Vollastonit

Vollastonit
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya	Mineral
Formul (təkrarlanan vahid)	CaSiO₃
Strunz təsnifatı	VIII/F.18
Xüsusiyyətləri
Zolaq rəngi	ağ
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vollastonit Ca₃ [Si₃O₉] — triklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn.

Növ müxtəliflikləri

Ferrovollastonit (~10 % FeO), manqanvollastonit.

Xassələri

Rəng – ağ, boz, bəzən solğun-yaşıl, az hallarda əti-qırmızı; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ, Parıltı –  şüşə, sədəf; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf, bəzən şəffaf; Sıxlıq – 2,8-2,9; Sərtlik – 4,5-5; Kövrəkdir; Ayrılma – {100} üzrə mükəmməl, {001} və {101} üzrə orta; Sınıqlar – pilləli-qeyri-hamar, tikanlı; Morfologiya – kristallar: nadir hallarda rast gəlir; lövhəli, sütunvari, iynəvari; İkiləşmə: {100} üzrə; Mineral aqreqatları: vərəqvari, bitişmiş lövhəciklər, lifli, radial-şüalı, çubuq- və qabıqvari, dənəvər.

Mənşəyi və yayılması

Kalsiumlu skarnların və regional metamorfizmə uğramış əhəngdaşlarının səciyyəvi mineralıdır. Habelə əhəngli kristallik şistlərdə, başqa minerallarla birgə ksenolitlər şəklində bəzi maqmatik süxurlarda (qabbro, noritlər, qələvi əmələgəlmələr və b.), bəzən vulkan tullantılarında qeyd edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kalsit, kvars, qranatlar, vezuvian, diopsid, epidot, danburit, datolit, olivin, aksinit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Vidsboro (ABŞ); Aransasu (Meksika); Lyanqar, Tetyüxe (Rusiya); Parqas (Finlandiya); Mirsk (Polşa); Monte-Somma və Vezuvi vulkanları (İtaliya); Billenvald (Almaniya) və bir çox başqa yerlər. Azərbaycanda Tərtər çayının yuxarı axınında Kəlbəcər rayonunda yerləşən İstisu vollastonit təzahürində, həmçinin Laçın, Daşkəsən və Gədəbəy rayonlarının kontakt-metasomatik əmələgəlmələrində, Kiçik Qafqazın ofiolit formasiyasının ultraəsasi süxurlarında qeyd edilir.

Tətbiqi

Keramika sənayesində, lak-boya materiallarının, minanın, müxtəlif uduçuların, gübrələrin istehsalında geniş istifadə edilir. Vollastonit, hedenbergit və datolitdən təşkil olunmuş gözəl zolaqlı və konsentrik-zonal skarn tipli əmələgəlmələr yarımqiymətli daş kimi praktik əhəmiyyət kəsb edir.

Mənbə

• Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.

Xarici keçidlər

• THE MINERAL WOLLASTONITE