Adi ziyilotu
Adi ziyilotu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Adi ziyilotu |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Adi ziyilotu (lat. Lapsana communis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ziyilotu cinsinə aid bitki növü.
Botaniki xarakteristikası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 20-100 sm, gövdəsi seyrək süpürgəvari budaqlanmış və az tüklü olan birillik ot bitkisidir. Yarpaqları nazikdir, çılpaq və ya az tüklüdür, aşağı yarpaqları 1-2 cüt xırda yumurtaşəkilli uzunsov-yumurtaşəkilli yan seqmentləri və çox iri üçbucaq-yumurtaşəkilli oyuqlu-dişli təpə seqmentlərləri vardır, yuxarı yarpaqları yumurtavaridir, neştəvari formaya qədər dəyişir, kənarları oyuqlu-dişli və ya tamkənarlıdır, aşağı yarpaqlar uzun, orta yarpaqlar daha qısa saplaqda yerləşmişlər, yuxarı yarpaqlar isə demək olar ki, oturaqdır. Səbətin eni bar verənə yaxın 4-5 mm olub, qismən uzun saplaq üzərindədir, boş süpürgədə toplanmışdır və adətən çoxsaylıdır. Çiçəkləri açıq-sarı rəngdədir, adətən 1,5 dəfə qından uzundur. Toxumlarının uzunluğu 4 mm-ə yaxındır, uzunsovdur, az əyilmiş və nazik tillidir. (May) İyun-avqust aylarında çiçəkləyir, iyul-sentyabr aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
BQ şərq, BQ qərb, KQ şimal, KQ mərkəzi, KQ cənub, Nax. dağ., Lənk. dağ. Aşağı və orta dağ qurşağında subalpa qədər.
Yaşayışı mühiti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Meşələrdə, kolluqlarda, dağ çəmənlərində və bəzən bağlarda alaq kimi rast gəlinir.
Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Homotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Lalda communis (L.) Bubani
Yarımnövləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Lapsana communis subsp. adenophora (Boiss.) Rech.f.
- Lapsana communis subsp. alpina (Boiss. & Balansa) P.D.Sell
- Lapsana communis var. aurantia Yıld.
- Lapsana communis subsp. communis
- Lapsana communis subsp. grandiflora (M.Bieb.) P.D.Sell
- Lapsana communis subsp. intermedia (M.Bieb.) Hayek
- Lapsana communis subsp. macrocarpa (Coss.) Nyman
- Lapsana communis subsp. pinnatisecta (Sommier & Levier) Greuter
- Lapsana communis subsp. pisidica (Boiss. & Heldr.) Rech.f.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 811.