Anagirayabənzər qızılıakasiya
| Anagirayabənzər qızılıakasiya | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Klad: Klad: Klad: Triba: Cins: ???: Anagirayabənzər qızılıakasiya |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Anagirayabənzər qızılıakasiya (lat. Laburnum anagyroides)[1] — qızılıakasiya cinsinə aid bitki növü.[2]
Sinonim
- Cytisus laburnum L.
- Laburnum anagyroides subsp. alschingeri (Vis.) Hayek
- Laburnum anagyroides subsp. anagyroides
- Laburnum anagyroides subsp. jacquinianum (Wettst.) Hayek
- Laburnum vulgare J.Presl[3]
Təbii yayılması
Cənubi və Qərbi Avropada, Kiçik Asiyada bitir. Fransadan-Balkana qədər olan ərazilərdə yayılmışdır.
Botaniki təsviri
5–7 m hündürlükdə, boz-yaşıl və ya boz-qonur rəngli sallanan budaqları olan ağac və ya koldur. Cavan budaqları və çiçək zoğları gümüşü tükcüklərlə örtülüdür. Yarpaqları üçər olub, uzunsaplaqlı, yarpaqcıqları uzunsov-ellipsvari və ya tərs- yumurtavaridir, 3–8 sm uzunluqda, 1,5–3 sm enində, yarpaq ayasının üst səthi çılpaq, alt səthi gümüşü, xırda tükcüklüdür. Yarpaqlaması çiçəkləmə ilə eyni vaxta təsadüf edir. Çiçəkləri qızılı-sarı rəngdə olub, 17–25 mm uzunluqda, gümüşü tükcüklərlə örtülmüş saplağa malikdir, uzunluğu 10–20 sm olan salxım çiçək qrupunda yığılmışdır. Kasacığı düzgün olmayan zəngvaridir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, meyvələri avqustda yetişir. Paxlası 5–8 sm uzunluqda, 8–9 mm enində, üst tərəfdən gümüşü, tükcüklü, qalın tikişə malik, toxumları qara, avqustda yetişir. Abşeronda kütləvi çiçəkləməsi üçün suvarılmalıdır. Meyvəsi zəhərlidir.
Ekologiyası
Torpağa tələbkar deyildir. İşıqsevəndir. Şaxtaya davamlıdır, sərt şaxtalarda cavan çətirləri donur, yazda isə bərpa olunur. Küləkdən qorunan sahələrdə əkilir.
Azərbaycanda yayılması
Bakı, Gəncə, Sumqayıt və digər şəhərlərdə yaşıllıqlarda təsadüf olunur.
İstifadəsi
Tək əkinlərdə, yol kənarlarında istifadəsi məqsədyönlüdür.
İstinadlar
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- ↑ Anagirayabənzər qızılıakasiya:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.