Ağ oduncaqlı evkalipt

Ağ oduncaqlı evkalipt
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Malvids Dəstə: Mərsinçiçəklilər Fəsilə: Mərsinkimilər Yarımfəsilə: Myrtoideae Triba: Eucalypteae Cins: Evkalipt ???: Ağ oduncaqlı evkalipt
Beynəlxalq elmi adı
Eucalyptus leucoxylon F.Muell.
Şəkil axtarışı ITIS   565613 NCBI   34318 EOL   301411

Eucalyptus leucoxylon (lat. Eucalyptus leucoxylon) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Təbii arealı cənubi və cənub-şərqi Avstraliyadır. Aralıq dənizi sahillərində də geniş yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 20-25 m, gövdə diаmеtri isə 25-40 sm оlur. Qabığı kobud, gövdənin aşağı sahəsində hamar, ağ rəngli, gövdənin yuxarı hissəsində isə qabığın üzəri ağ və ya mavi ləkələrlə örtülüdür. Cavan yarpaqlar qarşı-qarşıya olub, sayı müxtəlif miqdarda və ya cüt, əksər halda oturaq və ya qısa saplaqlı, formaca ürəkvari, dairəvi və ya geniş neştərvaridir. Uzunluğu 4-7 sm, eni 3-3,5 sm-ə çatıb, mavi çalarlıdır. Yetkin yarpaqları növbəli, neştərvari, 7-15 sm uzunluqda, 2-3,5 sm enində olmaqla, açıq yaşıl və ya bozumtuldur. Çiçəkləri adətən ağacın üst çətirlərində və yarpağın qoltuq hissələrində yerləşməklə salxıma toplanır. Çiçək çətiri qınlı, 3 çiçəkli olmaqla, silindrik formalı və qısa saplaqlı, uzunluğu 10-15 mm, diametri 7 mm, konus və ya dimdikvari formada olub, qapaqcıqlıdır. Meyvəsi saplaqlı, formalı yastılanmış yumurtaya bənzəyir və ya armudvari, uzunluğu 10-15 mm, diametri 9-11 mm olmaqla yanlardan basılmışdır. Gövdəsi аğ və kül rəngli olduğunа görə "ağ oduncaqlı" evkalipt adlanır.

Ekologiyası

Qaya və düzənliklərdə, gilli torpaqlarda bitir. Rütubətə tələbkar, işıqsevən bitkidir.

Azərbaycanda yayılması

1971-ci ildə Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsində introduksiyа olunmuşdur.

İstifadəsi

Parkların yaşıllaşdırılmasında, səhiyyədə isə tərkibində olan efir yağlarından geniş istifadə olunur.

Ədəbiyyat

• Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.