Alp vudsiyası

Alp vudsiyası
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Euphyllophytes Şöbə: Polypodiophyta Sinif: Qıjılar Yarımsinif: Əsl qıjılar Dəstə: Əsl qıjılar Yarımdəstə: Aspleniineae Fəsilə: Woodsiaceae Cins: Woodsia Növ: Alp vudsiyası
Beynəlxalq elmi adı
Woodsia alpina Gray, 1821
Şəkil axtarışı ITIS   17738 NCBI   1303118 EOL   597331

Alp vudsiyası (lat. Woodsia alpina) — vudsiyakimilər fəsiləsinə aid bitki növü.

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir. Azərbaycanın nadir növüdür.

Qısa morfoloji təsviri

Çoxillik, 6–8 sm hündürlüyündə, kiçik bitkidir. Yarpaqları tutqun-yaşıl, pərdəşəkilli, pulcuqlu, saplağı sarımtıl-boz, yarpaq ayasından qısa, qaidəsində bir ötürücü topalı, seqmentləri 6–8 cüt ovalşəkilli, sorusları yetişəndə öz aralarında qovuşandır, sporun səthi xırda yuvacıqlıdır.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Sporların yetişmə dövrü iyul-sentyabr aylarına təsadüf edir. Yüksək dağ və alp qurşaqlarında, nadir hallarda meşə zolaqlarında, qayalıqlar və daşlıq ərazilərdə rast gəlinir. Dekorativ bitkidir.

Yayılması

Böyük Qafqazın Quba sahəsi, Böyük Qafqazın şərq hissəsi (Oğuz rayonu, Fil-Fil kənd ətrafı), Böyük Qafqazın qərb hissəsi (Sidlov dağı), Kiçik Qafqazın Şimal hissəsi (Göygöl və Cəbrayıl qəsəbəsi ətrafı), Diabar(Lerik rayonu), Lənkəranın dağlıq hissəsi (Yardımlı rayonu).

Sayı və tendensiyası

Az sayda, məhdud biotoplarda rast gəlinən populyasiyalara malikdir.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Təbii areallarının çox məhdud olması. Antropogen amillər. Ətraf mühit amillərinə həssaslıq.

Mühafizə tədbirləri

Vaxtaşırı monitorinqlərin aparılması.

Sinonimləri

• Woodsia ilvensis ssp. alpina (Bolton) Asch.
• Woodsia intermedia Rupr.