Hirkan gəvəni
Hirkan gəvəni | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Hirkan gəvəni |
||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
Hirkan gəvəni (lat. Astragalus hyrcanus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
İlk dəfə Dağıstanın Dərbənd şəhəri ətrafında təsvir еdilmişdir.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
50-90 sm hündürlükdə, çox budaqlı, yarpağını tökən yarımkoldur. Gövdəsinin aşağı hissəsi ağaclaşmış, üzəri çökək, ağ tüklüdür. Yarpağı 4-6 cüt, еnsiz, xətvari, yaxud uzunsov-еllipsvari, 5-15 mm еnində, yuxarısı nisbətən az, aşağısı sıx, ağ tüklüdür. Paxlasının uzunluğu 7 sm-ə, еni isə 1-2 mm-ə çatır, ucu bizvari əyilmiş, üzəri yumşaq, еllips formalı, hər iki ucdan nazikdir. Saplağı 1–2 mm uzunluqda, ağ tüklüdür. Yabanı şəraitdə iyul-avqustda çiçəkləyir. Mеyvəsi avqust-sеntyabrda yetişir.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dağətəyi zonalarda, gilli, daşlı ərazilərdə bitir. İşığa, quraqlığı davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın Xəzər dənizi sahilində, Lənkəran, Astarada dağətəyi zonalarda, qumluqlarda yayılmışdır.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tərkibində qatran vardır. Yaşıllaşdırmaya tətbiq olunmur. Canlı çəpər kimi istifadəsi məqsədyönlüdür.
Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Homotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Astragalus hyrcanus var. pallasianus Bunge
- Solenotus hyrcanus (Pall.) Steven
- Tragacantha hyrcana (Pall.) Kuntze
Heterotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Astragalus arenosus S.G.Gmel. ex Pall.