastılaşmş, 5-10 və ya daha çox sinirli və ya sinirsiz.
Bəzi qanqal növləri ilə kəpənək sürfələri və tırtıllar qidalanır.
İqtisadi əhəmiyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Demək olar ki, bütün qanqallar arılar üçün yaxşı bal bitkiləridir. Bəziləri dekorativdir, lakin eyni zamanda da alaq otlarıdır. Toxumları isə çox yağlıdır.
Simvolizmdə və heraldikada
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qanqal Şotlandiyanın simvoludur. Qanqal ordeni cəngavərlərinin emblemində yazılan devizi latın dilində Nemo me impune lacessit (“Heç kim mənə cəzasızlıqla toxunmayacaq”).
Sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Onopyxus Bubani
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Clavena DC.
- Clomium Adans.
- Orthocentron Cass.
- Polycantha Hill
- Pternix Hill
Növləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Carduus acanthocephalus C.A.Mey.
- Tikanlı şeytanqanqalı (Carduus acanthoides L.)
- Carduus acicularis Bertol.
- Carduus adpressus C.A.Mey.
- Carduus affinis Guss.
- Carduus amanus Rech.f.
- Carduus angusticeps H.Lindb.
- Carduus × aragonensis Devesa & Talavera
- Carduus argentatus L.
- Carduus argyroa Biv.
- Carduus × arvaticus Font Quer & Rothm.
- Carduus asturicus Franco
- Carduus × atacinus (Arènes) B.Bock
- Carduus aurosicus Vill.
- Carduus axillaris Gaudin
- Carduus baeocephalus Webb
- Carduus ballii Hook.f.
- Carduus × bergadensis Sennen
- Carduus bourgaei Kazmi
- Carduus bourgeanus Boiss. & Reut.
- Carduus broteroi Welw. ex Cout.
- Carduus × brunneri Döll
- Carduus budaianus Jáv.
- Carduus × camplonensis Devesa & Talavera
- Carduus candicans Waldst. & Kit.
- Carduus × cantabricus Devesa & Talavera
- Carduus carduelis (L.) Gren.
- Carduus carlinoides Gouan
- Carduus carpetanus Boiss. & Reut.
- Carduus cephalanthus Viv.
- Carduus chevallieri Barratte ex Chevall.
- Carduus chrysacanthus Ten.
- Carduus clavulatus Link
- Carduus collinus Waldst. & Kit.
- Carduus corymbosus Ten.
- Qıvrım şeytanqanqalı (Carduus crispus L.)
- Carduus dahuricus (Arènes) Kazmi
- Carduus defloratus L.
- Carduus edelbergii Rech.f.
- Carduus × estivali Arènes
- Carduus × fallax Borbás
- Carduus fasciculiflorus Viv.
- Carduus fissurae Nyár.
- Carduus getulus Pomel
- Carduus × gillotii Rouy
- Carduus × grassensis Briq. & Cavill.
- Carduus × grenieri Sch.Bip. ex Nyman
- Carduus hamulosus Ehrh.
- Carduus hazslinszkyanus Budai
- Carduus hohenackeri Kazmi
- Carduus ibicensis (Devesa & Talavera) Rosselló & N.Torres
- Carduus × intercedens Hausskn.
- Carduus × ipe Boros
- Carduus × jordanii Arènes
- Carduus kerneri Simonk.
- Carduus kirghisicus Sultanova
- Carduus kumaunensis (Arènes) Kazmi
- Carduus lanuginosus Willd.
- Carduus × leptocephalus Peterm.
- Carduus leptocladus Durieu
- Carduus litigiosus Nocca & Balb.
- Carduus lobulatus Borbás
- Carduus lusitanicus Rouy
- Carduus macrocephalus Desf.
- Carduus malyi Greuter
- Carduus maroccanus (Arènes) Kazmi
- Carduus martinezii Pau
- Carduus membranaceus Lojac.
- Carduus meonanthus Hoffmanns. & Link
- Carduus × meratii Arènes
- Carduus × mixtus Corb.
- Carduus modestii Tamamsch.
- Carduus × montis-majoris Teyber
- Carduus × moritzii Brügger
- Carduus myriacanthus Salzm. ex DC.
- Carduus nawaschini Bordz.
- Carduus nervosus K.Koch
- Carduus nigrescens Vill.
- Carduus numidicus Coss. & Durieu
- Əyilən şeytanqanqalı (Carduus nutans L.)
- Carduus olympicus Boiss.
- Carduus onopordioides Fisch. ex M.Bieb.
- Carduus × orthocephalus Wallr.
- Carduus peisonis Teyber
- Carduus personata (L.) Jacq.
- Carduus poliochrus Trautv.
- Carduus × puechii H.J.Coste
- Carduus pumilus D.Don
- Carduus × pycnocephaloformis Arènes
- Carduus pycnocephalus L.
- Carduus quercifolius F.K.Mey.
- Carduus ramosissimus Pančić
- Carduus rechingerianus Kazmi
- Carduus rivasgodayanus Devesa & Talavera
- Carduus santacreui (Devesa & Talavera) Devesa
- Carduus × schulzeanus Ruhmer
- Carduus seminudus M.Bieb.
- Carduus × sepincola Hausskn.
- Carduus × septentrionalis Devesa & Talavera
- Carduus solteszii Budai
- Carduus spachianus Durieu
- Carduus squarrosus DC. ex Lowe
- Carduus × stangii H.Buek
- Carduus tenuiflorus Curtis
- Carduus × theriotii Rouy
- Carduus thracicus (Velen.) Hayek
- Carduus tmoleus Boiss.
- Carduus transcaspicus Gand.
- Carduus × turocensis Margittai
- Carduus uncinatus M.Bieb.
- Carduus × veronensis Arènes
- Carduus × vigoi Mateo
- Carduus volutarioides Reyes-Bet.
- Carduus × weizensis Hayek
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 358. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 820.