Sulfit turşusu

Sulfit turşusu
Ümumi
Sistematik adı	Sulfit turşusu
Kimyəvi formulu	H2SO3
Molyar kütlə	82,02 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1,03 q/sm³

Sulfit turşusu – H₂SO₃ orta qüvvətli iki əsaslı turşudur, çox zəif, davamsız turşudur və ancaq duru məhlullarında mövcuddur. Qatı məhlullarında o, kükürd dioksidə və suya parçalanır.

Alınması

Kükürd dioksidi suda həll etdikdə sulfit turşusu əmələ gəlir: SO₂ + H₂O ←→ H₂SO₃

Sulfit turşusu davamsız maddə olduğundan yalnız məhlulda mövcuddur.

Kimyəvi xassələri

Suda iki mərhələdə dissosiyasiya edir:

• H₂SO₃ ←→ H⁺+HSO₃^-
• HSO₃←→H⁺+SO₃^2-

Və iki cür duz – sulfitlər və hidrosulfitlər əmələ gətirir:

• 2NaOH + H₂SO₃ →Na₂SO₃ + 2H₂O
• NaOH + H₂SO₃ → NaHSO₂ + H₂O

Sulfit turşusu qüvvətli reduksiyaedicidir

H₂SO₃ + Cl₂ + H₂O → 2HCl + H₂SO₄

Çox qüvvətli reduksiyaedicilərlə H₂SO₃ özünü oksidləşdirici kimi aparır:

2H₂S + H₂SO₃ → 3S↓ + 3H₂O

Hidrosulfitləri qızdırdıqda pirosulfitə. Pirosulfit turşusu H₂S₂O₅ (disulfit turşusu) sərbəst halda məlum deyil.

2KHSO₃ → K₂S₂O₅ + H₂O

Polyar SO₂ molekulları suda yaxşı həll olur.

Sulfit turşusu, kükürd dioksid kimi reduksiyaedici kimi xassəyə malikdir. Güclü reduksiyaedicilər iştirak etdikdə isə özünü oksidləşdirici kimi aparır.

Tətbiqi

Sulfit turşusunun duzlarından Na₂SO₃ natrium-tiosulfatın alınmasında, NaHSO₃ - ağardılmış parçadan xlorun artığının çıxarılmasında,həmçinin kalsium – hidrosulfitlə Ca(HSO₃)₂ birlikdə-oduncaqdan sellülozanın çıxarılmasında istifadə olunur.

İstinadlar

• N.A. Verdizadə, K.Ə. Quliyev, Ş.Ə. Quliyev və b. Kimya kursu. Baki, 2010, səh. 210-217
• Реми Г. «Курс неорганической химии» М.: Иностранная литература, 1963