Ukraynanın Nüvə energetikası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Zaporojye AES

Ukraynanın nüvə enerjisi - Ukraynada energetikasının bir sahəsidir. Ukraynada 15 enerji bloku olan 4 atom elektrik stansiyası (AES) fəaliyyət göstərir, bunlardan biri ümumi quraşdırılmış gücü 6000 MVt olan 6 SSER (Su-Su Energetik Reaktoru) enerji blokluna malik Zaporojye AES-dir ki, bu da Avropada ən böyük AES sayılır. Energetik reaktorlarının sayına görə (hamısı SSER növünə aiddir) Ukrayna dünyada 10-cu, Avropada isə beşinci yerdədir.

2014-cü ilin yay-payız dövründə atom elektrik stansiyalarında elektrik enerjisi istehsalı uzun illərdən sonra, hərbi əməliyyatlar ilə əlaqədar olaraq və yanacaq çatışmazlığı (kömürün azalması) səbəbindən, yenidən ümumi istehsalın 50%-ni ötmüşdür. [1] ; 2017-ci ildə nüvə enerjisinin payı ölkədə ümumi elektrik enerjisi istehsalının 55%-ni təşkil etmiş, AES-lərin ümumi gücü 13107 MVt olmuşdur . Belə intensiv istismara baxmayaraq, Ukraynanın nüvə enerjisi sənayesi əvəzedici güclərin təcili tikintisinə ehtiyac duyur: 2021-ci ilə olan vəziyyətə əsasən Ukrayna AES-lərinin yalnız üç enerji bloku layihə istismar müddətindən kənara çıxmamıçdır. Qalanlarının istismar müddəti uzadılmışdır.

Tarix

2006-cı ildə Ukrayna hökuməti 2030-cu ilə qədər 11 yeni enerji blokunun tikintisini planlaşdırırdı .

2015-ci ilin sentyabrında Ukrayna Rusiya ilə Xmelnitski AES-nın 3 və 4-cü enerji bloklarının tikintisinə dair razılaşmanı ləğv etmişdir; Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin məlumatına əsasən, 2010-cu il iyunun 9-da Kiyevdə imzalanmış müqaviləyə 2016-cı il mayın 12-də xitam verilmişdir.

2021-ci ilin avqustunda Energoatom və Amerikanın Westinghouse şirkəti arasında Ukraynada beş nüvə enerji blokunun tikintisinə dair anlaşma memorandumu imzalandı; sənəd təxminən 1,1 QVt elektrik gücünə malik AP1000 layihəsinin nüvə reaktorunun tikintisi üçün Amerika şirkətinin texnologiyalarının cəlb edilməsini nəzərdə tutur. [2] . Həmçinin Kiçik nüvə reaktorlarının tətbiqi də planlaşdırılır: Amerika kiçik modul reaktorlarının texnologiyası SMR-160[en] [3] [4] .

30 yanvar 2022-ci ildə Energoatom Ukrayna tarixində ilk dəfə olaraq bütün 15 nüvə enerji blokunu işə saldı .

Atom stansiyaları

Ukraynanın on iki enerji blokunu SSRİ-dən miras almış, daha üçü onun dağılmasından sonra - 1995 və 2004-cü illərdə işə salınmışdır. Ukraynada işləyən YGKR (yüksək güclü kanal tipli reaktor) reaktorları olan bütün enerji blokları Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasının tərkibinə daxil idi. Çernobıl qəzası nəticəsində 4-cü enerji bloku dağılmış, qalanları isə 1991-2000-ci illər ərzində növbə ilə bağlanmışdır. Beləliklə, ölkədə qalan bütün reaktorlar SSER tiplidir (2 - SSER-440 və 13 - SSER-1000 ) .

Adı Enerji blokları Reaktorlar Gücü,

MVt 		Tikintisinə başlanılıb İstismara verilib İstismarı başa çatıb Layihə istismar müddəti başa çatır İstismar müddəti uzadılıb Yanacaq istehsalçısı
Zaparojye AES 1 SSER-1000 1000 1980 1984 23.12.2015 23.12.2025 TVEL
2 SSER-1000 1000 1981 1985 19.02.2016 19.02.2025 TVELTVEL
3 SSER-1000 1000 1982 1986 05.03.2017 05.03.2027 TVELTVEL
4 SSER-1000 1000 1983 1987 04.04.2018 04.04.2028 TVELTVEL
5 SSER-1000 1000 1985 1989 27.05.2020 27.05.2030 TVELTVEL və Westinghouse
6 SSER-1000 1000 1986 1995 21.10.2026 TVELTVEL
Rovne AES 1 SSER-440 440 1973 1980 22.12.2010 22.12.2030 TVELTVEL
2 SSER-440 440 1973 1981 22.12.2011 22.12.2031 TVELTVEL
3 SSER-1000 1000 1980 1986 11.12.2017 11.12.2037 TVELTVEL
4 SSER-1000 1000 1986 2004 07.06.2035 07.06.2050 TVELTVEL
Xmelnitski AES 1 SSER-1000 1000 1981 1987 13.12.2018 13.12.2032 TVELTVEL
2 SSER-1000 1000 1985 2004 07.09.2035 07.09.2050 TVELTVEL
3 SSER-1000 1000 1986 Tikinti dondurulub
4 SSER-1000 1000 1987 Tikinti dondurulub
Cənubi Ukrayna AES 1 SSER-1000 1000 1977 1982 02.12.2013 02.12.2027 TVELTVEL
2 SSER-1000 1000 1979 1985 12.05.2015 31.12.2025 TVELTVEL
3 SSER-1000 1000 1985 1989 10.02.2020 10.02.2034 TVELTVEL və Westinghouse
4 SSER-1000 1000 1987 saxlanılıb
Çernobıl AES 1 YGKR-1000 1000 1970 1977 1996
2 YGKR-1000 1000 1973 1978 1991
3 YGKR-1000 1000 1976 1981 2000
4 YGKR-1000 1000 1979 1983 1986
5 YGKR-1000 1000 1981 ləğv edilib
6 YGKR-1000 1000 1981 ləğv edilib

373x373px|Xmelnizka AES 258x258px|Rivne AES

Nüvə yanacağı

2011-ci ilə qədər bütün nüvə yanacağı TVEL tərəfindən Rusiyadan tədarük edilirdi.

2008-ci ildə Ukrayna yanacaq tədarükünün şaxələndirilməsinə yönəldi, İngiltərə-Amerika şirkəti Westinghouse Electric Company ilə 2011-2015-ci illərdə VVER-1000 ilə Cənubi Ukrayna AES-in ən azı üç enerji blokunda Rusiya yanacağının mərhələli şəkildə dəyişdirilməsi üçün ən azı 630 yanacaqverən dəstinin (YVD) tədarükü üçün müqavilə imzaladı; 2011-ci ildə Westinghouse öz YVD-nı Ukraynaya tədarük etməyə başladı.

Həmçinin bax

  • " Energoatom " Milli Nüvə Enerjisi İstehsal Şirkəti
  • Ukrayna Dövlət Nüvə Nəzarəti
  • Ukraynadakı elektrik stansiyalarının siyahısı

Linklər

Qeydlər

  1. ↑ На отопительный сезон Украина закупает мазут вместо газа Arxivləşdirilib 2018-06-28 at the Wayback Machine (видео)
  2. ↑ На Украине планируют построить пять атомных энергоблоков, заявил Зеленский Arxivləşdirilib 2021-09-02 at the Wayback Machine // РИА Новости, 31.08.2021
  3. ↑ На Украине планируют использовать новейшие ядерные реакторы Arxivləşdirilib 2021-09-02 at the Wayback Machine // Sputnik, 27.04.2021
  4. ↑ Варшава и Киев рвут друг у друга сомнительные ядерные реакторы Arxivləşdirilib 2022-02-18 at the Wayback Machine // 18.02.2022
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ukraynanın_Nüvə_energetikası&oldid=6687906"